دست‌ها در گذر از خانه تکانی

رسیدن ماه اسفند، کاهش بارندگی و آفتابی‌شدن آفتاب عالمتاب، همه نشانه‌هایی هستند که رسیدن بهار را نوید می‌دهند و خانم‌های خانه‌دار را به فکر انجام سنت دیرپا و زیبای خانه‌تکانی می‌اندازند؛ سنتی که سال‌های سال است مردم ایران‌زمین در آخرین ماه‌های سال با اشتیاق فراوان برای رسیدن بهاری زیبا آن را تمام و کمال انجام می‌دهند و بعد از دیدن خانه پاکیزه‌ای که گوشه‌گوشه‌اش از نگاه تیزبین یک ایرانی اصیل دور نمانده، لذتی وصف‌نشدنی می‌برند.
همه ما وقتی کار خانه‌تکانی را شروع می‌کنیم، اولین چیزی که ذهنمان را مشغول می‌کند، انتخاب مواد شوینده، سفیدکننده و لک‌برها هستند که معمولا برای پاک‌کردن در و دیوار، فرش و پتو، پرده و ملحفه و کف و سطوح به‌کار می‌روند که بعضی از آنها هم خطرناک و برای سلامتی مضر است.
صدماتی که این مواد ممکن است در اثر سهل‌انگاری و رعایت‌نکردن نکات ایمنی به پوست وارد کنند، جبران‌ناپذیر است و احتمال اینکه این بار به‌جای خاطرات خوش، خاطراتی پر از سوزش و التهاب در ذهن ما به‌جا بگذارند، بسیار زیاد است.
اما در این میان، استفاده از دستکش‌های خانگی (لاستیکی و نخی) که به‌صورت استاندارد در بازار موجود است و توجه به مسائلی مانند دقت در خواندن و عملی‌کردن هشدارهایی که برای حفظ سلامت مصرف‌کننده روی جعبه‌های پودر لباسشویی، مایع سفیدکننده، مایه لک‌بر، شامپوفرش، جوهر نمک و دیگر مواد تمیز‌کننده درج شده نقش مهمی را در حفظ سلامت پوست دستان ما بازی می‌کنند.
با این اوصاف، به سراغ دکتر «بهروز باریک‌بین» متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه شهیدبهشتی رفتیم و نظر وی را در این زمینه جویا شدیم. دکتر «بهروز باریک‌بین» معتقد است: در فصل‌های خشک سال مثل فصل زمستان، به علت خشک‌بودن هوا، میزان رطوبت در منازل به کمترین مقدار خود می‌رسد و متاسفانه خانم‌های خانه‌دار که در ماه‌های پایانی سال مشغول شست‌وشو و رفت‌وروب هستند اغلب دچار اگزمای پوستی یا درماتیت می‌شوند.
دکترباریک بین اگزما را به دو سته آلرژیک زمینه‌ای و تماسی تحریکی تقسیم می‌کند و می‌گوید: در نوع اول افراد زمانی که دستکش لاستیکی می‌پوشند یا از زینت‌آلات بدنی و اشیایی که دارای نیکل هستند استفاده می‌کنند و نوع دوم موقعی که مدت زیادی دست‌هایشان در تماس با شوینده‌های قلیایی مثل وایتکس، صابون‌های مایع، مایع‌های ظرفشویی و دستشویی قرار می‌گیرد دچار اگزما و التهاب پوستی می‌شوند.
این متخصص پوست و مو درباره استفاده از سفیدکننده (وایتکس) می‌گوید: درمواد قوی مثل «وایتکس» که اغلب به تنهایی غلظت زیادی دارند اگر در تماس با پوست قرار بگیرند حتما چربی مفید پوست را از بین می‌برند و احتمال اینکه فرد دچار اگزمای پوستی شود بسیار زیاد است که البته اگر این تماس تکرار شود ایجاد ترک و شقاق روی پوست می‌کند و پس از خارش و سوزش فراوان به اصطلاح پوست را «چرمی» می‌کند.
به‌طوری که پوست دست بسیار ضخیم و کلفت می‌شود و ظاهر نازیبایی پیدا می‌کند. دکتر باریک‌بین همچنین در مورد سوختگی ناشی از وایتکس و جوهر نمک اظهار می‌کند: احتمال اینکه این مواد پوست را بسوزانند بسیار زیاد است که در نتیجه شخص شاهد لکه‌های بزرگ سفید، جوشگاه و اکنار در روی پوست دست خود خواهد بود.
وی همچنین بر این عقیده است که برای جلوگیری از خشکی پوست بهتر است افراد ترجیحا از ملایم‌ترین نوع شوینده‌ها که PH خنثی دارند مانند صابون‌های بچه استفاده کرده و پس از هر بار استفاده دست‌ها را در فواصل کوتاه و متناوب با وازلین، گلیسرین، روغن بادام، لانوزیه یا اوسرین چرب کنند تا چربی از دست رفته دوباره به صورت مصنوعی بازسازی شود.کرم‌های مرطوب‌کننده‌ای مانند کرم خیار و آلوئه ورا که گیاهی هستند چربی کمتری دارند ضمن اینکه زود جذب پوست می‌شوند و ایجاد برق روی پوست نمی‌کنند.
این پیشنهادی است که دکتر باریک‌بین برای کسانی که به طور مرتب در تماس مستقیم با مواد شوینده و پاک‌کننده هستند می‌دهد.
وی همچنین در موارد حساسیت به استفاده از دستکش‌های لاستیکی یا دیگر دستکش‌ها استفاده از کرم و اسپری‌هایی که به اصطلاح به دستکش‌های مصنوعی و غیرقابل دید معروف هستند و در داروخانه‌های معتبر موجود می‌باشند را توصیه می‌کند.

معصومه عظیمی عشاقی

منبع : روزنامه تهران امروز