جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا
نقش زبان و ادبیات فارسی در فرهنگ مشرق زمین
ایرانیان در حساسترین فراز تاریخ خویش ، آگاهانه اسلام را برگزیدند و به بركت همین گزینش آگاهانه ،دین مقدس اسلام را در مزرعهٔ جان خود به برگ و بار نشاندند .ایرانیان از همان آغاز گرایش به اسلام ، دل و اندیشهٔ خود را به این آیین سپردند و در همهٔ زمینه‌ها ذوق و ظرافت و توانایی و تسلط خود را به جهان اسلام نشان دادند. خانم پروفسور «آن ماری شیمل » ادیب ، مستشرق ، ایران شناس مشهور آلمانی و استاد به نام زبان فارسی در مورد اهمیت مقام و جایگاه رسول اكرم «ص » در زندگی و فكر مولانا و شمس و تجربه‌های روحانی می‌گوید: «برای فهمیدن فكر مولانا ، باید مقام پیامبری اسلام «ص » و عالم روحانی را نیز به خوبی شناخت » جوهره و مضمون نهفته در فرهنگ ،ادب و هنر اسلامی و ایرانی كه از كهن‌ترین اعصار تا كنون در قالب زیباترین و زیبنده‌ترین مظاهر ادبی و هنری ، پیام هدفدار هستی ، مسؤولیت انسان ، تلاش و پویایی اجتماعی و تعالی اخلاقی را منتقل كرده است ،برای هر پویندهٔ حقیقتی ،جذاب و زندگی بخش بوده است .خالقان این آثار با كاوشهای ژرف خود در زوایا و ظرایف عرفان اسلامی و ادب فارسی ،تحقیقات و تألیفات ارزنده‌ای به جا گذاشته‌اند . كتب مشهور ادب فارسی همچون گلستان ، بوستان ،مثنوی معنوی ، دیوان حافظ ،برای قرنها مورد توجه و جزو مواد درسی حوزه‌های علمیه بوده‌اند . وجود كتیبه های متعدد حاوی اشعار فارسی و نامهای شاعران چینیِ فارسی سرا در مساجد و مقابر چینی از فعالیتهای ادبی فارسی آنان طی قرنهای متمادی حكایت می‌كند . فارسی اولین و تنها زبان اسلامی رسمی چین
بود كه مورد استفادهٔ مسلمانان آن سرزمین قرار گرفت . «هادی العلوی » پژوهشگر عرب زبانی كه مجموعهٔ مسجد «دونسه » پكن (یكی از غنی‌ترین مجموعه‌های اسلامی چین را بررسی كرده است می گوید : «زبان فارسی و آشنایی با این زبان در كلیهٔ كتابهای خطی عربی سایه انداخته است ،در كتابهای خطی عربی ،اغلب توضیحات و تفسیرهای انتهای كتاب به زبان فارسی است و علاوه بر آن ،متن بسیاری از كتابهای خطی عربی به سبك فارسی است .»
اسلام در چین زیر نفوذ زبان فارسی گسترش یافت تا جایی كه حتی نیت نمازهای یومیه ،اسامی نمازها، شعایر اسلامی ،جمله های رسمی در عقد ازدواج و امثال آن هنوز به زبان فارسی ادا می‌شود .علاوه بر آن ، بسیاری از اصطلاحات اسلامی كه در خود ایران از شكلهای عربی آنها استفاده می‌شود ، در چین به فارسی ادا می‌گردد. در حوزه‌های علمیه سنتی در ایالات «سین كیانگ » ،«شاندونگ » و «شانسی » در چین ،فارسی ،زبانِاصلی آموزش بوده است . گسترش و كاربرد فعلی فارسی در بین مسلمانان و غیر مسلمانان چینی مورد تحقیق بسیاری از پژوهشگران چینی است .
اهمیت زبان فارسی ،به عنوان اولین زبان مذهبی و فرهنگی در میان مسلمانان چینی بر كسی پوشیده نیست. بیشتر مراكز مطالعات اسلامی یا كرسی‌های اسلام شناسی در اروپا ، تنگاتنگ و مستقیم با زبان و ادبیات فارسی دارند و برای مطالعات و شناخت خود از اسلام ،ناچارند زبان فارسی را فرا گیرند . زبان فارسی حلقهٔ اصلی ارتباط میان اسلام و غرب به حساب می‌آید . در بسیاری از دانشگاههای اروپا و آمریكا كه به تحقیق ،پژوهش و مطالعات اسلامی روی می‌آورند ،درس زبان فارسی به صورت اختیاری میباشد كه از متون عرفانی فارسی به عنوان بخش مورد علاقهٔ آن استقبال می‌شود . پس از گسترش اسلام در ایران ،ماوراء النهر كانون اصلی زبان و فرهنگ و ادبیات ایران و زادگاه شعر فارسی شد . به همین جهت است كه هم اكنون در جنوب اتحاد شوروی (سابق ) در همه جا آثار و بناهای متعددی از تمدن ایرانی ـ اسلامی به یادگار مانده است . بخش اعظم مطالعات شرقی و اسلامی در این كشورها را ایران و فرهنگ ایرانی تشكیل می‌دهد.
فارسی ،غنی ترین زبان از لحاظ ادبیات اخلاقی و دینی در میان مردم كشورهای آسیای مركزی ،افغانستان ، پاكستان، هند و تركیهٔ فعلی است . همچنین برای مردم كشورهایی چون پاكستان ، زبان فارسی وسیلهٔ خودسازی است . در این زمینه دكتر «سبط حسن رضوی » استاد برجستهٔ زبان فارسی در دانشگاه راولپندی اعتقاد دارد كه زبان فارسی وسیلهٔ خودسازی است . وی می‌گوید «اجداد ما پس از قرآن ،گلستان و بوستان را می‌خواندند و در پرتو آموزشهای اخلاقی و تربیتی آن خود را اصلاح می‌كردند .» «پروفسور محمد جان عالم » معاون و استاد دانشگاه دولتی پسران اسلام آباد ، در بخشی از مقالهٔ خود در روزنامهٔ اردو زبان «مركز» در سال ۱۹۸۰ نوشته است : « وقتی ما از گلستان و بوستان سعدی ،رباعیات خیام ، غزلیات حافظ و ادبیات دلپذیر مولانا سخن می‌گوییم . چگونه می‌توانیم از زبان فارسی محروم شویم . این زبان هم برای ما و هم برای ایرانیان ارزشمند است . بزرگترین ذخایر علمی مسلمانان آسیای جنوبی به زبان فارسی است .» همچنین زبان فارسی از زمانهای كهن در مصر مطرح بوده است .در گذشته ،این زبان یكی از زبانهای تحصیلی در دانشگاه الازهر پذیرفته شده بود و به عنوان زبان دوم در بخشهای فلسفه و تاریخ و زبان عربی دانشكدهٔ آثار اسلامی تدریس می‌شد . در برخی از كشورها نظیر یوگسلاوی ،از طریق اسلام ،واژه‌های فارسی مختلفی وارد زبان بوسنیایی شده است . نخبگان این سرزمین كه به تصوف و شعر گرایش داشتند ، همراه با این زبان ،فرهنگ ادبی شرقی به ویژه غزل ، رباعی ،مثنوی فارسی را وارد ادبیات بوسنی كرند .آثار شاعران بزرگ ایرانی نظیر فردوسی ، خیام ، سعدی ، عطار و به ویژه جلال الدین رومی به طور اجتناب ناپذیری در برنامهٔ درسی مدارس ،تكایا ، خانقاهها و خانه‌های افراد برجسته و خلاصه در هر جا كه به نوعی زبان فارسی و ادبیات عرفانی مطرح بود، گنجانده شد. مسلمانان بوسنی قرنها با نوشتن ادبیات خود به زبانهای تركی و فارسی ، مجموعه‌های ویژه‌ای به نام «دیوان ادبیات » فراهم آوردند . یك ضرب المثال بوسنیایی كه نشاندهندهٔ نفوذ زبان فارسی و فرهنگ اسلامی در این كشور و میزان علاقهٔ مردم به آن است می‌گوید :«زبان ساكنان بهشت عربی است اما اگر بخواهی به بهشت برسی باید زبان فارسی بدانی » ! این ضرب المثل به خاطر این است كه بهترین آثار علوم اسلامی به زبان فارسی چاپ شده است . به طور كلی در بسیاری از پژوهشهای خاورشناسی دانشگاهها در اروپا ،غرب و جهان اسلام ،زبان فارسی به عنوان یك زبان اصلی اسلامی مطرح بوده است . امتیاز مسلمانان منطقهٔ آسیای جنوبی كه صدها سال از مراكز درخشان فرهنگ و تمدن اسلامی بوده است . نسبت به بخشهای غربی جهان اسلام ، استفادهٔ گسترده آنها از زبان فارسی است .حتی در برخی از مقاطع تاریخی این سرزمین ، زبان فارسی رسمیت و رواجی بیشتر از دیگر زبانها داشته است . ساكنان این نواحی برای استفاده از آثار گذشتگان و بهره برداری در مناسبات فرهنگی و دینی خود با پیشگامان اسلام و معرفت در منطقه ، آموزش فارسی را مقدمهٔ امری واجب می‌شمرده‌اند .از سوی دیگر برای بسیاری از ایران شناسان و كسانی كه به نحوی با زبان فارسی سروكار دارند ،مطالعهٔ كتابهای عرفانی فارسی جاذبهٔ بسیاری دارد .پروفسور «یان ریشار» مسؤول تحقیقات ایرانی در مؤسسهٔ تحقیقات ملی زبانهای شرقی فرانسه می‌گوید :
«منِ مسیحی وقتی كتابهای عارفان ،صوفیان و شیعیان را می‌خواندم یا با ادبیات فارسی كه از این مضامین پُر است ،دَمخور می‌شوم ،انگیزه‌های معنوی پیدا می‌كنم .برای من مثنوی مولوی نه كتابی صرفا" ادبی بلكه متنی است كه در آن مفاهیم مختلفی وجود دار د. هیچ انسانی به ویژه اگر اهل ایمان و معنویات باشد نمی‌تواند در برابر این ادبیات و این ارزشها بی اعتنا باشد . وظیفهٔ ماست كه این میراث عظیم را با تدریس ، نشر كتاب و نوشتن مقاله ، به جوانان منتقل كنیم . اگر ما بتوانیم كانون عشق به معنویات را در دل خود زنده نگه داریم ؛خواه ناخواه این میراث به طور طبیعی به نسل جوان منتقل خواهد شد.» «میان محمد شاه » رئیس بخش آموزش و پژوهش دانشگاه پیشاور نیز در گردهمایی فارسی زبانهای منطقهٔ پیشاور در سال ۱۹۹۳ گفته است :«زبان عربی زبان شریعت و زبان فارسی زبان طریقت است . باید در تقویت و گسترش این زبان سعی فراوان كرد »
در كشورهایی نظیر ژاپن كه مردمانش هیچ قرابتی با فارسی ندارد ،فرهنگ و تمدن اسلامی از راه هندو چین با یادگیری علاقه‌مندانهٔ زبان و ادبیات فارسی و نیز تاریخ اسلام و ایران معرفی شده است . همچنین در بسیاری از كشورهای شبه قارهٔ هند نظیر بنگلادش ، در حوزه‌های دینی ، تا قرنها زبان فارسی تدریس می‌شده است .
درگذشته در هندوستان ، حدود سه هزار مدرسهٔ دینی وجود داشت كه علوم دینی را به زبان فارسی فرا می‌گرفتند .زبان عربی نیز به واسطهٔ زبان فارسی آموخته می‌شد.این بدان معناست كه زبان رابط برای آموزش عربی ،فارسی بود .بد نیست به چند اظهارنظر در این مورد اشاره كنیم : «آنچه به ملت پاكستان هویت می‌بخشد و آنها را از هندوان سایر ملل ممتاز می‌كند ، دو ركن اساسی دین و زبان است كه هر دو را از ایران فارسی زبان دارند . هم اسلام ، هم زبان و هم فرزانگان فرهنگ و ادب این سرزمین، در مهد تمدن و فرهنگ ایرانی و اسلامی پرورش یافته‌اند » «مامردم مسلمان شبه قاره هم اسلام و هم زبان فارسی را از ایران آموختیم ».«بزرگان ،دانشمندان و مبلغان اسلامی ،سالیان در سرزمین شبه قاره ، به ترویج دین شریف اسلام پرداختند و راه انتقال آن فقط از طریق زبان فارسی بوده است .»
دكتر «سید بسط حسن رضوی » از استادان زبان فارسی پاكستان نیز می‌گوید ،«اگر زبان فارسی را یاد بگیرید می‌توانید قرآن و حدیث را فراگیرید و در واقع به منابع غنی اسلامی دسترسی پیدا كنید.»
«گروسه » ( Grousset ) مستشرق فرانسوی دربارهٔ ایران می‌نویسد ،«اگر به عنوان یك نفر خارجی اجازه اظهار نظر داشته باشم ، باید بگویم ایران حق بزرگی بر گردن بشر دارد .زیرا به شهادت تاریخ ،ایران با فرهنگ نیرومند و ظرایف اسلامی خود در طی قرون ، وسیلهٔ تفاهم ، توافق و هماهنگی را در میان ملل ایجاد كرده است، به طوری كه آنها فلسفه ، فكر و آرمانی واحد پیدا كرده‌اند . در اثر اندیشه‌ها و اشعار ایران ، نژادهای مختلف دارای ایمان و عقیدهٔ مشترك شده‌اند . شاعران ایران جهانی را متمتع كرده‌اند . احساساتی كه شاعران ایرانی ابراز می‌دارند ، دقیقا" یك فرانسوی را مانند یك هندی و یك ترك را مانند یك گرجی تحت تأثیر قرار می‌دهد . باید گفت عارفان ایران با اینكه كاملا" مسلمانند اما همان قدر ، قلب یك مسیحی را به تپش درمی آورند كه دل یك برهمن را و به همین جهت به تمام بشریت تعلق دارند »
یك استاد برجستهٔ ایرانی نیز معتقد است : «بوستان یا گلستان سعدی ، دیوان حافظ و مثنوی معنوی مولوی را كسی می‌تواند بفهمد كه با قرآن و دین اسلام آشنا باشد .»
پیروزی انقلاب اسلامی ،تبدیل تفاخر های نژادی و قومیت گرایانه به همبستگی‌هایی واقعی دینی و تاریخی و توجه به پیشینه‌ها و مواریث فرهنگی ، بار دیگر راه درك و احساس عمیق گذشته را گشوده است . از این رو امید است به بركت این رویكرد ارزنده ، زبان فارسی بیش از پیش ، در جهان امروز شكوفاتر و چهرهٔ واقعی فرهنگ و ادب و مفاخر دینی و اسلامی بازشناسانده شود . زبان به عنوان مهمترین عنصر یك فرهنگ و وسیلهٔ ارتباط میان ملتها می‌تواند پیوندی فرهنگی میان ایران اسلامی و كشورهای مسلمان منطقه و حتی دور دست باشد .
بود كه مورد استفادهٔ مسلمانان آن سرزمین قرار گرفت . «هادی العلوی » پژوهشگر عرب زبانی كه مجموعهٔ مسجد «دونسه » پكن (یكی از غنی‌ترین مجموعه‌های اسلامی چین را بررسی كرده است می گوید : «زبان فارسی و آشنایی با این زبان در كلیهٔ كتابهای خطی عربی سایه انداخته است ،در كتابهای خطی عربی ،اغلب توضیحات و تفسیرهای انتهای كتاب به زبان فارسی است و علاوه بر آن ،متن بسیاری از كتابهای خطی عربی به سبك فارسی است .»
اسلام در چین زیر نفوذ زبان فارسی گسترش یافت تا جایی كه حتی نیت نمازهای یومیه ،اسامی نمازها، شعایر اسلامی ،جمله های رسمی در عقد ازدواج و امثال آن هنوز به زبان فارسی ادا می‌شود .علاوه بر آن ، بسیاری از اصطلاحات اسلامی كه در خود ایران از شكلهای عربی آنها استفاده می‌شود ، در چین به فارسی ادا می‌گردد. در حوزه‌های علمیه سنتی در ایالات «سین كیانگ » ،«شاندونگ » و «شانسی » در چین ،فارسی ،زبانِاصلی آموزش بوده است . گسترش و كاربرد فعلی فارسی در بین مسلمانان و غیر مسلمانان چینی مورد تحقیق بسیاری از پژوهشگران چینی است .
اهمیت زبان فارسی ،به عنوان اولین زبان مذهبی و فرهنگی در میان مسلمانان چینی بر كسی پوشیده نیست. بیشتر مراكز مطالعات اسلامی یا كرسی‌های اسلام شناسی در اروپا ، تنگاتنگ و مستقیم با زبان و ادبیات فارسی دارند و برای مطالعات و شناخت خود از اسلام ،ناچارند زبان فارسی را فرا گیرند . زبان فارسی حلقهٔ اصلی ارتباط میان اسلام و غرب به حساب می‌آید . در بسیاری از دانشگاههای اروپا و آمریكا كه به تحقیق ،پژوهش و مطالعات اسلامی روی می‌آورند ،درس زبان فارسی به صورت اختیاری میباشد كه از متون عرفانی فارسی به عنوان بخش مورد علاقهٔ آن استقبال می‌شود . پس از گسترش اسلام در ایران ،ماوراء النهر كانون اصلی زبان و فرهنگ و ادبیات ایران و زادگاه شعر فارسی شد . به همین جهت است كه هم اكنون در جنوب اتحاد شوروی (سابق ) در همه جا آثار و بناهای متعددی از تمدن ایرانی ـ اسلامی به یادگار مانده است . بخش اعظم مطالعات شرقی و اسلامی در این كشورها را ایران و فرهنگ ایرانی تشكیل می‌دهد.
فارسی ،غنی ترین زبان از لحاظ ادبیات اخلاقی و دینی در میان مردم كشورهای آسیای مركزی ،افغانستان ، پاكستان، هند و تركیهٔ فعلی است . همچنین برای مردم كشورهایی چون پاكستان ، زبان فارسی وسیلهٔ خودسازی است . در این زمینه دكتر «سبط حسن رضوی » استاد برجستهٔ زبان فارسی در دانشگاه راولپندی اعتقاد دارد كه زبان فارسی وسیلهٔ خودسازی است . وی می‌گوید «اجداد ما پس از قرآن ،گلستان و بوستان را می‌خواندند و در پرتو آموزشهای اخلاقی و تربیتی آن خود را اصلاح می‌كردند .» «پروفسور محمد جان عالم » معاون و استاد دانشگاه دولتی پسران اسلام آباد ، در بخشی از مقالهٔ خود در روزنامهٔ اردو زبان «مركز» در سال ۱۹۸۰ نوشته است : « وقتی ما از گلستان و بوستان سعدی ،رباعیات خیام ، غزلیات حافظ و ادبیات دلپذیر مولانا سخن می‌گوییم . چگونه می‌توانیم از زبان فارسی محروم شویم . این زبان هم برای ما و هم برای ایرانیان ارزشمند است . بزرگترین ذخایر علمی مسلمانان آسیای جنوبی به زبان فارسی است .» همچنین زبان فارسی از زمانهای كهن در مصر مطرح بوده است .در گذشته ،این زبان یكی از زبانهای تحصیلی در دانشگاه الازهر پذیرفته شده بود و به عنوان زبان دوم در بخشهای فلسفه و تاریخ و زبان عربی دانشكدهٔ آثار اسلامی تدریس می‌شد . در برخی از كشورها نظیر یوگسلاوی ،از طریق اسلام ،واژه‌های فارسی مختلفی وارد زبان بوسنیایی شده است . نخبگان این سرزمین كه به تصوف و شعر گرایش داشتند ، همراه با این زبان ،فرهنگ ادبی شرقی به ویژه غزل ، رباعی ،مثنوی فارسی را وارد ادبیات بوسنی كرند .آثار شاعران بزرگ ایرانی نظیر فردوسی ، خیام ، سعدی ، عطار و به ویژه جلال الدین رومی به طور اجتناب ناپذیری در برنامهٔ درسی مدارس ،تكایا ، خانقاهها و خانه‌های افراد برجسته و خلاصه در هر جا كه به نوعی زبان فارسی و ادبیات عرفانی مطرح بود، گنجانده شد. مسلمانان بوسنی قرنها با نوشتن ادبیات خود به زبانهای تركی و فارسی ، مجموعه‌های ویژه‌ای به نام «دیوان ادبیات » فراهم آوردند . یك ضرب المثال بوسنیایی كه نشاندهندهٔ نفوذ زبان فارسی و فرهنگ اسلامی در این كشور و میزان علاقهٔ مردم به آن است می‌گوید :«زبان ساكنان بهشت عربی است اما اگر بخواهی به بهشت برسی باید زبان فارسی بدانی » ! این ضرب المثل به خاطر این است كه بهترین آثار علوم اسلامی به زبان فارسی چاپ شده است . به طور كلی در بسیاری از پژوهشهای خاورشناسی دانشگاهها در اروپا ،غرب و جهان اسلام ،زبان فارسی به عنوان یك زبان اصلی اسلامی مطرح بوده است . امتیاز مسلمانان منطقهٔ آسیای جنوبی كه صدها سال از مراكز درخشان فرهنگ و تمدن اسلامی بوده است . نسبت به بخشهای غربی جهان اسلام ، استفادهٔ گسترده آنها از زبان فارسی است .حتی در برخی از مقاطع تاریخی این سرزمین ، زبان فارسی رسمیت و رواجی بیشتر از دیگر زبانها داشته است . ساكنان این نواحی برای استفاده از آثار گذشتگان و بهره برداری در مناسبات فرهنگی و دینی خود با پیشگامان اسلام و معرفت در منطقه ، آموزش فارسی را مقدمهٔ امری واجب می‌شمرده‌اند .از سوی دیگر برای بسیاری از ایران شناسان و كسانی كه به نحوی با زبان فارسی سروكار دارند ،مطالعهٔ كتابهای عرفانی فارسی جاذبهٔ بسیاری دارد .پروفسور «یان ریشار» مسؤول تحقیقات ایرانی در مؤسسهٔ تحقیقات ملی زبانهای شرقی فرانسه می‌گوید :
«منِ مسیحی وقتی كتابهای عارفان ،صوفیان و شیعیان را می‌خواندم یا با ادبیات فارسی كه از این مضامین پُر است ،دَمخور می‌شوم ،انگیزه‌های معنوی پیدا می‌كنم .برای من مثنوی مولوی نه كتابی صرفا" ادبی بلكه متنی است كه در آن مفاهیم مختلفی وجود دار د. هیچ انسانی به ویژه اگر اهل ایمان و معنویات باشد نمی‌تواند در برابر این ادبیات و این ارزشها بی اعتنا باشد . وظیفهٔ ماست كه این میراث عظیم را با تدریس ، نشر كتاب و نوشتن مقاله ، به جوانان منتقل كنیم . اگر ما بتوانیم كانون عشق به معنویات را در دل خود زنده نگه داریم ؛خواه ناخواه این میراث به طور طبیعی به نسل جوان منتقل خواهد شد.» «میان محمد شاه » رئیس بخش آموزش و پژوهش دانشگاه پیشاور نیز در گردهمایی فارسی زبانهای منطقهٔ پیشاور در سال ۱۹۹۳ گفته است :«زبان عربی زبان شریعت و زبان فارسی زبان طریقت است . باید در تقویت و گسترش این زبان سعی فراوان كرد »
در كشورهایی نظیر ژاپن كه مردمانش هیچ قرابتی با فارسی ندارد ،فرهنگ و تمدن اسلامی از راه هندو چین با یادگیری علاقه‌مندانهٔ زبان و ادبیات فارسی و نیز تاریخ اسلام و ایران معرفی شده است . همچنین در بسیاری از كشورهای شبه قارهٔ هند نظیر بنگلادش ، در حوزه‌های دینی ، تا قرنها زبان فارسی تدریس می‌شده است .
درگذشته در هندوستان ، حدود سه هزار مدرسهٔ دینی وجود داشت كه علوم دینی را به زبان فارسی فرا می‌گرفتند .زبان عربی نیز به واسطهٔ زبان فارسی آموخته می‌شد.این بدان معناست كه زبان رابط برای آموزش عربی ،فارسی بود .بد نیست به چند اظهارنظر در این مورد اشاره كنیم : «آنچه به ملت پاكستان هویت می‌بخشد و آنها را از هندوان سایر ملل ممتاز می‌كند ، دو ركن اساسی دین و زبان است كه هر دو را از ایران فارسی زبان دارند . هم اسلام ، هم زبان و هم فرزانگان فرهنگ و ادب این سرزمین، در مهد تمدن و فرهنگ ایرانی و اسلامی پرورش یافته‌اند » «مامردم مسلمان شبه قاره هم اسلام و هم زبان فارسی را از ایران آموختیم ».«بزرگان ،دانشمندان و مبلغان اسلامی ،سالیان در سرزمین شبه قاره ، به ترویج دین شریف اسلام پرداختند و راه انتقال آن فقط از طریق زبان فارسی بوده است .»
دكتر «سید بسط حسن رضوی » از استادان زبان فارسی پاكستان نیز می‌گوید ،«اگر زبان فارسی را یاد بگیرید می‌توانید قرآن و حدیث را فراگیرید و در واقع به منابع غنی اسلامی دسترسی پیدا كنید.»
«گروسه » ( Grousset ) مستشرق فرانسوی دربارهٔ ایران می‌نویسد ،«اگر به عنوان یك نفر خارجی اجازه اظهار نظر داشته باشم ، باید بگویم ایران حق بزرگی بر گردن بشر دارد .زیرا به شهادت تاریخ ،ایران با فرهنگ نیرومند و ظرایف اسلامی خود در طی قرون ، وسیلهٔ تفاهم ، توافق و هماهنگی را در میان ملل ایجاد كرده است، به طوری كه آنها فلسفه ، فكر و آرمانی واحد پیدا كرده‌اند . در اثر اندیشه‌ها و اشعار ایران ، نژادهای مختلف دارای ایمان و عقیدهٔ مشترك شده‌اند . شاعران ایران جهانی را متمتع كرده‌اند . احساساتی كه شاعران ایرانی ابراز می‌دارند ، دقیقا" یك فرانسوی را مانند یك هندی و یك ترك را مانند یك گرجی تحت تأثیر قرار می‌دهد . باید گفت عارفان ایران با اینكه كاملا" مسلمانند اما همان قدر ، قلب یك مسیحی را به تپش درمی آورند كه دل یك برهمن را و به همین جهت به تمام بشریت تعلق دارند »
یك استاد برجستهٔ ایرانی نیز معتقد است : «بوستان یا گلستان سعدی ، دیوان حافظ و مثنوی معنوی مولوی را كسی می‌تواند بفهمد كه با قرآن و دین اسلام آشنا باشد .»
پیروزی انقلاب اسلامی ،تبدیل تفاخر های نژادی و قومیت گرایانه به همبستگی‌هایی واقعی دینی و تاریخی و توجه به پیشینه‌ها و مواریث فرهنگی ، بار دیگر راه درك و احساس عمیق گذشته را گشوده است . از این رو امید است به بركت این رویكرد ارزنده ، زبان فارسی بیش از پیش ، در جهان امروز شكوفاتر و چهرهٔ واقعی فرهنگ و ادب و مفاخر دینی و اسلامی بازشناسانده شود . زبان به عنوان مهمترین عنصر یك فرهنگ و وسیلهٔ ارتباط میان ملتها می‌تواند پیوندی فرهنگی میان ایران اسلامی و كشورهای مسلمان منطقه و حتی دور دست باشد .
منبع : بنياد انديشه اسلامي
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران انتخابات دانشگاه تهران عراق رهبر انقلاب احمد وحیدی مجلس شورای اسلامی دولت دولت سیزدهم روز معلم نیکا شاکرمی مجلس
سیل هواشناسی آتش سوزی تهران شهرداری تهران آموزش و پرورش قوه قضاییه پلیس فضای مجازی معلم سلامت زلزله
قیمت خودرو سهام عدالت تورم قیمت طلا سازمان هواشناسی خودرو بازار خودرو قیمت دلار قیمت سکه بانک مرکزی حقوق بازنشستگان ایران خودرو
مهران غفوریان ساواک موسیقی تلویزیون سریال عمو پورنگ سینمای ایران تبلیغات نمایشگاه کتاب مسعود اسکویی سینما عفاف و حجاب
رژیم صهیونیستی فلسطین اسرائیل غزه آمریکا جنگ غزه روسیه ترکیه حماس انگلیس نوار غزه اوکراین
استقلال فوتبال پرسپولیس سپاهان باشگاه استقلال لیگ برتر علی خطیر بازی باشگاه پرسپولیس لیگ برتر ایران تراکتور رئال مادرید
اپل هوش مصنوعی فناوری آیفون گوگل ناسا مدیران خودرو تلفن همراه
خواب فشار خون چای کبد چرب دیابت