جنگ هرمزدگان و روی کار آمدن دودمان ساسانیان (در این روز ۱۱ سپتامبر)

پاره ای از مورخان یازدهم سپتامبر سال ۲۲۶ میلادی (شهریور ماه) را سالروز جنگ هرمزدگان (نزدیكان بهبهان) ذكر كرده اند و از آن به نام جنگ داخلی ایرانیان نام برده اند. در این جنگ اردشیر پاپكان حاكم پارس بر اردوان پنجم شاه اشكانی غلبه كرد كه با كشته شدن وی حكومت ۴۷۶ ساله اشكانیان پایان یافت. اردشیر برغم علاقه ای كه كرمان داشت و پیش بینی می شد كه این شهر را مركز حكومت خود قرار دهد، پایتخت را از تیسفون (كنار دجله) منتقل نكرد. ساسانیان در طول حكومت چهار قرنی خود مانع از ورود نژاد نیمه زرد از آسیای مركزی به قلمرو ایران شدند ؛ كوشش داشتند كه اختلاط نژاد در ایران صورت نگیرد و امكان ندادند كه حكومت روم در آسیا پیشروی كند. آئین زرتشت را دین رسمی ایرانیان قرار دادند و رومیان را وادار كردند كه پیروان آن را در قلمرو خود مخصوصا در بالكان تحمل كنند. ساسانیان كه اردشیر سر سلسله آنانست پایه گذار یك ناسیونالیسم افراطی در ایران هستند. اواخر دوران این سلسله كه كشور دچار گسترش شكاف طبقاتی شده بود، مزدك مسلك سوسیالیستی خود را مطرح كرد كه در آغاز كار مورد توجه قرار گرفت.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز