کاربرد کامپوزیت‌های قابل بازیافت در خودروهای های پرکار

خودروها یكی از منابع آلاینده محیط‌زیست به شمار می‌روند كه در حین مصرف (تولید گازهای گلخانه‌ای) و پس از دوره عمر (قطعات غیرقابل بازیافت)، محیط‌زیست را آلوده می‌كنند. بر این اساس، سیاست‌های توسعه‌ای كشورهای پیشرفته به نحوی شكل گرفته كه صنایع خودروسازی را در جهت توسعه و كاربرد كامپوزیت‌های قابل بازیافت تشویق كند. مطلب زیر به مسئله بازیافت قطعات خودروهای هایپركار می‌پردازد.
از زمان تولید خودروهای نسل جدید، طراحان خودروی شركت هایپركار فرصت آن را داشته‌اند كه خودرویی تولید كنند كه تمامی اجزای آن قابل بازیافت باشد. آنها توانسته‌اند خودروی هایپركار را از موادی قابل بازیافت و كاملاً تفكیك‌پذیر بسازند. هر چه قدر تفكیك اجزای مواد مشكل‌تر باشد همان قدر بازیافت یك خودرو مشكل‌تر است.
مواد كامپوزیتی پیشرفته‌ای كه برای كاربرد در این وسایل نقلیه پیشنهاد شده‌اند، بسیار متفاوت از نمونه‌های رایج بوده و در این میان، مسئله اصلی بازیافت مواد است زیرا بازیافت آنها تأسیسات و امكانات جدیدی را می‌طلبد.
وسایل نقلیه هایپركار دو مزیت عمده نسبت به خودروهای رایج دارند:
۱) مزیت اول:
مواد كامپوزیتی به كار برده شده در خودروهای هایپركار بسیار بادوامند، زنگ نمی‌زنند، خوردگی ندارند، خش نمی‌افتند و این امر به خودرو اجازه می‌دهد كه به روز بماند.
۲) مزیت دوم:
زمانی كه خودروهای هایپركار نیاز به بازیافت دارند، از لحاظ تجاری، امكان استفاده از فرایندهای جدیدی نظیر پیرولیز و سولوولایز۱ كاتالیزوری در شرایط كم دما وجود دارد. فرایند پیرولیز كم دما، امكان فنی بازیافت كامپوزیت‌های پیشرفته را می‌دهد. یافتن بازار مناسب برای مواد بازیافت شده، بحثی دیگر است.
پیش‌بینی آینده این بازارها مشكل است، اما روند كنونی، آینده خوبی را برای این بازارها پیش‌بینی می‌كند. در هر حال، اگر تنها مواد شاسی و بدنه خودروی هایپركار غیرقابل بازیافت باشد، وزن این اجزا، بسیار كمتر از تجهیزات غیرقابل بازیافت خودروهای رایج است.
● تحلیل
در قرن جدید، محیط‌زیست یكی از مهم‌ترین مباحثی است كه كشورهای پیشرفته همگام با پیشرفت و توسعه به آن می‌پردازند. اجلاس جهانی نیز كه با محوریت زمین و محیط‌زیست در افریقای جنوبی با حضور سران كشورهای جهان برگزار شد، بر اهمیت موضوع صحه می‌گذارد.
در راستای حفظ محیط‌زیست، قوانین و مقررات جدیدی مطرح و تصویب می‌شوند كه به یك مورد از آنها كه توسط اتحادیه اروپا مقرر شده است اشاره می‌شود:
تولیدكنندگان خودرو، مواد و دستگاه‌ها موظفند كه:
۱) خودروهایی را طراحی و تولید كنند كه قابل بازیافت و دارای مواد برگشت‌پذیر باشند.
۲) مواد بازیافت شده را مجدداً در تولیدات خود استفاده كنند.
هدف از این دستورالعمل آن است كه تا سال ۲۰۰۶ نرخ برگشت‌پذیری خودروها به ۸۵ درصد و تا سال ۲۰۱۵ به ۹۵ درصد برسد.
با توجه به موارد فوق و بحث كاهش وزن خودرو (برای كاهش مصرف سوخت)، استفاده از كامپوزیت در خودروها به قابلیت بازیافت آنها منوط می‌شود. حال با توجه به جهانی شدن بازارها، بهتر است كه شركت‌ها و صنایع تولیدكننده قطعات خودرو در كشور ما نیز متوجه استانداردها و قوانین بین‌المللی باشند تا بتوانند در فرایند جهانی حفظ محیط‌زیست و همچنین ورود به بازارهای بزرگ‌تر موفق باشند.

نویسنده : حامد اصغری
پانوشت:
۱. Solvolysis
منابع:
www.techds.org
www.rmi.org

منبع : ماهنامه صنعت خودرو