بسته پیشنهادی ۱+۵ و تشدید تحریم‌ها

اقدام اخیر اتحادیه اروپایی در تشدید تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران و از جمله تحریم بانک ملی و مسدود کردن دارایی‌های آن، در شرایطی انجام شده که ۱۰ روز پیش از آن، این نهاد اروپایی نماینده عالی سیاست خارجی خود را برای ارائه بسته پیشنهادی۱+۵ روانه تهران کرد و در این سفر ۴ نماینده وزارت خارجه کشورهای اروپایی نیز او را همراهی می‌کردند.
به ادعای سولانا پیام بسته پیشنهادی ۱+۵ به ایران این است که این کشورها خواستار گفتگو و رهیافت تازه‌ای در پرونده ایران هستند تا با مشارکت ایران و گشودن مسیر تازه‌ای برای ورود به مذاکرات برابر، نتیجه برد برد را برای ایران، ۱+۵ و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رقم بزنند.
با فرض قرار دادن صحت گفته‌های نماینده سیاسی اتحادیه اروپایی، مصوبه جدید این اتحادیه در تشدید تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران بدون دریافت پاسخ کشورمان چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟
به یاد داریم که ۱+۵، دو سال پیش نیز با ادعای اعطای مشوق‌های بلندپروازانه به ایران اولین بسته پیشنهادی خود را به ایران ارائه کرد، اما بدون آن که منتظر پاسخ بماند، از طریق شورای امنیت قطعنامه‌های تحریمی را علیه ایران صادر کرد.
قیاس بین آنچه از سوی اتحادیه اروپایی ادعا شده و آنچه که عملی شده است، دربردارنده نتایجی است که کاملا متفاوت و مغایر با گفته‌ها و ادعاهای خاویر سولاناست.
۱) تشدید تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران از طریق اتحادیه اروپایی گویای آن است که این کشورها هیچ حرف تازه‌ای در رویکرد خود نسبت به پرونده هسته‌ای ندارند.
آنها خواستار تسلیم محض ایران در برابر خواسته‌هایشان هستند و به مذاکرات برابر و یا رهیافت دیپلماتیک اعتقادی ندارند.
۲) ارائه بسته پیشنهادی و بلافاصله اقدام به تشدید تحریم، اتخاذ سیاست قدیمی‌ این قدرت‌ها در برابر کشورهای در حال توسعه است. سیاست چماق و هویج معنایی جز این ندارد که یا گزینه این قدرت‌ها از سوی کشورهای در حال توسعه پذیرفته شود و یا باید منتظر اعمال زور باشد. در واقع اگر ایران بسته پیشنهادی را نیز بپذیرد نباید منتظر آغاز گفتگوها و مذاکرات برابر باشد.
۳) تحولات اخیر در پرونده هسته‌ای ایران، گروه ۱+۵ و در واقع آمریکا و معدودی از کشورهای اروپایی را با بن‌بست اساسی در اعمال فشارهای سیاسی و زورمدارانه از طریق شورای امنیت علیه ایران مواجه کرده است. گزارش جامعه اطلاعاتی آمریکا در صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران، اجرای کامل توافق مدالیته بین ایران و آژانس و در واقع پاک شدن و حل پرسش‌های آژانس درخصوص فعالیت‌های هسته‌ای ایران در گذشته.
گزارش اسفند سال گذشته البرادعی درخصوص حل کامل پرسش‌ها و مسائل باقیمانده در چارچوپ آژانس و تایید چندباره البرادعی در عدم انحراف فعالیت‌های هسته‌ای ایران، عملا مشروعیت صدور قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران را زیر سوال برده است.
چنان‌که شاهد بودیم تاثیر این تحولات چنان بود که رئیس‌جمهور آمریکا از سوی جناح رقیب و رسانه‌های این کشور به دلیل استفاده از ادبیات تهدیدگرایانه علیه ایران تحت فشار قرار گرفته و محکوم شد. در این وضعیت ارائه بسته پیشنهادی و مانور رسانه‌ای بسیار گسترده درخصوص آن و طرح این ادعاها که این بسته بسیار سخاوتمندانه و گشاده‌دستانه تهیه شده است و حاکی از حسن‌‌نیت کشورهای ۱+۵ در قبال پرونده هسته‌ای ایران است و...کارکردی جز فریب و انحراف افکار عمومی و اذهان مردم این کشورها ندارد.
آمریکا و متحدان غربی آن نیاز داشتند که در وضعیت کنونی، چهره معارضه‌جو و تنبیه‌گر خود را تلطیف کنند؛ زیرا توجیهی برای اقدام به تنبیه ندارند. بسته پیشنهادی ۱+۵ و پشتیبانی رسانه‌ای بسیار گسترده از آن متاسفانه می‌تواند آمریکا را به این مقصود برساند.
۴) جمهوری اسلامی ایران با آگاهی از این ترفند غرب، برخوردی عالمانه و آگاهانه داشت،به طوری که با در دست گرفتن ابتکار عمل، ایران بسته پیشنهادی خود را پیش از بسته ۱+۵ ارائه کرد.
از سوی دیگر، برخورد ایران با سولانا و هیات همراه وی کاملا حساب شده بود و ماموریت آنها را فقط در حد ارائه بسته پیشنهادی و انجام ملاقات‌های محدود به این ماموریت تعریف کرد. شاید بتوان گفت ایران از همان ابتدا ادعای غرب را جدی نگرفت.

محمدرضا عزیزی‌

منبع : روزنامه جام‌جم