نقش کتابدار دیجیتالی در مدیریت نظام‌های اطلاعات دیجیتالی

ماهیت چندرسانه‌ای نسل آیندهٔ کتابخانه‌‌های دیجیتالی نیازمند وجود کتابداران دیجیتالی است. کتابداران دیجیتالی اساساً کتابداران متخصصی هستند که کتابخانه دیجیتالی را مدیریت می‌کنند و نظم می‌بخشند؛ آنان عهده‌دار وظایف تخصصی همچون دیجیتالی‌کردن، ذخیره‌سازی، دستیابی‌پذیر کردن، استخراج دانش دیجیتالی، خدمات مرجع دیجیتالی، خدمات اطلاع‌رسانی الکترونیکی، هماهنگی در ادارهٔ آرشیو و دسترسی آسان می‌باشند. کتابداران دیجیتالی محافظ شاهراه اطلاعاتی یا کتابخانهٔ دیجیتالی جهانی هستند و به عنوان هماهنگ‌کنندهٔ میان ماشین و انسان عمل می‌کنند. این مقاله همچنین نقش‌ها و وظایف یک کتابدار دیجیتالی را در بازیابی اطلاعات، تحویل محتوا و مرورکردن اطلاعات مورد تأکید قرار می‌دهد و تربیت و آموزش حرفه‌ای کتابداران در مدیریت نظام اطلاعاتی دیجیتالی را ضروری می‌داند؛ همچنین به وظایف میانجیگرانهٔ کتابخانهٔ دیجیتالی، و نقش‌ها، مهارت‌ها و قابلیت‌های کتابدار دیجیتالی در مدیریت نظام اطلاعاتی دیجیتالی در حوزه‌های مهم فناوری‌های تصویری، شناسایی نوری نویسه‌ها، زبان‌های نشانه‌گذاری، فهرستنویسی، فراداده، نمایه‌سازی چندرسانه‌ای و فناوری پایگاه‌ها، طراحی رابط استفاده‌کننده، برنامه‌نویسی و فناوری وب اشاره دارد. درنهایت از ایجاد شغل جدید «کتابدار دیجیتالی» برای مراقبت از کتابخانه‌های دیجیتالی و ادارهٔ نظام اطلاعات دیجیتالی حمایت می‌کند.
در عصر اطلاعات دیجیتالی، فناوری الکترونیکی، گسترش وب و رشد بیش از حد تولید دیسک‌های فشرده، کتابخانه‌های دیجیتالی طیف وسیعی از اطلاعات دیجیتالی چندرسانه‌ای، انواع فیلم، سخنرانی، تصاویر و عکس‌های با صدا، متن و دیگر منابع را ارائه می‌کنند. میزان اطلاعات پیوسته، دیسک‌های فشرده، و دیگر منابع گسترش‌ یافته است و بستری را برای دسترسی به منابع تقریباً روزآمد فراهم کرده. در ساخت کتابخانهٔ دیجیتالی جدید، چندرسانه‌ای‌ها و هوش مصنوعی نقش‌های مهمی را به عهده دارند. ماهیت چندرسانه‌ای کتابخانه‌های دیجیتالی باعث شده که برای دستیابی به منابع مرتبط، مفید و مقرون‌به‌صرفه و اشاعهٔ آن‌ها در اشکال گوناگون در نظام اطلاعات دیجیتالی، نیاز به کتابدار دیجیتالی باشد. کتابخانهٔ دیجیتالی چالش‌ها و فرصت‌های زیادی را برای کتابداران دیجیتالی به وجود آورده است. ارزش افزودهٔ کتابدار دیجیتالی در ساخت کتابخانه‌های دیجیتالی حقیقی، مفید و کاربرپسند، مؤثر است.
کتابدار دیجیتالی یک متخصص حرفه‌ای اطلاعات است که کتابخانه دیجیتالی را اداره می‌کند و نظم می‌بخشد، اطلاعات را ترکیب، بازیابی، و طراحی می‌کند و به استخراج داده‌ها و دانش می‌پردازد. همچنین خدمات مرجع دیجیتالی، خدمات اطلاعاتی الکترونیکی، بازتولید اطلاعات و انتخاب و توزیع اطلاعات، همارایی اطلاعات، جستجوی با ارزش در سی‌دی‌رام‌ها، پایگاه‌های پیوسته، اینترنت، و دستیابی و بازیابی چندرسانه‌ای‌ها را انجام می‌دهد. هدف نهایی کتابخانه‌های دیجیتالی تسهیل در دستیابی به اطلاعات روزآمد برای استفاده‌کنندگان نهایی و تسهیل در نشر الکترونیکی است. کتابدار دیجیتالی نقش پویا و برجسته‌ای در دسترسی آسان به اطلاعات دیجیتالی مانند چکیده‌نامه‌ها و نمایه‌نامه‌ها، پایگاه‌های متن کامل، صدا، و تصاویر دیجیتالی به عهده دارد. اطلاع‌یابی صحیح در زمان مناسب، تحقیق، آموزش، تولید و عرضهٔ کار در شکل مورد نیاز به استفاده‌کنندگان، از ملزومات کتابخانهٔ دیجیتالی است.

مسعود بهمن آبادی