تره

به فارسی به طور كلی تره و در بعضی مناطق « گندنا » گویند نامهای محلی آن در كرمانشاه و در غرب ایران « كور » در گیلان شمال ایران « كوار » دركتب طب سنتی با نامهای عربی ان « كراث » ،«كراث رومی »، « گندنا »و « كراث البقل » و « كراث المائده » امده اتس و نوع بری ان را « كراث الثوم » نامبرده اند به فرانسوی Poireau و Poirreau به انگلیسی Garden porrum L. می باشد و مترادف ان Allium ampeloprasum L . گفته شده است .
● مشخصات
گیاهی است دو ساله و پایا برگهای ان دراز باریك اغلب خمیده و افتاده به رنگ سبز تیره ، قسمت پایین ساقه سفید است كه منتهی به یك پیاز كوچكی در داخل خاك می شود . گلهای آن مجتمع و گروهی به شكل یك گلوله مدور در انتهای ساقه گل دهند ه رنگ هر یك از گلها سفید مایل به سبز یا گلی كه از آنها دانه های سیاه و پهن و ناصاف تره به دست می آید . به طور كلی دو نوع است ، یكی نوع كوتاه و نازك تابستانه و دیگری تره فرنگی كه نوع زمستانه خیلی بلند ( تا یك متر ) و برگها پهن و قوی می شود .
تكثیر تابستانه آن از طریق كشت بذر آن در اوایل بهار صورت می گیرد و كشت نوع زمستانه آن در اواخر زمستان بذر در شاسی كاشته می شود و گیا ههای حاصله كه چند برگه و به ارتفاع ۱۵ – ۱۰ سانتی متر و ساقه آ ن به قطر حدود یك مداد رسید در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت به محل اصلی منتقل می شود و فاصله خطوط را ۲۵ و فاصله بوته ها روی خطوط را ۱۵ سانتی متر باید گرفت .
● تركیبات شیمیایی
از نظر تركیبات شیمیایی در تزه كمی ارسنیك وجود داردو به علاوه اسانس روغنی فرار دارد كه جزء عمده و اصلی آن را الیل دی سولفید تشكیل می دهد . در پیاز ان در حدود ۴/۰ درصد الیئین وجود دارد و به علاوه وجود الانین ، ارژی نین ، اسپارتیك اسید ، اسپاراژین ، هیستیدین ، لوسین ، متیونین ، تریپتوفان ، والین ، فنیل الانین ، پرولین ، سرین ، وترئونین در ان گزارش شده است .S.G. I. M. P در هر یك صد گرم از قسمت پایین سفید تره فرنگی و پیاز تره فرنگی خام به طور متوسط مواد زیر وجود دارد .
آب ۸۵ گرم ، پروتئین ۲/۲ گرم ، هیدراتهای كربن ۱۱گرم ، خاكیتر ۹/۰ گرم ، كلسیم ۵۲ میلی گرم ، فسفر ۵۰ میلی گرم ، اهن ۱/۱ میلی گرم ، سدیم ۵ میلی گرم ، پتاسیم ۳۴۷ میلی گرم ، ویتامین A۴۰ واحد بین المللی ، تیامین ۱۱/۰ میلی گرم ، رایبو فلاوین ۰۶/۰ میلی گرم ، نیاسین ۵/۰ میلی گرم ، ویتامین C۱۷ میلی گرم
● خواص – كاربرد
تره سبزی خوردنی برگی است كه خوردن آن منافع فراوانی دارد . ضد عفونی كننده روده ها و مدراست و برای معالجه روماتیسم و بیماری های كبدی مفید است . ضماد آن برای نرم كردن ورمها مفیداست {می نات و پتلو }
تره از نظر طبیعت طبق نظر حكمای طب سنتی خیلی گرم و به طور متوسط خشك است خواص آن گرم كننده و بازكننده انسدادها و گرفتگی ها و لطیف كننده است . اگر برگ آن را با سركه مخلو ط و در آن له كرده و به پیشانی بمالند خون ریزی از بینی را قطع می كند . خوردن تره پاك كننده قصبه ریه و باز كننده گرفتگی های كبد و مقوی هاضمه و كمر و ملین است .
ترشح ادرار و حیض را زیادمی كند بعنی مدر است و قاعده آور اگر با طعام و بعد از طعام خورده شود كمك به هضم غذا كرده مانع ترش شدن غذا می شود و مزاج را لینت می دهد ونیروی جنسی را تقویت می كند. خوردن آب تره به قدر ۱۵گرم خون بواسیر را قطع می كند و اگر با عسل خورده شود محرك نیروی جنسی است . برای بیماری های سرد و ترسینه و ورمهای ریه و نرم كردن آنها مفید است و با آب جوشانده جو و یا پخته تره با جو برای درد سر ، سینه ، تنگی نفس و پرورده تره در سركه باز كننده گرفتگی كبد و طحال و خوردن برگ پخته آن برای بواسیر مفید است . شیاف برگ كوبیده آن به تنهایی یا با دارو های مناسب برای خشك كردن رطوبتهای رحم نافع است . مالیدن پخته آن برای بواسیر و قطره آن كه با روغن گل و سركه مخلوط شده بادش در گوش برای كاهش درد گوش مفید است . اگر تره را با كندر و سركه مالیده و در بینی بریزند برای بند آمدن خون ریزی از بینی نافع است. ضماد تره برای گزیدن افعی و خوردن آن با آب عسل نیز برای خنثی كردن سموم جانوران نافع است .
ضماد تره با سماق برای مخملك و زگیل و با نمك برای التیام زخمهای بد مفید است . تره از پیاز دیرهضمتر و نفاختر است و خون را می سوزاند وبینایی چشم را كاهش می دهد و لثه را خراب می كند و برای گرم مزاجان مضر است از این نظ باید با گشنیز و كاسنی تازه خورد .
تخم تره گرم و خشك است. خوردن ۱۰ گرم از تخم تره با ۱۰ گرم تخم مورد برای رفع امراض سرد نافع است ، خون ریزی از سینه و به طور كلی خون ریزی از هر عضوی را فطع می كند ، باز كننده گرفتگی های بلغمی مجاری كبد و محرك اشتها و شكم روش را بند می آورد و گازهای روده ها را تحلیل می برد .
ضماد عصاره تخم تره برای گزیدگی افعی و رفع لكه های پوست نافع است . تخم تره مضر ریه و كلیه و مثانه است از این نظر باید با عسل خورد .

منبع : موسسه اطلاع‌رسانی طعام اسرار