آنها در خود گم شده‌اند

«مریم» در سن ۶ سالگی یک خروس نقاشی کرد. نقاشی او پیچیده و به میزان قابل توجهی دقیق بود. «مریم» دارای استعدادهای خاصی بود، اما صحبت نمی‌کرد. ترجیح می‌داد تنها باشد، در اطاقش به طرز غیرقابل انعطافی به نظم و ترتیب اشیا اهمیت می‌داد و بدون پاسخگویی به دیگران، ساعت‌‌ها در اطاق می‌نشست. او به عنوان یک بیمار اوتیستیک تشخیص داده شده بود.
اوتیسم یا در خود فرورفتگی عاطفی یک اختلال فراگیر رشد است، که در ۳ سال اول زندگی بروز می‌کند. تعریف آن عبارت است از فقدان پاسخگویی به دیگران و تاخیر در رشد زبان. این مشکل قبل از ۳۶ ماهگی شروع می‌شود. جالب اما تاسف‌برانگیز است، کودکان اوتیستیک، اغلب به کودکان آرام تشبیه می‌شوند، زیرا توقعات زیادی از والدین خود ندارند. بعد از نوزادی هیچ وابستگی نسبت به اشخاص نشان نداده، برعکس به اشیای مکانیکی وابسته می‌شوند.
● علائم اوتیسم در کودکی‌
همان‌گونه که گفته شد، کودکان مبتلا به اوتیسم، در معاشرت بین فردی (ارتباطات، بازی) و روابط پیچیده، نقایص شدید نشان می‌دهند. کانر اولین کسی بود که اوتیسم را توضیح داد. طبق نظر کانر، خصوصیت برجسته و اساسی اوتیسم عبارت است از ناتوانی فرد مبتلا در برقراری ارتباط با دیگران و موقعیت‌ها که از اوایل زندگی شروع می‌شود.
در این نوزادان به نظر می‌رسد تفاوت رفتاری با دیگر نوزادان دارند. مثلا ظاهرا نیازی به مادر نشان نمی‌دهند. برای او تفاوتی نمی‌کند که در آغوش گرفته شود یا نه، قدرت عضلانی ضعیف و سستی دارند و کم گریه می‌کنند، اما ممکن است شدیدا تحریک‌پذیر باشند.
در ۶ ماه اول زندگی، نمی‌توانند به مادر توجه کنند. چیزی را طلب نمی‌کنند، لبخند نمی‌زنند یا در این رابطه تاخیر دارند. به اسباب‌بازی‌ها علاقه ندارند. در ۶ ماه دوم، علاقه‌ای به بازی‌های اجتماعی نشان نمی‌دهند، سرد و بی‌روح هستند، ارتباط کلامی و غیرکلامی ظاهر نمی‌سازند و در مقابل تحریک، کم‌‌فعال یا بیش‌فعال هستند. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که اوتیسم را با توجه به نقایص اجتماعی در زبان کلامی، می‌توان قبل از ۳ سالگی تشخیص داد.
یکی دیگر از رفتارهای مهم کودکان اوتیستیک که خیلی مهم است، رفتار خود آسیب‌گرایانه است. آنان با این رفتار خود، صدمات جدی به خود وارد می‌کنند. دو‌نوع بسیار شایع این رفتارهای خودآسیب‌گرایانه در کودکان اوتیستیک، عبارت است از کوبیدن سر به زمین و دندان گرفتن دست و پای خود. سایر انواع رفتارهای خودآسیب‌گرایانه عبارت است از کوبیدن زانو و آرنج به زمین، کندن و کشیدن مو، چنگ و سیلی زدن به صورت.
گاهی اوقات این کودکان ناخن‌های خود را با دندان‌های خود می‌کنند. انگشت به چشمان خود می‌کنند و به طور پیشرونده‌ای نوک انگشتان خود را می‌جوند. کودکان اوتیستیک قادر نیستند در هر زمان به بیش از یک نکته توجه کنند. پردازش اطلاعات نیز به عنوان مشکل برای کودکان اوتیستیک وجود دارد، مثلا آنها نه از معنی کلمات برای کمک به یادآوری اطلاعات استفاده می‌کنند و نه اطلاعات ورودی را سازماندهی می‌کنند.
● درمان اوتیسم‌
طی سال‌ها، انواع وسیعی از درمان‌ها، برای اوتیسم مورد استفاده قرار گرفته است. از نظر روان تحلیلی درمان اوتسیم اگر این اختلال نتیجه روش پدر و مادری غلط یا شکست خورده است، آنگاه کودک باید از والدین جدا شود و در محیطی قرار بگیرد که به او اجازه دهد به رشد عادی‌تر بازگردد. در بازبینی ارزیابی‌ها از این برنامه‌های درمانی معلوم شد که این درمان در مورد کودکان اوتیستیک سودمند نیست.
استفاده از داروها، تا حدودی مورد توجه قرار گرفته است، اگرچه شواهد، تشویق بدون مانعی را فراهم نکرده است. در یک مطالعه داروهای محرک، ضدافسردگی و ضدروان‌پریشی، همگی شواهد کم یا هیچ شواهدی مبنی بر سودمندی آنها بدست نیامده است. همچنین معلوم شد که داروهای محرک، بیش فعالی کودکان اوتیستیک را بهبود بخشیدند، اما علائم اوتیسم را تغییر ندادند.
در حال حاضر، اکثریت برنامه‌های روان‌شناختی برای اوتیسم بر ارزیابی‌های پژوهشی مبتنی‌اند و استفاده از روش‌های اصلاح رفتار و آموزش والدین را مورد تاکید قرار می‌دهند. شواهد، ادامه استفاده از این برنامه‌ها را تایید و حمایت می‌کند.
رویکرد غالب در درمان اوتیسم، شامل برنامه‌های رفتاری است که در پی درمان نقایص رفتاری از طریق کاربرد تقویت بر یک اساس مشروط است. از آن جایی که کودکان اوتیستیک، به اندازه کودکان عادی اجتماعی نیستند، به همان صورت به لبخند، تشویق کلامی یا وقایع اجتماعی همسالان پاسخ نمی‌دهند. در نتیجه، پاداش‌ها ملموس و حسی بیشتر بکار می‌رود.
توسعه زبان کانون بسیاری از برنامه‌های رفتاری است. همچنین فرآیند شکل‌دهی، در جریان آموزش آشکار می‌شود. شکل‌دهی به این صورت است که ابتدا کودک در قبال هر گونه کلامی پاداش می‌گیرد.
مرحله دوم فقط با به زبان آوردن آن کلمه موردنظر پاداش می‌گیرد. بعدا پاداش‌ها، فقط وقتی داده می‌شود که کودک به کلمات نزدیک‌تر به کلمه موردنظر درمانگر پاسخ می‌دهد در پایان هم اگر کودک آن کلمه را درست ادا کرد پاداش می‌گیرد. از روش‌های درمان اوتیسم به موارد دیگر نیز می‌توان اشاره کرد.
▪ درمان جسمانی مانند: استفاده از داروها تحت نظارت پزشک متخصص و تقویت فرزند با انواع ویتامین‌ها و تغذیه مقوی.
▪ درمان تربیتی مانند: مشاوره با فرزند و داشتن رابطه حسنه با او.
▪ درمان روانی مانند: کاهش رفتارهای تکراری و ریتمیک از طریق نپذیرفتن و زدن روی دست فرزند.تقویت حواس فرزندان. انجام ورزش بویژه ورزش‌هایی مانند پرش، شنا، کوهنوردی و... مفید است.
● راه‌های پیشگیری از اوتسیم کودکی‌
از ابتدای کودکی به آرام بودن و یا عدم پاسخ دادن به محرک‌های حسی آنان را جدی بگیریم و از همان ابتدا به روان‌شناس، روان‌پزشک و یا پزشک کودکان مراجعه شود، تا در صورت امکان به درمان آن اقدام شود.
اگر کودکان ما آرام هستند و هیچ علاقه‌ای به بازی و تحرک ندارند، آنان را کودکان خوب توصیف نکرده، بلکه سعی کنیم با ایجاد محرک‌هایی آنها را به فعالیت وادار کنیم. تحرک و فعالیت از خصوصیات ذاتی کودکان می‌باشد و اگر کودکی آرام باشد، او غیرطبیعی است و حتما به روان‌شناس و یا پزشک ارجاع داده شود.
رفتار خودآسیب‌گرایانه کودکان را جدی بگیریم و آنها را برای تشخیص و درمان به روان‌شناس و یا پزشک ارجاع دهیم.
با ایجاد امنیت روانی، آرامش خاطر کودکان خود را در محیط خانواده فراهم آوریم، تا آنان برای جلب آرامش به خود فرو نروند.
روش‌های صحیح پاسخ دادن به محرک‌های حسی را به کودکان خود بیاموزیم، تا آنان به محرک‌های حسی، پاسخ‌‌های مناسب بدهند.
از طرد و محبت و توجه افراطی به کودکان خود جدا دوری کنیم.
کارهای خارج از توان از آنان نخواهیم، تا احساس ضعف و به دنبال آن به خود فرورفتگی دچار نشوند.

منبع : روزنامه جام‌جم