یکشنبه, ۵ اسفند, ۱۴۰۳ / 23 February, 2025
مجله ویستا


بازار اردبیل ، اردبیل


شهر تاریخی اردبیل با تاریخ طولانی و موقعیت ویژه سیاسی و اجتماعی، دارای پیشینه طولانی در فعالیت‌های اقتصادی است و بازار به عنوان مركز جریان‌های داد و ستد، در شكوفایی اقتصادی شهر سهم به سزا دارد.
بازار اردبیل مجموعه‌ای است مركب از همه عناصر تشكیل دهنده وابسته به آن؛ تشكیلاتی چون تیمچه، سرا، حمام و مسجد این بازار در مركز شهر و در طرفین خیابان امام خمینی قرار گرفته است. این مجموعه از سابقه‌ای طولانی برخوردار است. قدیمی‌ترین سیاحانی كه از بازار اردبیل نام برده‌اند عبارتند از: مقدسی و اصطخری در سده چهارم هجری كه آن را به صورت صلیب در چهار راسته توصیف كرده‌اند.
بازار اردبیل در قرن هفتم و هشتم رونق فراوان داشت. در سده‌های بعد،‌ قسمتی از بازار بزرگ و تیمچه‌ها و سراها از موقوفات بقعه شیخ صفی‌الدین به شمار می‌رفت و درآمد و عواید حاصله به مصرف مخارج این بقعه می‌رسید. بنای كنونی بازار و عناصر وابسته به آن از آثار دوره صفویه و زندیه است كه بر بنیان اولیه بازار ساخته شده است. گرچه مجموعه بازار اردبیل از نظر ابعاد و تناسب درخور شهری قدیمی و تاریخی چون اردبیل نیست، ولی هم اكنون نیز به عنوان مركز اقتصاد و تجارت اردبیل نقش عمده ایفا می‌كند.
قسمت عمده بازار اردبیل در خیابان‌كشی‌های نیم قرن گذشته تخریب شده و ارتباط بعضی از بخش‌های آن با هسته مركزی بازار از بین رفته است.
بازار اردبیل با تاق‌های جناغی، تاق و تویزه و گنبدهای ساده شامل راسته بازار اصلی، بازار زرگران،‌ بازار قیصریه، راسته پیر عبدالملك،‌ بازار خراطان و بازار كفاشان و علافان است. بیشتر قسمت‌های بازار در دوره صفویه بنا یا مرمت شده است.
مجموعه بازار اردبیل دارای بازارچه‌ها، سراها و تیمچه‌های فراوان است كه مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: بازارچه خشكبارها و سراج حاج احمد، سرای وكیل، تیمچه زنجیرلی، سرای گلشن، سرای قیصریه، سرای حاج شكر، سرای جهودها، سرای حاج شیخ‌الاسلام و سرای حاج صادق.