یک ورزشکار چگونه باید با میکروفن خبرنگاران سخن بگوید؟

اغلب یک ورزشکار با دوربین و رادیو و تلویزیون و یا مطبوعات روبه‌رو شده و مورد مصاحبه قرار می‌گیرد، او چه باید بگوید و چگونه ظاهر شود؟ در این ارتباط راهکارهائی وجود دارد که بیتر آلمانی در مقاله خود به آنها اشاره کرده است:
مربیان و ورزشکاران، خواسته یا ناخواسته، با جراید روبه‌رو شده و یا خواهند شد. خبرنگاران، همیشه از ورزشکاران معروف انتظار اظهارنظر دارند. تنها معدودی از ورزشکاران از چگونگی حضور صحیح مقابل مطبوعات آگاهی دارند، به‌همین دلیل برای همه کسانی‌که در موقعیت مصاحبه و به‌خصوص در مقابل دوربین و میکروفون قرار گرفته‌اند و مایل هستند در آینده، مقابل طرفداران و خبرنگاران، بهتر و متقاعدکننده‌تر ظاهر شوند، راهکارهائی را در اینجا مطرح می‌کنیم.
● نقش بستن سه هدف در ذهن مصاحبه‌شونده برای نظردهی و مصاحب
۱. چه می‌خواهم بگویم؟
۲. چه چیز را اجازه دارم بگویم؟
۳. چگونه می‌توانم نه تنها جراید بلکه هواداران خود را با نظراتم متقاعد کنم؟
● سؤالاتی جهت آماده‌سازی مصاحبه‌شونده
۱. آیا شما مخاطب درستی برای مصاحبه موردنظر هستید؟
۲. آیا موضوع و بحث خاصی مطرح بوده که خبرنگاران از آن مطلع باشند؟
۳. آیا برای سؤالاتی که در انتظار شماست، جواب شفافی دارید؟
۴. آیا از وضعیت کنونی مخاطبان و شنوندگان و آنچه که آنها دوست دارند بشنوند، خبر دارید؟
۵. آیا روشی را می‌شناسید که بتوانید بهترین جواب‌ها به سؤال‌های احتمالی مصاحبه موردنظر خود را سریع و مطمئن آماده کنید؟
● مسائل مطرح در هر نظردهی و مصاحبه (که برای مصاحبه‌شونده وجود دارد)
۱. صحبت کردن با تن صدای یکنواخت و در انتها با صدای بلند
۲. تمایل به کامل بودن
۳. بیان جملات هدفمند، بدون توجیه آن (مانند این نوع جملات که ما حامی مربی هستیم)
۴. کمبود دقت و هدفمندی در جواب
۵. بیان جملات پیچیده و دشوار
● نظرهای ضبط‌شده و تحریر نشده (یعنی مستقیم پخش شده)
۱. استفاده از جملات کوتاه
۲. نظردهی روشن و صریح
۳. ایجاد نظم در بیان و کلام
۴. استفاده از جملات ساده و قانع‌کننده در ارتباط با موضوع بیان شده.
● آماده‌کردن یک نظردهی یا مصاحبه
۱. زمان دقیق گفت‌وگو را از قبل پرسیده و آن‌را به ثانیه هماهنگ کنید.
۲. دلایل خود را جمع‌آوری و مرتب کنید.
۳. خود را برای سؤالات زیاد آماده کنید.
۴. در صورت لزوم، خودتان سؤال‌هائی را پیشنهاد دهید که برای آنها جواب مناسب دارید.
۵. برای کمک، یادداشت‌های متفاوتی را از قبل برای خود آماده کنید.
۶. نظردهی‌های مختلف را با توجه به طول زمان آماده کنید. برای این موضوع، از قبل، با کمک کرنومتر، زمان موردنظر برای بیان هرکدام را اندازه بگیرید.
۷. قاطعیت و ثبات مراحل فکری (افکار) خود را امتحان کنید.
۸. نظر دوست یا مربی خود را در ارتباط با جواب‌های آماده شده بپرسید.
۹. هرگز جواب‌ها را حفظ نکنید.
و سرانجام همیشه به این نکته توجه کنید:
هرگز بلافاصله بعد از یک مسابقه نظر خود را ندهید. بگذارید خبرنگاران، با وجود پافشاری‌هایشان، در انتظار بمانند تا شما بر احساسات خود بعد از بازی غلبه کرده و بر اعصاب خود مسلط شوید. به این ترتیب، از جواب بی‌ربط و نسنجیده پرهیز می‌کنید.
مقابل خبرنگاران همیشه خوش‌رو و خوش برخورد باشید چرا که در مرحله آخر، برخورد عمومی شما ملاک قرار می‌گیرد.
هر جواب و نظر شما، پاسخی به یکی از سؤالات بیننده یا شنونده می‌باشد. برای نوع پاسخگوئی، آگاهی از اطلاعات و دانائی مخاطب شما (بیننده، شنونده و خواننده). شبکه و یا روزنامه‌ای که با شما مصاحبه می‌کند، ضروری است، بنابراین در این مورد از قبل کسب اطلاع کنید تا از دادن پاسخ و اطلاعات بی‌مورد امتناع نمائید. با این‌کار، از حذف شدن سخنان خود و بدتر از آن، از دادن جوابی که برای شنونده جالب نیست، پیشگیری می‌کنید.
● خودباختگی ورزشکاران
خودباختگی، ناتوانی در به انجام رساندن فعالیت‌ها در حد استاندارد اولیه است. معمولاً اضطراب زیاد عامل اصلی خودباختگی است که مستقیماً به کاهش سطح عملکرد منجر می‌شود. پتانسیل اولیه خودباختگی در هر ورزشکار به‌خود فرد و شرایط او بستگی دارد. خودباختگی معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که ورزشکار بیش از حد به‌نظر دیگران (مربی، هم‌تیمی‌ها و تماشاگران) در مورد عملکرد خود اهمیت دهد. علاوه بر این فاصله میان هدف ورزشکار در مسابقه و عملکرد واقعی او از دیگر عوامل خودباختگی محسوب می‌شود.
● نمونه‌هائی از خودباختگی در ورزش
۱. در مسابقه دومیدانی یکی از دونده‌های برتر که انتظار می‌رود به مقام اول برسد، به‌دلیل افزایش اضطراب حاصل از انتظار، نسبت به صدای شلیک تیر با تأخیر واکنش نشان می‌دهد.
۲. در مسابقه تنیس، یکی از تنیس‌بازان، توپ آسانی را از دست داده و بلافاصله مرتکب دو خطا می‌شود. بازیکنی که از بروز اشتباهات متوالی و زودهنگام می‌ترسد، خطاهای بیشتری مرتکب شده و در نتیجه سطح عملکردش کاهش می‌یابد.
۳. در مسابقه بسکتبال، بلند بودن صدای تشویق تماشاچیان خودی، ممکن است باعث افزایش توجه یکی از بازیکنان به‌خود شده و در نتیجه منجر به بروز خطا در عملکرد فرد گردد.
● راه‌کارهای پی‌گیری از خودباختگی
۱. ییش از آنکه برای خوشامدگوئی دیگران تلاش کنید، به خاطر خود به فعالیت بپردازید.
۲. اهدافی واقعی برای خود برگزینید که در رقابت برایتان قابل دستیابی هستند.
۳. پیش از شروع مسابقه با استفاده از تصویرسازی، فنون و شیوه‌های موردنظرتان را بازبینی کنید.
۴. پیش از شروع مسابقه و در طول آن جملات مثبت به‌خود بگوئید.
۵. پیش از آغاز مسابقه تمرینات آرام‌سازی عمیق عضلات یا مراقبه انجام دهید.
۶. پیش از آغاز مسابقه با استفاده از موسیقی افکار منفی را کنترل کرده و در نتیجه تمرکز خود را تقویت کنید.
معمولاً ورزشکاران وقتی برای جلب‌توجه دیگران تلاش می‌کنند و یا نسبت به عملکرد خود تردید دارند، دچار خودباختگی می‌شوند. از آنجائی‌که پتانسیل خودباختگی در افراد مختلف متفاوت بوده و به شرایط نیز بستگی دارد، پیشگیری از آن‌کار چندان ساده‌ای نمی‌باشد و به‌همین دلیل توصیه می‌شود ورزشکاران روش‌های مختلف کنترل خودباختگی را آزموده و شیوه‌ای را که کارائی بیشتری برای آنها دارد پیدا کنند.

منبع: روان‌شناسی جامعه، شماره ۲۵

منبع : مجله دانش ورزش