وبلاگ نویسان در یک قدمی روزنامه نگاران

با گسترش دامنه فعالیت‌های وبلاگ‌نویسان این سوال مطرح می‌شود که آیا وبلاگ‌نویسی را می‌توان مترادف با روزنامه‌نگاری دانست؟ و آیا وبلاگ‌نویسی به نوعی روزنامه‌نویسی تلقی می‌شود؟ شکی وجود ندارد که در حال حاضر برخی سازمان‌ها وبلاگ‌ها را به عنوان فرمی قابل قبول از روزنامه‌نگاری به رسمیت شناخته‌اند.
وبلاگ‌نویسان در سال ۲۰۰۴ برای اولین بار توانستند در زمینه پوشش برخی اخبار مانند آخرین وقایع انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و فاجعه سونامی روزنامه‌ها را پشت سر بگذارند و جدیدترین اطلاعات را به خوانندگان ارائه کنند. در جریان این دو واقعه وبلاگ‌هایی که در متن حوادث بودند به منابع خبری معتبری برای روزنامه‌ها مبدل شدند و حتی در مواردی خود خبرساز شدند.
اما چندی قبل واقعه دیگری اتفاق افتاد که باوجود پیامدهای منفی‌اش نشان می‌داد که وبلاگ‌ها تا چه حد در عرصه اطلاع‌رسانی اهمیت یافته‌اند . داستان از این قرار بود که یک قاضی ایالت کالیفرنیای آمریکا در تاریخ سوم مارس یک حکم مقدماتی را بر ضد سه وبلاگ‌نویس که اطلاعاتی را در مورد جدیدترین محصولات اپل – که هنوز در بازار عرضه نشده بود – روی وبلاگ‌هایشان قرار داده بودند، صادر کرد.
اپل این اطلاعات را محرمانه تلقی کرده بود و به همین علت خواستار مجازات این سه نفر شده بود که خود را از مشتاقان محصولات و نوآوری‌های این شرکت معرفی کرده بودند، هرچند که کش و قوس‌های قضایی این پرونده کماکان در جریان است، اما اگر حکم به سود اپل صادر شود ولوله‌ای در میان وبلاگ‌نویسان ایجاد خواهد شد. زیرا طرفداری دادگاه از اپل بدان معنا خواهد بود که وبلاگ‌نویسان از دید قوه قضائیه این کشور روزنامه‌نگار تلقی نمی‌شوند و لذا حق انتشار اطلاعات را به شیوه‌هایی که در میان روزنامه‌نگاران معمول است، ندارند.
بد نیست بدانید که اپل بر ضد سه وبلاگ مشهور اقامه دعوا کرده که گردانندگان هر سه آنها از طرفداران پر و پا قرص محصولات اپل بوده‌اند. این سه وبلاگ Power Page ، Apple Insider و Think Secret نام دارند و همیشه آخرین اطلاعات و اخبار مربوط به آن را ارائه می‌کردند.جالب آن که اپل خود در دادخواستی که تقدیم دادگاه کرده به این نکته اشاره کرده که افراد اداره کننده سه سایت یاد شده اعضای قانونی هیچ یک از مطبوعات آمریکا محسوب نمی‌شوند و بنابراین اپل حق دارد تا برای یافتن کارمند یا کارمندان خود که دست به نقض قوانین شرکت زده و چنین اطلاعاتی را در اختیار سایرین گذاشته‌اند، اقدامات قانونی دیگری نیز به عمل آورد.
اما در مقابل مخالفان اپل هم بیکار ننشسته‌اند یکی از گروه‌های طرفدار حقوق مدنی در آمریکا به نام Electronic Frontier Foundation به نمایندگی از دو سایتی که از آنها شکایت شده اعلام کرده که روزنامه‌نگاران حق دارند تا منابع اطلاعاتی خود را محرمانه نگهدارند و با توجه به این که وبلاگ‌نویسان هم روزنامه‌نگار محسوب می‌شوند، اپل حق ندارد برای شناسایی منابع خبری این سه وبلاگ به مالکان آنها فشار آورد یا بر ضد آنها دادخواست حقوقی تنظیم کند.
اعضای این گروه معتقدند تنها تفاوت وبلاگ‌نویسان و روزنامه‌نگاران عادی آن است که گروه اول تمامی فعالیت‌های خود را از طریق اینترنت و وب و به صورت آنلاین انجام می‌دهند حال آن که این مسئله در مورد روزنامه‌نگاران صدق نمی‌کند.البته شواهد دیگری نیز وجود دارد که بر مبنای آنها می‌توان وبلاگ‌نویسان را روزنامه‌نگار دانست.
به عنوان مثال چند وبلاگ‌نویس آمریکایی که از این طریق به شهرت رسیده بودند در روزنامه‌های آمریکایی مشغول به کار شده‌اند. حتی بسیاری از نشریات شناخته شده نیز این روزها دارای وبلاگ‌هایی هستند که اطلاع‌رسانی در آنها به شیوه‌ای متفاوت و بدون در نظر گرفتن قید و بندهای دست و پاگیر صورت می‌گیرد.حتی اگر این نکات را نپذیریم یکی از این سه نفر به غیر از اداره وبلاگش رسما به عنوان روزنامه‌نگار به کار مشغول است.
نیکولاس کیارلی که وبلاگ Thinksecret را اداره می‌کند گزارشگر یکی از روزنامه‌های محلی دانشگاه هاروارد موسوم به Harvard Crimson است.جالب آن که برخی روزنامه‌نگاران سنتی با درک قابلیت‌های وبلاگ، کار در روزنامه‌ها را کنار گذاشته‌اند و به جمع وبلاگ‌نویسان پیوسته‌اند. دان گلیمور که ستون فناوری او در روزنامه سان خوزه مرکوری نیوز شهرت ویژه‌ای دارد به مدت یک دهه در این روزنامه مشغول به کار بود؛ اما او از سال قبل نشریه‌ای به نام Grassroots Media را راه‌اندازی کرده که اصلی‌ترین هدفش تشویق مردم عادی به انتشار دیدگاه‌ها و نظراتشان در فضای مجازی است. با این حساب می‌توان ادعا کرد که وبلاگ‌نویسان نه تنها روزنامه‌نگار هستند، بلکه اساسا در حال ایجاد تغییراتی بنیادین در روزنامه‌نگاری سنتی نیز هستند.

وحیده رحمانی خراسانی

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان