قاچاق گوشت‌های بسته‌بندی،دامپروری کشور را به ورطه ورشکستگی می‌کشاند

ماه‌هاست كه دامداران می‌گویند دوران ورشكستگی و بسته شدن دامداری‌ها آغاز شده است و ماه‌هاست كه مسئولان بدون توجه به مشكلات تولید گوشت و شیر از برنامه‌های بلند پروازانه خود برای تولید ۱۲ میلیون تن شیر سخن می‌گویند. آیا به راستی برنامه‌ای برای حمایت از تولید در بخش كشاورزی وجود دارد و یا این كه خودكفایی در تولید شیر و گوشت كه حاصل سال‌ها تلاش و سرمایه‌گذاری است، از بین خواهد رفت. این در حالی است كه كمی‌آن طرفتر و در اتحادیه اروپا ۱۶ میلیارد یورو برای تولید فرآورده‌های لبنی یارانه پرداخت می‌شود. مسولان اتحادیه‌های دامداران روز شنبه در نشستی، افزایش قاچاق و واردات با تعرفه پایین شیرخشك را عاملی دانستند كه باعث شده صنایع شیر رغبت كمتری به جذب شیر تولیدی داخلی نشان دهند و دامداران برای فروش شیر تولیدی خود با مشكل مواجه شوند. بر اساس گزارشات موجود، بعد از جنگ عراق و ارسال كمك‌های بشر دوستانه شیرخشك به این كشور، قاچاق این محصول به داخل ایران رونق گرفته است؛ از سوی دیگر كاهش تعرفه واردات شیرخشك از ۴۰ درصد به ۲۰ درصد باعث شده است كه استفاده از شیرخشك در محصولات لبنی از سوی صنایع شیر افزایش یابد. ولی به نظر می‌رسد مشكل از چیز دیگری باشد. یكی از اعضای اتحادیه دامداران در این خصوص می‌گوید: اگر شیرخشك با تعرفه فعلی وارد شود، هر لیتر شیر تولید با شیرخشك، ۲۶۰ تومان قیمت تمام شده دارد ولی مشخص نیست كه چرا صنایع شیر، شیر طبیعی درجه یك دامداران داخلی را ۲۵۰ تومان هم نمی‌خرند.این دامدار ادعا كرد: به گفته یكی از مسئولان صنایع شیر مجوز واردات ۷ هزار تن شیرخشك صادر شده است.عزیزالله رضایی، عضو هیات مدیره تعاونی مهر، در خصوص مشكل دامداران شیری می‌گوید: سازمان حمایت از مصرف‌كنندگان و تولیدكنندگان، قیمت تمام شده شیر را بر خلاف نظر كارشناسی وزارت جهاد كشاورزی كه ۲/۲۵۱ تومان بود،۲۲۰ تومان در نظر گرفته است، درحالی كه قیمت كارشناسی كارشناسان سازمان حمایت بیش از ۲۹۰ تومان است.او ادامه داد:‌ سازمان حمایت با خرید روزانه ۱۰۰۰ تا ۱۱۰۰ تن شیر، بزرگترین خریدار شیر از دامداران است و به همین دلیل قیمت شیر را در بازار كنترل می‌كند در حالی كه قیمت تمام شده شیر برای دامداران بالای ۳۰۰ تومان در هر كیلو است و همین اختلاف باعث شده است كه تولید شیر صرفه اقتصادی خود را از دست بدهد.رضایی با اشاره به نحوه خرید شیر توسط صنایع محصولات لبنی، اظهار می‌كند: صنایع شیر پرداخت وجه خرید شیر را با همین قیمت پایین، ماه‌ها به تاخیر می‌اندازند در حالی كه دامدار برای خرید علوفه و دستمزد كارگر باید نقدا پول پرداخت كند. این موضوع نیز بر مشكلات تولید شیر افزوده است.به گزارش خبرنگار كشاورزی ایسنا، صنایع فرآوری در حالی شیر دامداران را با قیمت متوسط ۲۰۰ تومان خریداری می‌كنند كه هر لیتر شیر فرآوری شده را در بازار به قیمت ۴۰۰ تا ۶۰۰ تومان می‌فروشند. فخرالله جهاندار، مدیرعامل اتحادیه مركزی دامداران، نیز در خصوص مصرف پروتیین در جامعه و مشكلات تولید شیر می‌گوید: بر اساس آمار، سه دهك پایین جامعه روستایی و شهری روزانه به ترتیب ۱۹ و ۲۴ تومان قدرت خرید محصولات پروتیینی دارند و این بدان معناست كه هر فرد شهری كه جزو سه دهك پایین درآمدی باشد، هر ۳ روز یكبار می‌تواند فقط یك تخم‌مرغ مصرف كند كه رقمی‌تاسف‌بار برای سلامت جامعه رو به رشد ایران است.او ادامه می‌دهد:« میانگین تولید شیر در دامداری‌های صنعتی كشور از سه تن به هفت تن رسیده است ولی افزایش هزینه‌های تولید به خصوص علوفه باعث شده است تولید شیر اقتصادی نباشد.» جهاندار می‌افزاید: افزایش قیمت شیر هر چند در كوتاه‌مدت به نفع دامدار است ولی چون قدرت خرید لبنیات توسط مردم پایین می‌آید، نمی‌تواند مفید باشد. راهكار حل این مشكل پرداخت مستقیم یارانه به تولید است تا با كاهش قیمت تمام شده، شیر با قیمت پایین به دست مصرف‌كننده برسد و سرانه مصرف محصولات لبنی بالا رود.از سوی دیگر در حالی كه بر اساس آمار، ۴۰ هزار تن مازاد تولید نسبت به مصرف گوشت در كشور وجود دارد، افزایش قیمت علوفه از ۴۰ درصد در ذرت علوفه‌ای تا ۱۰۰ درصد در یونجه و افزایش واردات گوشت باعث شده است كه پرواربندان نیز با نبود توجیه اقتصادی در تولید گوشت مواجه شوند. در عین حال برخی از دامداران از واردات گوشت به صورت بسته‌بندی از مرزهای غربی با قیمت‌های نازل خبر می‌دهند و واردات گوشت‌های صنعتی را مانع تولید گوشت در كشور عنوان می‌كنند. مدیرعامل اتحادیه مركزی دامداران در خصوص تعرفه مناسب واردات گوشت و شیرخشك اظهار می‌كند: برای اینكه تولید شیر و گوشت در كشور ضربه نخورد باید برای گوشت و شیرخشك به ترتیب ۱۰۰ و ۷۰ درصد تعرفه بسته شود در غیر این صورت و با تعرفه‌های پایین‌تر از این رقم تولید شیر و گوشت در كشور روز به روز بیشتر به سمت نابودی پیش می‌رود.با وجود مشكلات متعدد در تولید شیر، وزارت جهاد كشاورزی طرحی ۱۰ ساله برای افزایش تولید شیر از شش میلیون تن فعلی (كه رقمی‌محاسباتی است و در عمل اتفاق نیفتاده است) به ۱۲ میلیون تن را در دستور كار خود قرار داده و قرار است این طرح از سال ۸۴ اجرایی شود. دكتر جواد وكیل‌گیلانی، رئیس هیات مدیره مركز همكاری‌های امور دام (مهاد)، در این خصوص می‌گوید: تولید شیر نیازمند علوفه مناسب است كه ما با شرایط فعلی نمی‌توانیم علوفه مورد نیاز را تامین كنیم. این محاسبات روی كاغذ انجام شده است ولی آنچه در عمل اتفاق می‌افتد متفاوت است.وی ادامه می‌دهد: شیر خشك و گوشت یارانه‌دار كشورهای خارجی در حال از بین بردن دامداری كشور است و اگر قصد داریم به اهداف خود در افزایش تولید شیر برسیم باید تغییرات بنیادین در سیاست‌های وزارت جهاد كشاورزی در بخش دامپروری ایجاد شود.
وكیل گیلانی در پایان ادعا می‌كند: با وضعیت موجود محال است كه در سال ۱۳۹۳ به تولید ۱۲ میلیون تن شیر برسیم.به هر حال بیش از ۳ میلیون نفر از جمعیت كشور در بخش دامپروری فعالیت می‌كنند و چند برابر همین تعداد نیز وابسته به این شغل هستند. اگر قرار است كه سرمایه‌گذاری در بخش تولید تقویت شود حفظ سرمایه‌گذاری‌های موجود از هر چیزی مهمتر است. افزایش معقول تعرفه واردات گوشت و شیر، پرداخت یارانه مستقیم به تولید و كاهش كارمزد ۱۹ درصدی تسهیلات بانكی می‌تواند خودكفایی در تولید شیر و گوشت كه قبل از خودكفایی گندم حاصل شده است را از نابودی نجات دهد. مدیران عامل اتحادیه‌های مختلف دامداران در اطلاعیه‌ای اعلام كرده‌اند كه اگر تا تاریخ ۳۰ دی‌ماه، راهی برای حل مشكلات موجود در تولید شیر و گوشت از سوی دولت پیدا نشود در این روز همراه با دام‌های خود در مقابل ساختمان مجلس دست به تجمع اعتراض‌آمیز خواهند زد.

منبع : مؤسسه بین‌المللی ژئوفیزیك ایران