سرزمین دور دست - FAR AND AWAY

سال تولید : ۱۹۹۲
کشور تولیدکننده : امریکا
محصول : برایان گریزر و ران هوارد
کارگردان : هوارد
فیلمنامه‌نویس : باب دولمن، بر مبنای داستانی نوشتهٔ دولمن و هوارد
فیلمبردار : میکائیل سالومون
آهنگساز(موسیقی متن) : جان ویلیامز
هنرپیشگان : تام کروز، نیکول کیدمن، توماس گیبسن، رابرت پراسکی، باربارا بابکاک، سیریل کیوساک، آیلین پولاک، نیال تویبین، داگلاس گیلیسن
نوع فیلم : رنگی، ۱۴۰ دقیقه


ـ ایرلند، منطقه‌ای فقیر در شمال، سال ۱۸۹۲. ̎جودانلی̎ (تویبین)، کشاورز پیر و طماع، به اهالی ده و همشهریانش اجحاف می‌کند، در یک ازدحام و اعتراض عمومی زخمی می‌شود. در بستر مرگ به فرزند کوچکترش، ̎جوزف̎ (کروز) نصیحت می‌کند که برای خود زمین داشته باشد چرا که ثروت عالم در زمین است. در لحظه‌ای که ̎جوزف̎ و برادرانش پدر را دفن می‌کنند، ̎استیون̎ (گیبسن)، مباشر ̎دانیل کریستی̎ (پراسکی)، مالک ثروتمند و شهرنشین منطقه، زمین آنان را تصاحب می‌کند و ̎جوزف̎ که دیگر هیچ ندارد، از ده می‌رود. نیمهٔ راه در کافه‌ای با ̎دانیل کریستی̎ برخورد می‌کند، سعی می‌کند او را بکشد که نمی‌تواند. شب را در اصطبلی اتراق می‌کند و صبح در می‌یابد که این اصطبل، خانه و زمین ̎کریستی̎ است و در درگیری با دختر خانواده، ̎شانن̎ (کیدمن) زخمی می‌شود. ̎شانن̎ شب هنگام خود را به اتاق او می‌رساند و می‌گوید که عازم امریکاست چرا که در یک آگهی دیده که در اوکلاهما زمین مجانی می‌دهند، صبح در مه غلیظ صبحگاهی، ̎جوزف̎ که برای یک دوئل ناگزیر با ̎استیون̎ آمده است، از دوئل می‌گریزد و با ̎شانن̎ حرکت می‌کنند. در بوستن آواره می‌شوند. هرچه داشته‌اند به یغما می‌رود. آن دو ادعا می‌کنند که خواهر و برادرند و در یک مرغداری کار می‌کنند و در خانه‌ای یک اتاق می‌گیرند. ̎جوزف̎ به سراغ مشت‌زنی می‌رود و همیشه برنده است، اما در مبارزهٔ آخر شکست می‌خورد، طرد می‌شود و هر دو گرسنه و بی‌پول و آواره از خانه و شهر رانده می‌شوند. ̎جوزف̎ می‌فهمد که ̎خانوادهٔ کریستی̎ و ̎استیون̎ به دنبال ̎شانن̎ هستند، بنابراین خسته از ولگردی و ناتوان از ادارهٔ ̎شانن̎ و عاجز از اظهار عشقی که به او دارد، ̎شانن̎ را به خانواده‌اش می‌رساند و خود به دنبال سرنوشتش می‌رود. مدت‌ها در راه‌آهن کار می‌کند و سرانجام به کاروان آنانی می‌پیوندد که در سپتامبر ۱۸۹۳ برای گرفتن زمنی از دولت به اوکلاهما آمده‌اند. آنجا در می‌یابد که ̎خانوادهٔ کریستی̎ هم آمده‌اند؛ چرا که آنان هم با از دست دادن زمین و املاکشان در ایرلند اکنون فقیرند و هیچ ندارند. آنجا ̎شانن̎ ناگریز است بین ̎جوزف̎ و ̎استیون̎ یکی را انتخاب کند. ̎شانن̎، ̎جوزف̎ را انتخاب می‌کند، اعتراف می‌کند که همیشه او را دوست داشته و ̎جوزف نیز اعتراف می‌کند که زمین را فقط برای زندگی مشترک با او می‌خواسته است.
ـ سرزمین دور دست به فیلم‌های قبل‌تر هوارد نزدیک‌تر است و بیشتر در مسیر علاقهٔ او به قصه و قصه‌پردازی است، مثل ویلو (۱۹۸۸) و شعلهٔ آتش (۱۹۹۱). ویلو با قصهٔ بسیار پرپیچ افسانه‌ای و پر از فراز و نشیبش، بیشتر به یک قصهٔ کودک و فانتزی شباهت داشت. این ویژگی در شعلهٔ آتش و نیز در آب‌پاشی! (۱۹۸۴) هم بود. اینجا تماشاگر در سرزمین دور دست هم با قصه‌ای فانتزی اما با چارچوبی واقعی از امریکای اواخر قرن نوزدهم طرف هست، قصه‌ای گرم و پر حادثه و پر جذبه، با یک درام عاشقانهٔ پر از سوء تفاهم و مثلثی عشقی (که در آب‌پاشی! هم بود) و دختر جدی و بدخلق و عاشق فقیر، که شجاع است و دختری که ناگریز می‌شود فقر را تجربه کند و پر از حادثه و زد و خورد و سوء تقاهم و تلخی فراق. خط قصه بسیار برجسته است و شخصیت‌پردازی در لابه‌لای ماجراهای قصه بسیار پررنگ جا افتاده، و فضاسازی و بازسازی فضای محله فقیرنشین در بوستن اواخر قرن بسیار خوش پرداخت از کار درآمده است. هوارد به چنین نوع قصه‌هائی و به خصوص تمایلش به هر چه فانتزی‌تر بودن این قصه مهمترین ویژگی کار او در میان این یک دوجین کاری است که ساخته است، به خصوص که قصه را خود او نوشته است. سینمایش از نظر اجرا و پرداخت‌، استاندارد و متوسط است. باقی می‌ماند البته یک موسیقی درخشان از ویلیامز، که همهٔ فضاهای ایرلند را یک تنه با نوای دل‌انگیزش در می‌آورد. البته فصل اوکلاهما و مسابقهٔ تصاحب زمین فیلم، در نسخه هوارد بسیار خوش ساخت است، گرچه مشابه این فصل را در فیلم‌های بسیاری دیده‌ایم اما نسخهٔ هوارد جای ستایش و تحسین را باز می‌گذارد.