ارتباط با نوجوان

ارتباط عبارت است از فرآیند انتقال پیام از سوی فرستنده برای گیرنده مشروط بر آن که در گیرنده پیام مشابهت معنی با معنی مورد نظر فرستنده پیام ایجاد شود. در ارتباط ما فقط پیام های کلا می را مبادله نمی کنیم پیام های غیرکلا می مثل اشاره، حالت، چهره و از این قبیل نیز بدون آن که خودمان متوجه باشیم در ارتباط ما با دیگران نقش دارد.
برای ارتباط با نوجوان وجود این عناصر و پیش نیازها ضروری است.
۱) آشنایی با ویژگی شخصیتی نوجوان
۲) کارکردهای فرهنگ و مولفه های هویت فرهنگی
۳) فضای زندگی (خانواده، مدرسه، جامعه)
۴) میزان توجه نظام اجتماعی به نیازهای افراد جامعه از جمله نوجوان
۵) کارکردهای ابزارهای ارتباط جمعی در رسانه ها
۶) قابلیت های مدرسه به عنوان ابزار تربیت رسمی
در شکل گیری یک جریان ارتباط عناصر متعددی دخالت دارند. بنابراین ممکن است که ما به عنوان پدر و مادر یا معلم و مدیر علا قه مند به ارتباطی موثر با نوجوان باشیم و گام هایی نیز برداریم اما شاید همه چیز مطابق دلخواه ما پیش نرود. جلب توجه شما به سوی عناصر مختلف به این خاطر است که
۱) پیچیدگی های فرآیند ارتباط را فراموش نکنید
۲) تا جایی که امکان پذیر است هر یک از این عناصر را در فرآیند ارتباط به کار بگیرید به عنوان مثال کارکردهای هویت فرهنگی ممکن است با کاستی هایی همراه باشد اما خانواده و مدرسه تا حدودی می توانند این کارکردها را جبران کنند.
۳) توقع نداشته باشید که با مهیا کردن یا اصلا ح یکی از عناصر، مثلا تامین بهداشت روانی در خانواده همه چیز خوب پیش برود. این موارد وظیفه خانواده و به خصوص مدرسه را در شکل گیری ارتباط با نوجوان سنگین تر می کند.
نگاه یک سویه و تک بعدی در ارتباط با نوجوان موجب می شود که علا وه بر غفلت از ابعاد تاثیرگذار دیگر، نتوانیم دلیل عدم توفیق های احتمالی را تحلیل و درک کنیم. ارتباط موثر با نوجوان، نیاز به درک رقبای نوجوانی دارد و برای رسیدن به چنین درکی باید نگرشی چند عاملی و همه جانبه در پیش بگیریم.
به جای آن که صرفا از معلم انتظار داشته باشیم، با رفتار مناسب باعث جذب نوجوان و شکل گیری ارتباط موثر بشود باید با دخالت دادن همه عناصر ارتباط، به نتایجی ماندگار و آینده نگر بیندیشیم. اتکا به روش های فردی و محدود شاید تا اندازه ای در تسهیل ارتباط و بهبود شرایط موثر باشد اما در بیشتر موارد آثار آنها، مستمر و پایدار نیست.
● نگرشی فرهنگی به ارتباط
اگر هویت یابی را محور مسائل دنیای نوجوانی فرض کنیم در این صورت برای شکل گیری ارتباط های موثر، داشتن نگرشی فرهنگی می تواند بسیار راهگشا باشد. این یادآوری بدان جهت است که ارتباط به عواطف، توجه، همدلی و رفتارهای دوستانه محدود نکنیم.
اگرچه نتیجه ارتباط های موثر تقویت همدلی، مراودات اجتماعی خودپنداره مثبت و اعتماد به نفس است. اما ارتباط موثر زمانی به معنای اصلی خود نزدیک خواهد شد که بتواند به تقویت نگرش های انسان دوستانه، نوع دوستی و درک واقع بینانه از مسائل کمک کند و به استحکام ارزش ها و باورها منجر شود.
به این ترتیب درک دنیای نوجوانی به این معناست که در قالب فرهنگ و هویت فرهنگی به مسائل و نیازهای ارتباطی نوجوان نگرشی چند عاملی داشته باشیم.
▪ به جای توجه صرف به جنبه های احساسی و عاطفی از ارتباط به عنوان ابزاری برای تحکیم مبانی شخصیتی نوجوانان استفاده کنیم.
▪ به جای تمرکز بر نوجوانان به آمادگی های خودمان برای تدارک پیش نیازهای ارتباط و کنش متقابل توجه داشته باشیم.

نویسنده : ژیلا رضاییان عطاری

منبع : روزنامه مردم سالاری