دردناک‌تر از هر درد

گرچه درد میگرن به اندازه شاه‌دردهائی مثل درد دفع سنگ کلیه یا زایمان شدید نیست، اما شدت آن آن‌قدر زیاد است که می‌تواند زندگی بیمار را مختل کند.
میگرن یکی از شایع‌ترین انواع سردرد است که شدت آن گاهی به مختل شدن روال طبیعی زندگی منجر می‌شود. میگرن در خانم‌ها دو برابر بیشتر از آقایان رخ می‌دهد و در مجموع بیش از ۱۷ درصد از کل زنان دچار میگرن هستند. در برخی از موارد حمله میگرن با یک مقدمه حسی ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قبل از شروع درد همراه است که به آن اورا می‌گویند. در وضعیت اورا برق زدن جلو چشم، مشکل در بینائی (دیدن خطوط زیگزاگ در محدوده بصری) و سوزن سوزن شدن عضلات دست یا پا مشاهده می‌شود. حملات میگرن با علائمی نظیر درد متوسط تا شدید یک‌طرفه و ضربان‌دار، حالت تهوع بدون استفراغ و کم‌تحمل شدن نسبت به نور و صدا همراه است. درد با فعالیت بدنی افزایش می‌یابد و بیمار علاقه دارد در محیطی ساکت و بدون نور استراحت کند. اگر میگرن درمان نشود معمولاً از ۴ تا ۷۲ ساعت به‌طول می‌انجامد. در میگرن شدید بیمار چندین‌بار در ماه دچار حملات میگرن می‌شود.
● علت میگرن
برخی محققان معتقدند میگرن به سه دلیل تغییر عملکرد در یکی از اعصاب مغزی ایجاد می‌شود. فارغ از علت ایجاد سردرد برخی عوامل می‌توانند مثل جرقه‌ای به انبار باروت باعث آغاز میگرن شوند. این عوامل عبارتند از تغییرات هورمونی مثلاً مصرف قرص‌های ضدبارداری، برخی غذاها که در تعدادی از افراد باعث تشدید میگرن می‌شود مثل الکل، پنیرهای کهنه، شکلات، کافئین و غذاهای کنسرو شده، استرس، تحریکات حسی مثل بوی برخی از عطرها، به‌هم خوردن روال عادی خواب، فعالیت‌های غیرمعمول بدنی، تغییرات فصلی و محیطی مثل سفر به مناطق مرتفع و برخی از داروها هم می‌توانند عواملی برای آغاز یا تشدید میگرن باشند. در بانوان میگرن قبل از قاعدگی یا در دوران بارداری ممکن است شدیدتر از زمان‌های دیگر باشد. اگرچه میگرن سردردی شدید و مزمن است اما بعضاً بدون تشخیص و درمان باقی می‌ماند. برای تشخیص میگرن جدا از معاینه بالینی و تاریخچه سردرد از روش‌هائی نظیر سی‌تی‌اسکن و ام‌آرآی هم استفاده می‌شود.
● پیشگیری
پیشگیری از حملات میگرن اصولاً کار دشواری است. کسی که سابقه حملات میگرنی دارد باید از عوامل ایجادکننده و تشدیدکننده که به برخی از آنها اشاره شد بپرهیزد. مثلاً سعی کند تا حد امکان استرس‌های خود را کنترل یا از مصرف برخی مواد غذائی خودداری کند.
انجام منظم ورزش‌های ساده هوازی با کاهش تنش و استرس می‌تواند در پیشگیری از میگرن مؤثر باشد. پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری اگر سبک انجام شوند در کاهش حملات میگرن مفید هستند اما ورزش سنگین می‌تواند باعث تشدید میگرن می‌شود.
کسانی که میگرن دارند باید سعی کنند خوب بخوابند، اما این میزان نباید بیش از حد لزوم باشد چراکه خواب زیاد هم باعث بروز میگرن می‌شود. سعی کنید با انجام تمرینات کششی و یوگا، دوش آب گرم و انجام فعالیت‌های آرامش‌دهنده هر شب قبل از خواب، آرامش بدنی و روحی مناسبی به‌دست آورید در عین حال سعی کنید در صورت بروز درد در اتاق تاریک و ساکت استراحت کنید و به آرامی نواحی دردناک را روی سر خود مالش دهید. گذاشتن یک قطعه یخ پیچیده شده در پارچه در پشت گردن هم به آرام‌تر شدن درد کمک خواهد کرد.
● درمان
داروهای متعددی برای درمان میگرن به کار می‌روند. داروهای مسکن در صورتی‌ واجد بهترین اثر خواهند بود که علائم پیشرس میگرن تازه ظاهر شده باشند. پس از آغاز درد تأثیر داروها دیرتر و ضعیف‌تر خواهد بود. داروهائی نظیر ایبوپروفن، آسپرین، استامینوفن کدئین رایج‌ترین مسکن‌ها هستند. در حملات شدید میگرن ترکیبات تریپتان وارگوت مؤثرتر خواهند بود. برای پیشگیری نیز داروهائی نظیر پروپرانول، داروهای ضدافسردگی و داروهای ضدتشنج تجویز می‌شوند. امروزه روش‌هائی نظیر طب سوزنی و بیوفیدبک نیز برای درمان میگرن مورد استفاده قرار می‌گیرند. ماساژ نیز به جهت کاهش تنش و استرس در درمان میگرن ارزشمند است. برای افرادی که عضلات حساسی در ناحیه پشت سر، گردن و شانه دارند ماساژ مفید خواهد بود. برخی از گیاهان داروئی و ویتامین‌ها نیز از بروز میگرن پیشگیری می‌کنند اما تجویز آنها باید حتماً با نظر پزشک صورت گیرد.
● وقتی میگرن ستاره‌ها را از پا درمی‌آورد
حرف زدن از بیماری در میان هنرمندان مشهور جهان شاید کمی عجیب به نظر برسد، اما وقتی این همه استرس و فشار کاری و درگیری‌های متعدد در زندگی آنها وجود دارد و هر روز و هر روز شاهد انواع و اقسام مسائل روحی و روانی قرار می‌گیرند پس تبعاتی مانند بیماری نیز قطعاً وجود خواهد داشت. در چند سال اخیر به‌خاطر جو خاصی که پاپاراتزی‌ها به وجود آورده‌اند و دیگر چیزی نیست که از آنها پنهان بماند، اخبار بیماری ستاره‌ها نیز بیشتر از قبل به گوش می‌رسد باید توجه داشت که بیماری همیشه گریبان‌گیر سوپراستارها بوده و موضوع چندان مربوط به زمان فعلی نیست، اما شاید یک بیماری شایع که از هر نوع دیگری بیشتر باشد میگرن است. بیماری که با حمله‌های شدید عصبی و سردردهای وحشتناک همراه باشد و در مواقعی که حملات به‌صورت حاد بروز می‌کند چند روزی فرد را از پای می‌اندازد و این مورد می‌تواند برای یک بازیگر یا خواننده که اغلب برنامه از پیش تعیین شده‌ای دارد بسیار مشکل‌آفرین باشد. در ادامه به چند مورد از کسانی که از این بیماری رنج می‌برند و راه‌های درمانی که پس از سال‌ها به آن رسیده‌اند، اشاره می‌کنیم.
● نیکلاس کیج به دنبال آرامش
نیکلاس کیج، بازیگر اسکاری و محبوب هالیوودی مدت‌هاست با این بیماری درگیر است. میگرن او از نوع پیشرفته است و به شدت تحت درمان و استفاده از قرص‌های میگرن است. او می‌گوید: ”سردردهایم همیشه چه برای خودم و چه برای اطرافیانم آزاردهنده بوده است، اما من در این سال‌ها سعی کردم با در پیش گرفتن یک زندگی آرام و روش‌های درمانی ساده‌تر از شدت آن بکاهم، اما در برخی از موارد به‌خاطر حواشی زندگی و کار نتوانسته‌ام به خوبی به هدفم برسم!“ نیکلاس کیج به گفته عوامل پشت صحنه فیلم‌هایش اغلب مواقع در محل استراحتش است و کمتر در محیط پر سروصدا حاضر می‌شود. حتی چندین بار به‌خاطر بد شدن حالش کار تعطیل شده است. نیکلاس در مورد تنهائی‌ها و حال و روز بیماری‌اش می‌گوید: ”سال‌هاست از طریق یوگا به آرامش می‌رسم، من سفرهای متعددی به‌خاطر یوگا رفته‌ام حتی مدتی در کشورهای شرق آسیا به مطالعه در این‌باره پرداختم و استادم یکی از برترین مربیان جهان است. از وقتی یوگا کار می‌کنم، حالم خیلی بهتر شده است و با تمرکز توانسته‌ام تا حد زیادی موفق شوم.“ نیکلاس کیج هم‌چنین می‌گوید: ”هیچ‌وقت اجازه ندادم بیماری بر من غلبه کند شاید خیلی از سوپراستارها از چنین بیماری رنج می‌برند و همه به خوردن چند قرص ساده بسنده کنند، اما من این‌طور کارها را نمی‌پسندم و دوست دارم از سخت‌ترین راه به مقصودم برسم.“ نیکلاس کیج چندین ساعت در طول روز به تمرینات یوگا و ریلکسیشن می‌پردازد و این بهترین روش درمانی از نظر او است. هرچند در تحقیقات جدید نیز مشخص شده که یوگا می‌تواند بسیاری از بیماری‌های روحی و عصبی را بهبود ببخشد. دکتر یونگ از پایه‌گذاردن فنون ریلکسیشن معتقد است: مقابله با استرس‌ها و عوامل بیماری‌زا کار سختی نیست فقط اگر از درونتان شروع به مقابله کنید. بهترین راه تجهیز کردن خودتان است، نه چیزهای فرعی!“
● استینگ و موسیقی‌درمانی
استینگ، ستاره بزرگ دنیای موسیقی نیز از دیگر ستارگانی است که به بیماری میگرن مبتلاست. او البته کمی اوضاعش با نیکلاس کیج فرق می‌کند. خودش در این‌باره می‌گوید: ”من همیشه آدم نرمالی بوده‌ام چون تغذیه خوبی داشته‌ام. زندگی سالمی کرده‌ام ولی از چند سال قبل به دلیل استرس‌های بیش از حد و فشار زیادی که به خودم می‌آورم دچار یک‌سری سردردهای موضعی می‌شدم که حسابی من را نگران کرده بود و وقتی نزد پزشکم رفتم، متوجه شدم که به میگرن خفیف دچار شده‌ام.
البته موسیقی همیشه بهترین درمان برایم بوده و از وقتی از بیماری‌ام باخبر شده‌ام، سعی کرده‌ام بیشتر با موسیقی خودم را درمان کنم و کمتر از قرص یا داروهای رایج استفاده کنم.“ استینگ هم‌چنین می‌گوید: ”داشتن یک زندگی بدون درد و مشکل برای یک هنرمند و سوپراستار واقعاً دور از انتظار است و اغلب کسانی که در سطح بالائی فعالیت می‌کنند، خواه ناخواه به چنین مشکلاتی دچار می‌شوند پس بهتر است از همان شروع خودشان را عادت دهند و به دنبال راهی برای آرام‌تر شدن بگردند.“
● سردردهای خواننده بدنام
مدونا ستاره جنجالی و نامقبول موسیقی پاپ که حدود ۲۵ سال است مطرح شده نیز از میگرن حاد رنج می‌برد. او حتی تا چند وقت قبل بارها به‌خاطر مساعد نبودن احوالش مجبور به کنسل کردن برنامه‌هایش می‌شد، اما مدتی است با روی آوردن به درمان‌های خاص اوضاع بهتری دارد و حتی به گفته خودش دیگر بیماری را از خودش رانده است. او درباره بیماری‌اش می‌گوید: ”سال‌ها بود که چنین دردی آزارم می‌داد. درست از دوران نوجوانی به سردردهای کشنده‌ای دچار می‌شدم که طاقتم را از بین می‌برد حتی این سردردها مرا پرخاشگر و بدعنق می‌کرد در حالی‌که اصلاً دوست نداشتم چنین حالتی داشته باشم!“ این خواننده نیز روش‌های متعددی را تجربه کرده است، اما او نیز مثل نیکلاس کیج راهی بهتر از تمرکز کردن و یوگا پیدا نکرده است: ”ابتدا فکر می‌کردم یوگا فقط راهی برای آرامش مقطعی و تمرکز بیشتر است و چندان کمکی به من نمی‌کند، اما هرچه‌قدر جلوتر رفتم نتیجه بهتری می‌گرفتم. من سال‌ها تحت درمان قرص‌های متعدد بودم، اما هیچ‌کدام من را درمان نمی‌کرد و فقط از حالت وخیم به حالت عادی می‌رساند، اما یوگا به کل مرا بهبود بخشید. این چهره پر انتقاد چند سالی است یک باشگاه بسیار مجهز در حومه لندن برای علاقه‌مندان به یوگا تأسیس کرده است و اگر در سفر یا مشغول کار نباشد تمام طول روز را در این مکان مشغول فعالیت است.
● سیه‌نامیلر، پیرس برازنان و جک بلک
از دیگر سوپراستارهائی که از میگرن رنج می‌برند می‌توان به سیه‌نامیلر، پیرس برازنان (جیمز باند قبلی) و جک بلک اشاره کرد که همگی آنها در چند وقت اخیر خبر بیماریشان به بیرون درز کرده است. البته همان‌طور که گفته شد، لیست سوپراستارهای مبتلا به میگرن خیلی بیشتر از این‌هاست. اما ما به همین تعداد بسنده کردیم.

دکتر جری سوانسون، متخصص مغز و اعصاب

منبع : مجله زندگی ایده آل