رفتارهای سرمایه‌گذاران

امروزه یكی از مهم‌ترین مطالب موردنیاز در بازارهای مالی جهت فراگیری بهتر ساز وكار این بازارها، عبارت است از مقوله روانشناسی بازار و افراد دخیل در آن به منظور پیش‌بینی هر چه بهتر رفتارهای انسانی و تاثیرات آنها بر بازار سهام. از آنجایی كه عملكردها موجب شكل‌گیری روندها می‌شوند، تحركات بازار و نوسانات قیمتی ماحصل نیازها و كردارهای بازیگران آن هستند كه هر كدام بر حسب موقعیت و افق دید خود به فعالیت در بازار مشغولند، در ذیل مهم‌ترین این رفتارها بیان شده‌اند.
۱) تمركز سرمایه‌گذار بر بازده موردانتظار و درجه ریسك است. در نتیجه در شكل‌گیری معاملات، قیمت‌ها و حجم معاملات بر اساس بازده موردنظر سرمایه‌گذار در آینده در برابر ریسك سرمایه‌‌گذاری تعیین می‌شود. در این روش سرمایه‌‌گذار با اتكای بیشتر بر روش‌های تحلیل بنیادی، سهام و صورت‌های مالی آن را مورد توجه قرار می‌دهد و در بیشتر موارد افق سرمایه‌گذاری میان‌مدت و بلندمدت است.
۲) سرمایه‌گذار پس از خرید، نگهداری سهام را با توجه به ارزش مورد انتظار از نوسانات قیمتی مورد توجه قرار می‌دهد، به عنوان مثال چنانچه در شرایط رونق بازار باشد و قیمت سهام رو به رشد باشد، ماندگاری در این حالت بیشتر است هر چند كه بر خلاف گروه اول، از نظر تحلیلی توجیه برای قیمت وجود نداشته باشد. در شرایط ركود نیز بر عكس حالت اول است. به این معنا كه ماندگاری و تحمل كاهش قیمت در دوره بحران اندك می‌شود. اینگونه سهامداران كه بیشتر نوسان‌گیران(noise trader) هستند، بیشتر بنا بر جو عمومی بازار سرمایه‌گذاری می‌كنند و افق بسیار كوتاه‌مدت دارند و از درجه ریسك‌پذیری بالایی برخوردارند.
۳) سرمایه‌گذاران این گروه كه تخصصی‌ترین نوع سرمایه‌گذاری را انجام می‌دهند، بر پایه اطلاعات و دانش مبتنی بر آن، به فعالیت در بازار می‌پردازند. در گروه اول تنها ریسك و بازده مورد توجه بوده و به طور جامع تحلیل بنیادی شركت صورت نمی‌پذیرفت. اما در این نوع سرمایه‌گذاری، سهامدار در ابتدا به كسب اطلاعات از شركت می‌پردازد. سپس با كمك روش‌های بنیادی و تكنیكی، قیمت خرید را ارزیابی می‌كند و تقاضای خود را شكل می‌دهد. با كمك تحلیل بنیادی، ارزش سهام مورد نظر یافت می‌شود و سپس با تحلیل تكنیكال، نوسانات قیمت و نقاط ورود و خروج از سهم را مشخص می‌كند.
بیشتر گروه فعال در این روش كه تا حدودی جدا از جو بازار نیز فعالیت می‌كنند، سرمایه‌گذاران با افق بلندمدت و میان‌مدت هستند. بسیاری از معاملات شركت‌های سرمایه‌گذاری نیز در این قالب وجود دارد.
● پدیده چسبندگی به سهام
سرمایه‌گذاران به دلایل مختلف نسبت به سهام خریداری شده خود چسبندگی نشان می‌دهند. به عنوان مثال انتظار دارند كه در آینده نرخ بازده مورد انتظارشان افزایش یابد. بنابراین به نگهداری سهام تا رسیدن به عدد موردنظرشان می‌پردازند. تحلیل بعدی درباره چسبندگی بر سهام كه بیشتر در شركت‌های سرمایه‌‌گذاری متداول شده است، از كاهش قیمت تمام شده برمی‌آید. به این ترتیب كه در زمان كاهش قیمت‌ها، نه تنها این گروه اقدام به فروش و خروج از سهم نمی‌كنند، بلكه تعداد سهام خود را در شركت موردنظر افزایش می‌دهند تا قیمت تمام‌شده كل را كاهش دهند.
در برخی از مواقع ماندگاری بر سهام تنها با هدف كسب سود نقدی و ورود به مجامع است. شرایط عمومی بازار و شركت برای این گونه از سهامداران چندان مطرح نیست و هر چقدر كه درصد سود تقسیمی شركت بیشتر باشد، ماندگاری خود بر سهم را بیشتر می‌كنند.
دلیل آخر ماندگاری و چسبندگی سهم عبارت است از اهداف مدیریتی، داشتن عضو هیات‌مدیره و راهبری شركت كه موجب می‌شود این گونه سرمایه‌گذاران، تمایلی به عرضه سهام خود نداشته باشند.
● عوامل اثرگذار بر رفتارهای سرمایه‌گذاری
جدا از رفتارهای متفاوت هر گروه كه در بالا بیان شد، برخی از عوامل هستند كه می‌توانند به طور مقطعی، رفتارهای سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه را دستخوش تغییر كنند. عواملی چون تبانی، كاهش یا افزایش درجه نقدشوندگی در سهام، صنعت و بازار، وجود حباب‌های قیمتی، عوامل برونزای سیاسی و اقتصادی و .... گروه‌های سرمایه‌گذار می‌توانند به ویژه در حالت سوم با پدیده تبانی به رشد یا نزول قیمت یك سهم كمك كنند كه در نتیجه به طور موقت ساختار فعالیت سایر گروه‌ها مختل خواهد شد. زیرا علاوه‌بر تغییر بر بازده مورد انتظار، ورود و خروج noise traderها تقویت یافته یا كم می‌شود كه در نتیجه تصمیمات سایر سرمایه‌گذاران را دستخوش نوسان می‌كنند. همچنین در شرایط پدید آمدن حباب قیمتی، عملكرد سرمایه‌گذاران درباره چسبندگی به سهم تغییر می‌یابد و ورود و خروج به شركت یا صنعت مورد نظر همگراتر می‌شوند. این پدیده در مقایسه بازار سرمایه با سایر بازارهای رقیب مثل بازار پول، طلا، مسكن و ... نیز مشهود است.

منبع: بولتن آریا سهم

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد