یکشنبه, ۱۸ آذر, ۱۴۰۳ / 8 December, 2024
مجله ویستا
صاحبان فناوری هسته ای
تاریخچه صنعت هستهیی در طول ربع قرن پیش یا بیشتر روشن و مطلوب به نظر نمیرسد كه این امر خود ناشی از چندین عامل متفاوت است و مهمترین آنها عبارتند از: حادثه سه مایلی ایسلند در امریكا سال ۱۹۷۹ فاجعه طرح چرنوبیل در اوكراین سال ۱۹۸۶. با توجه به گزارشات واصله از سوی چندین محقق زبده در این خصوص تمام كشورها به فكر راه چاره افتادند به عنوان نمونهTokyo Electric Poewer -بزرگترین شركت خصوصی در سطح جهان - ۱۷ مركز فعال راكتوری خود را در ژاپن تعطیل كرد همچنین حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ از جلمه حوادث ناگواری است كه حساسیت فعالیتهای هستهیی را در چند سال اخیر افزایش داده است. بدون شك این حمله می تواند بیانگر نادیدهگرفته شدن مسائل امنیتی در این محصولات باشد ولی با این وجود این موضوع تنها عامل نگران كننده نیست و نباید موضوعات مالی را نادیده گرفت. آژانسانرژی بریتانیامتصدی برنامههای هستهیی بریتانیا شخصا اعلام كرد كه برای موفقیت در این راستا نیازمند حمایتهای همهجانبه دولتی است. از این رو مجلس این كشور طرح ۵۰ میلیاردپوندی معادل ۹۰ میلیارد دلار را به منظور رسیدگی به بدهیهای حاصله از سوختهای هستهیی به تصویب اعضا رسانده است. گفتنی است بدهیهای بریتانیا در خصوص برنامههای هستهیی همچنان در حال افزایش است كه علت آن برای مسوولان هنوز روشن نیست.
با وجود مخالفتهای مكرر غرب با فعالیت نیروهای هستهیی در كشورهای آسیایی،دولتمردان این قاره هیچ مخالفتی با روند برنامههای هستهیی غرب نداشته و چشماندازهای این صنعت را بسیار روشن و جالب توجه پیشبینی كردند. چین از جمله كشورهای آسیایی است كه با توسل به متخصصان اقتصادیاش توانست بسرعت رشد یابد. این كشور دارای ۹ راكتور هستهیی است كه تلاش می كند تعداد آن را تا ۳۰ دستگاه افزایش دهد. البته این ظرفیت در هند،ژاپن، تایوان و كره جنوبی نیز تا حدودی در حال اجرا است. از طرف دیگر روسیه نیز تحت چنین ساختاری چندین طرح جدید در دست برنامهریزی دارد. دولتهای غربی به دنبال راهكارهای جدیدی برای انرژی هستهیی هستند. چند هفته قبل TVO - یك كنسرسیوم فنلاندی - طرح جدیدی را در قسمتی از خاك آتلانتیك برای یك دهه آغاز كرده است. از این رو پرتیسیمولا رییس اجرایی این كنسرسیوم اعلام كرده كه فنلاند چشمانداز جدیدی را برای عصر جدید هستهیی باز كرده كه در آیندهیی نهچندان دور دیگر كشورهای غربی نیز به سمت ما كشیده خواهند شد. پارلمان فرانسه نیز اخیرا پیشنهاد خود را برای طرح تازهیی از برنامههای هستهیی این كشور برای تصویب در اختیار اعضا قرار داده است. با وجود ایجاد راههای جدید بسیاری از شركتها با نوعی سردرگمی وابهام روبرو شدند كه فروشندگان را نیز با مشكل مواجه كرده است. به عنوان مثال مسوولان Areva - بزرگترین موسسه حامی طرحهای هستهیی جهان - اظهار داشتند:ما از هر گونه طرحی در خصوص احیای هستهیی استقبال میكنیم و برای رسیدن به هدفمان نهایت تلاش خود را به كار میبریم. البته برای فراهم كردن مراحل اولیه ما نیازمند یك هزار نیروی متخصص هستیم.علیرغم ناامیدیهای ایجاد شده در ابتدای طرحهای هستهیی،این صنعت هنوز هم یكی از تجارتهای قابل توجه درجهان به شمار میآید. در سال ۲۰۰۴ Areva محصولات تولیدی خود را به مبلغ ۳۸ میلیارددلار به فروش رساند كه درآمد حاصل از اورانیوم،طراحی طرحهای جدید نیرو وپردازش مجدد نیروی اتلاف شده نیز بود. بخش هستهیی شركت جنرال الكترونیك كه در ساخت و طراحی برنامههای جدید هستهیی تلاش زیادی میكند در سال گذشته، آمار فروش محصولات خود را بدون احتساب نیروی تلفشده و هزینه حملونقل،۱۱ میلیارد دلار اعلام كرد. (این درآمد تقریبا دو برابر آمار منتشره از طرحهای هستهیی مثل ژنراتورها و توربینها است) شركت امریكایی، Washing house - خریدار BNEL - نیز اخیرا میزان فروش خود را تا میلیاردهادلار افزایش داده است. از دلایل اصلی افزایش كلان درآمدهای هستهیی تغییرات مرتبط با شرایط جوی است. همان طوری كه جلسات سیاسی افزایش یافته جنبشهای مرتبط به احیای هستهیی نیز بالا رفته است. آرای بهدست آمده نشان می دهد كه انرژی هستهیی از مهمترین و اساسیترین انرژیها است اگرچه سرعت حركت این چرخه آرام است. با توجه به افزایش پیشرفتهای تند و كند در تولید محصولات هستهیی میان متخصصان هستهیی و كارشناسان محیطی هیچ اتفاقنظری وجود ندارد.دوستداران محیط زیست معتقدند برای كاهش میزان كربن موجود در جو باید تعداد گیاهان سبز را افزایش داد كه این با افزایش آزمایشات هستهیی تناقض مستقیم دارد.كیس پارك از انجمن صنعتی هستهیی یك گروه تجاری بریتانیا به نقل جیمز لارلاك یكی از موسسین Green Peace(صلح سبز) معتقد است فقط نیروی هستهیی میتواند گرم شدن زمین را متوقف كند.دانشمندان نیز موافق چنین نظریهیی بوده و حمایت همه جانبه خود را اعلام كردند.دیویدكینك مسوول گروهی از دانشمندان تحت نظر تونیبلر اخیرا اعلام كرده كه بریتانیا فقط نیازمند یك ایستگاه نیروی هستهیی است كه این امر خود به خود میزان دیاكسیدكربن را پایین نگه میدارد.گفتنی است دیاكسید كربن اصلیترین گاز گلخانهیی به شمار میآید.از گفتههای او این گونه استنباط میشود كه جایگزینی نیروهای جدید نمیتواند وظایف خود را بخوبی انجام داده و توقعات آنها را برآورده سازد.او در ادامه گفت: ما برای پركردن شكاف هستهیی ایجاد شده نیازمند نسل دیگری از منابع انرژی زا هستیم.سازمان جهانی انرژی هستهیی نیز در گزارش اخیر خود اعلام كرد منابع دیگری مثل باد و خورشید ذرات متناوب و غیرقابل اعتمادی را منتشر میكند كه مضرات آنها بسیار بیشتر از انرژی هستهیی است.اطلاعیه ضدهستهیی آلمان در پایان دهه ۱۹۹۰ آنچنان محكم و قوی بود كه طرحهای جدید را با موانع متعددی روبرو كردهاست.سوئد اولین كشوری بود كه با طرحهای هستهیی در رفراندوم ۱۹۸۰ مخالفت و در پایان مه دومین طرح هستهیی را متوقف كرد كه هنوز هم در نظر سنجی انجام شده در این كشور مخالفت شدید خود را با تداوم برنامههای هستهیی نشان دادند.دموكراتهای مسیحی آلمان نیز اعلام كردند در صورت پیروزی آنها در انتخابات نخست وزیری محدویتهای موجود را تا اندازه زیادی واژگون خواهند كرد.در فنلاند، سیمون اعلام كرد: تغییر شرایط جوی از نگرانیهای جنجالبرانگیز اخیر در سطح جهان است. از این رو این امر از دلایل اصلی طراحی ماشینهای نیروزای جدید به شمار میآید. در امریكا نیز اگرچه دولت بوش نسبت به هرگونه تعهد كاری درخصوص كاهش گرمای روزافزون زمین بیتفاوت است، تلاش میكند نیروهای هستهیی را افزایش داده و دوستداران محیط سبز را متقاعد كند كه احیای هستهیی بهتر از این است كه هیچكاری برای تغییرات جوی انجام ندهی. مسوولان موسسات دوستداران محیط زیست مثل موسسه دفاع از محیط زیست و منابع جهان، فعالیتهای هستهیی را عامل اصلی گرمای تدریجی جهان دانسته و سر و صدای زیادی را به پا كردند كه ظاهرا نتایج بسیار ناچیز ولی مثبتی را برجای گذاشته است. البته نیروهای هستهیی تنها منبع خروج گازهای گلخانهیی و كربن به شمار نمیآید از این رو استخراج انرژی تولیدی و كاهش میزان اتلاف نیرو در استفاده از انرژی توسط مصرفكنندگان در رشد اقتصادی و كاهش آلودگی محیط تاثیر بسزایی خواهد داشت. احیای مجدد منابع نیروزا مثل باد و امواج از دیگر موارد پشتیبان در این راستا به شمار میآید. البته برای طرحهای هستهیی جدید موارد دیگری از سوختها
نیز وجود دارد كه در بطن خود نوعی رقیب برای آنها به شمار میآید.
با توجه به افزایش میزان مخالفتها در سرتاسر جهان درخصوص برنامههای هستهیی، موج عظیمی از سرمایهگذاری و آزمایش از الجزایر تا چین و امریكا در حال فعالیت هستند. Fall vetten - یكی از فعالان هستهیی در سوئد در حال سرمایهگذاری روی تكنولوژی هستند كه بتوانند كربن حاصله از طرحهای قدیمی در آلمان شرقی و هلند را تغییر دهند. Cinergy - یك شركت امریكایی كه توسط Duke خریداری شده نیز تلاش میكند در ایندیانا میزان گاز و كربن تولیدی از ذغال را بشدت كاهش دهد. یك كنسرسیوم اسكاتلندی كه توسط Bp اداره میشود اخیرا اعلام كرده اولین پروژه تجاری آنها به این شكل است كه با تزریق دیاكسید كربن به زمینهای حاوی گاز طبیعی تلاش میكنند. علاوه بر ذخیره گازهای زیرزمینی میزان هیدروكربن كشف شده را نیز بشدت افزایش دهد. تركیب گرما و نیرو به شركتها و سهامداران اجازه میدهد تا از گرمای حاصله از منابع مختلف نهایت استفاده را ببرند. اما صنعت هستهیی قوانین زودگذر و آنی دارد. زیرا اقتصاد آن بطور قابل ملاحظهیی بهبود یافته است.یك مدیریت خوب و مناسب به شركتها اجازه میدهد در طرحهای جدید نیروزا تجدید نظرهایی انجام دهند. در امریكا بهعنوان مثال افراد عضو شورای شهر مدت زمان طولانی نیست كه مالكیت و اداره طرحهای هستهیی را در ۱۰۳ كشور جهان برعهده دارند.میجل والانس از Constellation Energy میگوید: پایهگذاران و سهامداران هستهیی در این راستا نقش كلیدی دارند. این سازمان شركتی است كه دارنده چندین طرح در این خصوص است. از این رو میتواند مدیران خوب با بهترین عملكردها را حفظ كرده و از این طریق درآمد بالا و چشمگیری را عاید سهامداران شركت خود كند. ۱۰ شركت ارجح برنامههای هستهیی اكنون دارنده ۶۱ درصد از سهام این بخش هستند. اكسیون بزرگترین شركت خود دارنده ۱۵ درصد از سهام است. درآمد حاصله از ظرفیت طرحهای هستهیی امریكا در سال ۱۹۸۴، ۵۶ درصد بود كه در حال حاضر به بیش از ۹۰ درصد رسیده است.برنارد دوپراز از Electricite defrance میگوید: این درسی بود كه فرانسه یاد گرفت. EDF در حقیقت مسوول تمام طرحهای هستهیی در سرتاسر كشور به شمار میآید. در مقابل امریكا كه هیچكدام از طرحهای هستهییاش شباهتی به یكدیگر ندارند، فرانسه با طرحهای استاندارد ناچیزی روبرو است. او در ادامه میافزاید: ما با كمك طرحهای هستهیی مانند فورد یا Modelt شروع به استانداردسازی فعالیتهایمان كردیم و نتایج به دست آمده نشان میدهد كه هزینههای عملیاتی تا ۲۰ درصد و كل هزینهها ۳۰ تا ۴۰ درصد كاهش یافته است.CERA - یك شركت مشاوره - محاسبه كرده كه ۳۱ كشور جهان امروزه دارای راكتورهای نیروهای هستهیی تجاری هستند. بنابراین كل ۴۳۹ راكتور جهان حدودا ۱۶ درصد از الكتریسته جهان، بالغ بر درآمد سالانه ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلیون دلار را تولید میكنند كه این كوزه پروپیمان همچنان در حال افزایش است.توسعه در چین تقریبا مبلغی بالغ بر ۵۰ میلیون دلار یا بیشتر را در هزینههای مصرفی خود دارد. این حقیقتا یك جایزه و یك نكته بسیار جالب است. اگرچه بهرههای حاصل از برنامههای هستهیی چین بسیار بالا است.در بسیاری از بازارهای نیروزای امروز، الكتریسیته هستهیی به قدری ارزان است كه شما میتوانید آن را خریداری كنید و میتوان به جرات گفت كه ۱۳ درصد درآمدهای كشورهای پیشرفته حاصل فروش این محصول بود و یك چهارم از منافع آن را در سال گذشته تامین میكرد. هزینههای نیروی هسته تولید شده توسط طرحهای موجود خیلی پایینتر از طرحهایی است كه جدیدا ساخت آنها به پایان رسیده ست. زیرا هزینههای اصلی طرحهای هستهیی اساسا نیمی از ارزش طرحهای كنونی را در بر میگیرد.
كمك مالی دولت، چه كمكی!
منتقدان هنوز بر این عقیده هستند كه بهترین طرحهای صنعت هستهیی مطرح شده نمیتوانند با تكنولوژیهای انرژی موجود در بازار به رقابت بپردازند. مطالعات محققان نشان میدهد كه طرحهای هستهیی در صورتی میتواند اقتصادی باشد كه منافع چرخه زندگی آنها (همانند كاهش گاز گلخانهیی) و زیانهای وارده از سوی رقبای آنها (مثل هزینههای سوخت برای طرحهای گازهای طبیعی) از عوامل سازنده به شمار آید. به عنوان مثال، آژانس نیروهای هستهیی و یكی از بازوهای اساسی OECD فقط توانسته با كمك آژانس بینالمللی انرژی مطالعات و تحقیقاتی را در این خصوص منتشر كند و اعلام كردند كه آینده این طرح و در كل برنامههای هستهیی تا اندازهیی امیدواركننده است اما آیا وقت كافی برای رسیدن به توافق در خصوص اقتصادهای انرژی هستهیی وجود دارد زیرا این موضوع تاكنون در جهان از حساسترین و مهمترین مسائل مطروحه بود.تحقیقات اخیر موسسه تكنولوژیكی ماساچوست نشان میدهد كه طرحهای ساخته شده اخیر توسط بخشهای خصوصی باعث تحمیل فشارها و خطرات زیادی به سرمایهگذاران میشود. از این رو این بخش برای رسیدن به نهایت و هدف خود نیازمند كمك مالی از سوی دولت است. اگرچه فروشندگان هستهیی بر این امید هستند كه با فروش ۱۵۰۰ دلاری هر KW از این انرژی شرایط بسیار مطلوبی ایجاد خواهد شد اما باید واقعیت را نیز در نظر گرفت زیرا بخشی از مسائل كه در طرحهای هستهیی وجود دارد بسیار ناهنجار و متلاطم به نظر میرسد. از سوی دیگر این نیرو به سبب ارتباط تنگاتنگ آن با ساخت تسلیحات و ابزارهای جنگی به نوعی معضل سیاسی در سرتاسر جهان تبدیل شده است
منبع : روزنامه همشهری
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست