بسته ای که فرستاده نشده ، رد شد چیست؟

با وجود اینکه ایران هنوز نامه رسمی در خصوص مشوق های جدید از سوی ۱+۵ را دریافت نکرده است اما پیشاپیش منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران خطاب به این گروه هشدار داده که وارد مرزهای ممنوعه نشوند.
منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران به تازگی درکنفرانس خبری مشترک با ابوبکر عبدالله القربی، همتای یمنی خود، اعلام کرد که در دیدارش با وزیر خارجه انگلیس در کویت به طرف های هسته ای ایران گفته است در ارائه مشوق های پیشنهادی خود به ایران که در قالب بسته پیشنهادی مطرح می شود؛ وارد مرزهای ممنوعه نشوند.
مورد نظر ایران که تخطی از آن ورود به مرزهای ممنوعه و نقض حقوق ملی شناخته می شود؛ اشاره به اصلی ترین محور مشوق های ۱+ ۵ یعنی توقف غنی سازی اورانیوم بوده که در قالب بسته پیشنهادی کشورهای این گروه و در نشست ها و اجلاس های مختلف سران، وزرای خارجه و نمایندگان و کارشناسان آنها بطور مکرر اعلام شده است.
وزیر خارجه ایران همچنین در پاسخ به این سوال که آیا ایران پیشنهاد ۱+۵ برای توقف غنی سازی اورانیوم را در قبال دریافت مشوق های جدید رد می کند، گفته ما هنوز نامه ای در این باره دریافت نکرده ایم.
گروه ۱+۵ در نشست هفته گذشته خود در لندن پس از گفت و گوها و بررسی های خود به این نتیجه رسیدند که مجموعه جدیدی از مشوق ها را به ایران ارائه دهند، در این خصوص حتی این تصمیم گری نیز از سوی دیوید میلیبند، وزیر امور خارجه انگلیس در خاتمه نشست لندن اعلام شد که دو سیاست موازی در قبال ایران آغاز شود، به این ترتیب که از یک سو تحریم های سازمان ملل نسبت به ایران اعمال شود و و از سوی دیگر مجموعه تازه ای از مشوق ها به این کشور ارائه شود، هدف از سیاست دوم نیز این است که ایران از مزایا و منافع همکاری با جامعه بین المللی باخبر شده و با توجه بیشتری در این جهت گام بردارد.
وزیر امور خارجه بریتانیا همچنین گفت که مشوقهایی که قرار است به ایران عرضه شود، در واقع شکل تازه و تجدیدنظر شده همان مشوقهایی است که در تابستان ۲۰۰۶ به ایران پیشنهاد شد و بسته پیشنهادی لقب گرفت و این بار محتوای مشوقها فقط به اطلاع دولت ایران رسانده می شود.
اما در حالی که از سوی طرف های مقابل ایران اخبار ارائه مشوق های جدید به گوش می رسد، مقامات ایرانی دریافت هرگونه پیشنهاد یا مشوق تازه را رد کرده اند و همچنان بر عرصه ارائه پیشنهادات و بررسی و قبول آن ، سکوت حکم فرماست.
سید محمدعلی حسینی سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود، روز یکشنبه ۱۵ اردیبهشت ماه در این خصوص ابراز داشت که اعضای ۱+۵ گفتند بسته را افشا نمی‌کنیم تا به دست مسوولین ایرانی برسانیم، ما نیز تاکنون چیزی به صورت رسمی دریافت نکرده‌ایم و اظهارات وتحلیل‌ها در حد گمانه زنی است.
● ماهیت مشوق های جدید
در حالیکه مقامات ۱+۵ این بار با جدیت تلاش دارند مانع فاش شدن ماهیت مشوق های جدید تا پیش از دریافت نامه حامل این مشوق ها از سوی مقامات تهران شوند و هدف از این کار را فرصت دادن بیشتر به طرف ایرانی برای تصمیم گیری در خصوص پیشنهادات جدید اعلام کرده اند؛ گفته می شود که مجموعه مشوق های جدید نیز به مانند بسته پیشنهادی پیشین، ماهیت اقتصادی دارد
به نظر می رسد طرف های مقابل ایران به واقع بر این باورند که اعطای امتیازات اقتصادی به ایران آنهم در شرایطی که بواسطه تحریم ها، این کشور بیش از همیشه از بعد اقتصادی تحت فشار است، می تواند باب مناسبی برای آغاز تفاهم ها باشد.
این در حالی است که ایران بسته پیشنهادی قبلی را نیز که ارائه دهنده مجموعه ای از امتیازات تجاری بود بدلیل ذکر این شرط که بهره مندی از این امتیازات تنها در صورت توقف غنی سازی اورانیوم ممکن است، نپذیرفت.
در مقابل نیز دولت های پیشنهاد دهنده با مطرح کردن پرونده هسته ای ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد، چهار قطعنامه علیه این کشور به تصویب رساندند که تحریم های مختلفی را در ابعاد مختلف شامل حال ایران کرد.
● تردید آمریکا و تلاش روسیه
پس از نشست گروه ۱+۵ در لندن و همزمان با اجماع اعضای این گروه بر ارائه مجموعه جدیدی از مشوق ها به ایران، کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه ایالات متحده نسبت به کار ساز بودن این اقدام اظهار تردید کرد و گفت که شانس کمی وجود دارد ارائه بسته مشوقه های قوی تر بر سیاست هسته ای ایران تاثیری گذار باشد
در همین حال سرگئی لاوروف همتای رایس که پس از نشست این گروه در خصوص برنامه هسته ای ایران، با وزرای خارجه کشورهای ۱+۵ در لندن دیدار کرده بود؛ ابراز داشت که گروه مذکور خواستار توقف غنی سازی اورانیوم از سوی ایران تنها در طول مذاکرات این کشور با طرف های بین المللی است.
تمرکز این اظهارات لاوروف بر این نکته بود که ایران نگران از ادامه غنی سازی نبوده و بدور از واکنش های سلبی ، با پذیرش توقف غنی سازی در طول مذاکرات، دست یابی به تفاهم بین الطرفینی را امکان پذیر سازد.
با این وجود آنچه متصور است، عدم تغییر اساسی شرایط موجود در موضوع هسته ای ایران است. در واقع به نظر نمی رسد مجموعه جدید مشوق ها ، جهت حرکت ایران در مسیر هسته ای پیش گرفته شده را تغییر دهد و یا نظر ایران را در توقف غنی سازی اورانیوم دچار تحول کند.
ایران پیرو مذاکرات و پیشنهادات قبلی، هر نوع توصیه، امتیاز، پیشنهاد را که حول محور توقف غنی سازی بوده است، رد کرده و این بار نیز به نظر نمی رسد ذکر این مطلب که " غنی سازی را تنها در طول مذاکرات متوقف کنید" از سوی ۱+۵ و در آستانه ارائه مشوق های تازه، شرایط را تغییر دهد چراکه بی شک آنچه در این خصوص برای ایران مطرح می شود، زمان اتمام مذاکرات است که تنها در سایه تفاهم طرفین مشخص خواهد شد.

نویسنده : مینا علی اسلام

منبع : دیپلماسی ایرانی