تانک‌ها علیه پمپ‌ها

اصطلاح تظاهرات بنزین در انگلستان به یك سری تظاهرات برمی‌گردد كه در اعتراض به قیمت بنزین در انگلستان صورت گرفته‌ است.
حزب محافظه‌كار در اول آگوست ۲۰۰۰ رانندگان را مجبور كرد پمپ بنزین‌ها را ترك كنند. این مبارزه در سپتامبر ۲۰۰۰ با جلوگیری از ورود تانك‌های بنزین به پمپ بنزین‌ها دنبال شد.
در سپتامبر ۲۰۰۵ اعتراضات گسترده‌تری صورت گرفت و اگرچه این بار جلو ورود تانكر‌ها به پمپ بنزین گرفته نشد، اما خرید بیش از حد بنزین باعث شد حدود سه هزار پمپ بنزین خالی از سوخت شوند.
● اعتراضات سپتامبر ۲۰۰۰
اعتراضات در ۵ سپتامبر ۲۰۰۰ با افزایش قیمت نفت خام آغاز و باعث شد شركت‌های بزرگ نفتی قیمت بنزین را به حدود ۸۱/۰ پوند در هر لیتر افزایش دهند. روز بعد تعدادی كامیون حامل سوخت راه ورود به یك تونل را محاصره كردند و ترافیك سنگینی در بزرگراه M۲۰ ایجاد كردند.
روز بعد از آن نیز گروهی از تظاهرات‌كنندگان صنعت حمل‌ونقل، پالایشگاه نفت استانلو در حوالی بندر السمر را بستند و سایرین نیز پایانه نفتی هرتفوردشایر را محاصره كردند.
هدف تظاهرات‌كنندگان، اعتراض به صنعت نفت به خاطر ناكامی در كاهش قیمت نفت خام برای مصرف‌كنندگان و سعی در افزایش قیمت بود. با وجود این، دلیل اولیه این افراد، نگرانی از راهكارهای دولت مبنی بر افزایش قیمت سوخت بود؛ سه‌چهارم قیمت بنزین در انگلستان را مالیات تشكیل می‌دهد (شامل عوارض مالیاتی یا مالیات ارزش افزوده) كه گاهی اوقات بیش از میانگین مالیات در اروپا و اغلب بیش از میانگین آن در كشورهای توسعه‌یافته از قبیل آمریكا و استرالیاست.
به گفته تظاهركنندگان سوخت، نابرابری میزان مالیات، رقابت صنعت حمل و نقل بریتانیا با سایر رقبای اروپایی را سخت می‌سازد، به‌خصوص از زمان معرفی بازار آزاد اروپایی در ۳۱ دسامبر ۱۹۹۲ این امر وضعیت شركت‌های نفتی را با مشكل مواجه ساخت: شاید منافع بلندمدت این شركت‌ها در حمایت از تظاهركنندگان باشد، زیرا اگر فشار وارد بر دولت منجر به كاهش مالیات سوخت شود، مصرف‌كنندگان می‌توانند میزان بیشتری بنزین خریداری كنند و سود شركت‌های نفتی نیز افزایش می‌یابد.
برخی معتقدند از لحاظ سیاسی برای شركت‌ها غیرممكن است از تظاهركنندگان حمایت كنند، اگرچه عده دیگری اعتقاد دارند شركت‌ها برای عبور كامیون‌های حامل سوخت از میان تظاهركنندگان تلاش كافی نكردند.
پاسخ شركت‌های نفتی به این ادعا این است كه كامیون‌های حامل سوخت می‌توانستند به طریقی از میان تظاهركنندگان عبور كنند، اما به خاطر سلامت رانندگان این كار را نكردند. روز یكشنبه، ۱۰ سپتامبر ۲۰۰۰، شش پالایشگاه بزرگ نفت انگلستان توسط تظاهركنندگان محاصره شدند.
رانندگان زمانی كه متوجه شدند سوخت به جایگاه‌های عرضه بنزین وارد نمی‌شود، به طرز بی‌سابقه‌ای اقدام به خرید بنزین كردند و این امر خود منجر به كمبود بنزین شد.
برخی از اقتصاددانان از دولت به خاطر پدیده «خرید بی‌رویه بنزین» انتقاد كردند و گفتند این امر در شرایط موجود، امری معقول و منطقی است. و در عین حال، رادیوهای محلی به مردم آرامش می‌دادند كه با كمبود بنزین مواجه نیستند و می‌توانند بدون دغدغه بنزین خریداری كنند. روز سه‌شنبه، ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۰ گزارش داده شد كه یك‌سوم پمپ بنزین‌های كشور خالی از سوخت هستند.
گزارش‌های مختلف حاكی از آن است كه بین ۷۵ تا ۹۰ درصد پمپ بنزین‌ها در اثر این بحران تعطیل شده‌اند و بسیاری از آنها قبل از اینكه ذخیره سوختشان به پایان برسد، به خاطر عرضه سوخت در مواقع اضطراری تعطیل كرده‌اند. تونی‌بلر صبح روز دوازدهم سپتامبر برای مقابله با این وضعیت از نیوكاسل به لندن بازگشت.
بسیاری از مفسران به مصرف بالای بنزین ماشین جگوار بلر اشاره كردند و سایرین آنها را فرصت‌طلب خواندند. برخی از مقامات پزشكی و بهداشتی، فعالیت‌های غیرضروری را لغو كردند تا میزان رفت و آمد آمبولانس‌ها را كاهش دهند.
بلر در همان روز با روسای شركت‌های نفتی انگلیس ملاقات كرد و در پی آن در اخبار بعدازظهر اعلام كردند اقداماتی به منظور شكستن محاصره‌ها انجام می‌گیرد و تا فردا اوضاع به حالت طبیعی باز می‌گردد. بلر و جان پرسكات، معاون نخست‌وزیر و وزیر حمل و نقل اظهار داشتند دولت به خاطر تظاهرات انجام گرفته به اتخاذ تصمیم عجولانه در مورد مالیات سوخت نمی‌پردازد.
پس از اینكه ایمنی رانندگان با حضور گسترده پلیس در پالایشگاه‌ها تضمین شد و افكار عمومی كه سابقا موافق تظاهركنندگان بود، تغییر یافت، محاصره‌ها در روز بعد شكسته شدند. تظاهركنندگان ابراز داشتند به دولت ۶۰ روز فرصت می‌دهند تا در این مورد اقدامی بكند و در غیر این صورت دست به تظاهرات گسترده‌تری می‌زنند.
در ماه نوامبر، چند روز قبل از اتمام مهلت ۶۰ روزه، مردم مجددا به پمپ بنزین‌ها هجوم آورده و از ترس شروع دوباره تظاهرات و كمبود بنزین، اقدام به خرید بی‌رویه بنزین كردند. در آگوست ۲۰۰۵ قیمت سوخت به میزانی بسیار بیشتر از سال ۲۰۰۰ رسید و میانگین آن بالغ بر ۹۰ درصد پوند در هر لیتر بود و در برخی پمپ‌بنزین‌ها این میزان به یك پوند در لیتر رسید.
به گزارش بی.بی.سی در هفت سپتامبر ۲۰۰۵، برخی گروه‌های محاصره‌كننده در سپتامبر ۲۰۰۰ ، دولت را تهدید كردند كه در صورت افزایش قیمت، پالایشگاه‌های نفت را محاصره می‌كنند. قیمت بنزین در اثر كاهش ذخایر جهانی پس از توفان كاترینا افزایش یافت.
روزنامه‌ها در ۱۰ سپتامبر ۲۰۰۵ گزارش دادند كه دولت انگلستان برای حفاظت از ذخایر نفتی اقدام به تدابیر شدید امنیتی كرده و به این منظور هزار نفر از نیروهای نظامی را به كار گرفته و درصدد سهمیه‌بندی بنزین است.
در پی این تصمیم دولت، بسیاری از پالایشگاه‌ها به محاصره درآمدند و در ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۵ صف‌های طولانی در مقابل پمپ‌بنزین‌ها شكل گرفتند و در روزهای بعد این وضعیت وخیم‌تر شد.
برخی رانندگان برای پر كردن باك بنزین خودرو خود ناچار بودند یك ساعت در صف بایستند. این امر باعث شد حدود سه هزار پمپ بنزین با كمبود سوخت مواجه شوند. در ۱۴ سپتامبر نیز تظاهراتی صورت گرفت كه مورد تمسخر رسانه‌ها واقع شد و آن را عاری از حمایت مردمی اعلام كردند.
یكی از دلایل شركت تعداد كم افراد در تظاهرات شاید این باشد كه بسیاری از رانندگان كامیون‌های حامل سوخت كه در تظاهرات سال ۲۰۰۰ شركت كردند، اكنون به دلیل اقدامات پلیس و از ترس اینكه به خاطر اقدام غیرقانونی و شركت در تظاهرات، گواهینامه رانندگی و خودرو خود را از دست بدهند، در این تظاهرات شركت نكردند و با عبور از میان تظاهركنندگان به سوخت‌رسانی به جایگاه‌ها پرداختند.

ترجمه: مهرداد ایران‌دوست

منبع : روزنامه هم‌میهن