نگهداری از پرنده بهشتی

نام علمی این گیاه از نام ملکه شارلوت مکلامبورگ استرلیتز همسر ژرژ سوم پادشاه انگلستان گرفته شده است.
● پرنده بهشتی (Strelizia)
این جنس که از گیاهان خانواده موز Musacees است در تمام دنیا فقط دارای پنج گونه دائمی همیشه سبز است که فقط یک ‌گونه آن به نام پرنده بهشتی رژینه S.reginae در باغبانی استفاده می‌شود و چهار گونه دیگر به صورت وحشی می‌باشند. گونه مورد نظر بومی جنوب آفریقا
( کاپ) است. بلندی آن به حدود یک متر می‌رسد. این گونه دارای برگ‌های نسبتا روشن، چرمی و تخم مرغی شکل است که روی دمبرگی به طول ۴۵ سانتیمتر قرار می‌گیرند. گل‌آذین آن به طول ۱۵ سانتیمتر در بهار در انتهای ساقه گل‌دهنده به طول یک متر تا یک متر و نیم ظاهر می‌شود. گل آذین شامل اسپات سبز با رگه‌های ارغوانی و قایق مانند است که در هنگام باز شدن گل‌ها به صورت افقی درآمده و در آن ۴ ـ ۱۰ گل قرار می‌گیرد. گل‌ها دارای کاسه نارنجی و جام آبی رنگ بوده و روی هم رفته شباهت به سر پرندگان پیدا می‌کند. از این رو در زبان انگلیسیBird of paradise و فرانسه Oiseau du paradis به‌نام پرنده بهشتی نامیده می‌شود. معمولا گل‌ها به‌تدریج باز می‌شوند و بیشتر به صورت گل بریده در گل‌فروشی‌ها به فروش می‌رسد. ولی می‌توان خود گیاه را در گلدان‌های بزرگ در آپارتمان پرورش داد. در گلخانه بر اثر فورساژ می‌توان در تمام فصول آن را گلدار کرد.
اقسام مشهور این گونه عبارتند از:
۱) پرنده بهشتی پرولیفرا S.Prolifera: دمبرگ‌ها در این گونه بسیار دراز بوده و گل آذین دارای دو اسپات است.
۲) پرنده بهشتی پومیلا S.Pumila: گیاه کوتاه و گل‌ها دارای کاسبرگ‌هایی به رنگ نارنجی تند می‌باشند.
● مراقبت‌های لازم
۱) نور: این گیاه به نور زیاد (تابش مستقیم خورشید) احتیاج دارد.
بنابراین چنانچه در آپارتمان پرورش داده می‌شود باید آن را نزدیک پنجره جنوبی که فاقد پرده است قرار داد.
ولی چون در تابستان شدت نور زیاد است باید آن را در جلو پنجره جنوبی که پرده داشته باشد و یا کمی دورتر از پنجره جای داد.
۲) حرارت: درجه حرارت مناسب برای گیاه بین ۱۹ـ۱۶ درجه سانتیگراد است و درجه حرارت کم‌تر از ۳- و بیش از ۳۰+ را تحمل نکرده و از بین می‌رود.
۳) آبیاری: در هوای معتدل هفته‌ای دو روز باید آبیاری شود ولی در هنگام استراحت گیاه که از اواسط تیرماه تا اواخر مردادماه است باید آبیاری را به‌کلی قطع کرد و یا به ندرت انجام داد.
۴) نوع خاک: خاک باید قوی (دارای کود حیوانی، پودر گوشت و غیره) و کمی ماسه‌ای باشد.
برای زود به گل نشاندن گیاه باید در مردادماه زمین را به عمق ۸۰ سانتیمتر شخم زده و به آن کود حیوانی اضافه کرد.
اسیدیته مناسب برای گیاه در حدود ۸ـ۷ می‌باشد.
۵) کود: می‌توان از کودهای مختلف موجود در بازار طبق دستورالعمل هریک که معمولا روی جعبه نوشته شده است استفاده کرد.
ولی بهترین کود، مخلوطی از ۱۰۰ گرم نیترات پتاسیم، ۱۰۰ گرم فسفات کلسیم و ۲۰۰ گرم سولفات آمونیم می‌باشد که به مقدار ۲ گرم در لیتر، هر هفته یک بار از فروردین تا مهرماه باید به گیاه داده شود.
● روش کشت و ازدیاد
ـ یکی از روش‌های تکثیر این گیاه کشت بذر آن است.
ـ ولی برای به‌دست آوردن بذر باید به تلقیح مصنوعی اقدام کرد.
ـ معمولا هر گل آذین حدود ۵۰ دانه تولید می‌کند.
ـ عمل کشت معمولا در بهار در حرارت ۲۱ـ ۱۸ درجه سانتیگراد صورت می‌گیرد.
ـ رویش دانه نامنظم و ۳ تا ۵ ماه طول می‌کشد.
ـ در سال اول گیاه ضعیف می‌ماند و بهتر است آن را به گلدان منتقل کرده و در گلخانه نگاهداری کرد. ولی در سال دوم و یا سوم می‌توان آن را به محل مورد نظر انتقال داد.
ـ این گیاهان جدید در سال چهارم پاجوش تولید کرده و در سال ششم یا هفتم گل می‌دهند.
ـ روش دیگر تکثیر، تقسیم بوته است که از بهار تا تابستان می‌توان انجام داد.
ـ پایه‌های حاصل به کندی رشد می‌کنند و پس از دو یا سه سال گل می‌دهند و به نوبه خود دو سال پس از تکثیر ایجاد پاجوش می‌کنند.
ـ معمولا روی پایه‌های جوان سه ساله ۱۰ـ ۶ گل آذین به وجود می‌آید در صورتی که در پایه‌های مسن ممکن است تا ۵۰ گل آذین ظاهر شود.

منبع : روزنامه تهران امروز