کامپیوترهای نامطمئن اقساطی، جان آدم را قسطی خواهند گرفت!

در این مقاله به فروش قسطی کامپیوتر توسط شرکت‌های بزرگ و دولتی خواهیم پرداخت. بسیاری از شرکت‌های بزرگی که به ‌نوعی وابسته به دولت هستند، سرمایه‌گذاری قابل توجهی در بازار فروش کامپیوترهای قسطی کرده‌اند. پا گرفتن چنین برنامه‌هایی بیشتر به‌ دلیل تغییر ذهنیت‌ها و تعریف نیازهای جدید در جامعه از یک ‌سو و نوع پرداخت مدت‌دار در قبال دریافت این سیستم‌ها بوده، است و خواهد بود.
توان محدود قاطبه افراد جامعه در پرداخت کامل هزینه کامپیوتر، بازار بزرگ و مناسبی برای سیستم فروش قسطی ایجاد کرده است به‌ گونه‌ای که علاوه بر فروش کامپیوترهای Desktop دیگر تجهیزات مرتبط با این حوزه شامل انواع چاپگر، دوربین دیجیتال، کامپیوتر همراه، اسکنر و... نیز در این سیستم فروش وارد شده‌اند. دلیل دیگری که موجب رونق و دوام چندساله این سیستم فروش در بخش دولتی بوده، به مکانیزم دریافت اقساط مربوط خواهد شد.
اگر به ‌شکل عادی خواهان خرید کامپیوتر با این شیوه باشید، باید دردسرهای فراوانی را تحمل کنید که بیشتر به تهیه موارد ضمانت بازپرداخت اقساط و نوع پرداخت مربوط خواهد شد. اگر کارمند دولت باشید و شرایط فروش میان عرضه‌کننده و مجموعه کارمندان مورد موافقت سیستم مالی مجموعه قرار بگیرد، امکان بازپرداخت اقساط از طریق سیستم مالی مجموعه شما هدیه بزرگی به شما خواهد بود، چرا که شما این اجازه را به مجموعه خواهید داد تا اقساط بازپرداخت را از حقوق شما کسر و به فروشنده پرداخت کند.
نکته دیگر در سیستم فروش شرکت‌های بزرگ با خرده‌فروشان فعال در این حوزه این است که این شرکت‌ها درصد سود کمتری نسبت به عرف رایج در بازار از خریدار دریافت خواهند کرد که بدون شک به نفع خریدار خواهد بود. موارد گفته شده در قسمت بالا بیشتر به مزیت استفاده از این شیوه و منبع خرید آن توجه داشته، اما کیفیت کامپیوتری که در این شیوه در اختیار مصرف‌کننده قرار خواهد گرفت خود ماجرای جالبی خواهد داشت.
تجربه چندین ساله بنده نشان داده است که کامپیوترهایی که با این شیوه در اختیار عامه قرار خواهند گرفت برای استفاده‌های عمومی مناسب خواهند بود. به ‌نظر نویسنده این سطور، برای انجام کارهای تخصصی شاید مراجعه به‌ همان سیستم بی‌انصاف‌تر رایج در بازار مناسب‌تر باشد، چرا که در این حالت قطعاتی برای شما تهیه خواهند شد که با نیاز شما متناسب خواهند بود. در فروش اقساطی بزرگ، لیستی از قطعات داخلی و تجهیزات جانبی توسط فروشنده تهیه و بر اساس توافق نهایی با نماینده خریداران در داخل کامپیوترها نصب خواهند شد.
از سوی دیگر از ترفندها و تمهیدات مختلفی برای کاهش قیمت نهایی کامپیوتر استفاده خواهد شد. این ترفند یا تمهید ممکن است به استفاده از نام غیرمعتبر در قطعات استفاده شده محدود شود. به‌ عنوان مثال شرکت ایزایران در سال ابتدای دهه هشتاد و به شکلی گسترده در سیستم فروش خود از مادربردهای A-Trend موسوم به «گل رزی» استفاده می‌کرد که در آن روزگار از لحاظ کیفیت در رده‌های متوسط دسته‌بندی می‌شد. A-trend چندین سال است که دیگر وجود خارجی ندارد و ایزایران پس از گذشت یک سال هیچ تعهدی در پشتیبانی از آن نخواهد داشت.
حال فرض کنید که به ‌جای این مادربرد نه ‌چندان مرغوب، از محصولاتی چون ECS استفاده می‌شد که علاوه بر کیفیت و سطح بالای تکنولوژی قیمت‌های مناسب‌تری داشتند. سال‌ها بعد گسترش انفورماتیک با استفاده از مادربردهای به‌ روز و مشتری‌پسند I-Will حرکت دیگری را در این حوزه آغاز کرد که احترام به مشتری در آن مشهود و نمایان بود.
به هر حال این جریانات در حال حاضر رشد بیشتری به ‌خود گرفته است و متاسفانه هم‌زمان با افزایش تقاضا در این حوزه، ارایه سیستم‌های کم‌کیفیت رواج بیشتری داشته است. توجه به مراجعات مکرر خریداران به سیستم‌های پشتیبانی این شرکت‌ها و نارضایتی عمومی از این سیستم‌ها نشان‌دهنده این امر است. شاید شرکت‌هایی چون مادیران و توسعه و تجارت رایانه با بررسی این شرایط شعار هماهنگی کامل قطعات و ارایه سیستم‌های تست شده را سرلوحه تبلیغات خود قرار داده‌اند.
دریافت وام و خرید نقدی کامپیوتر بهترین راه‌حل برای خلاصی از این سیستم‌های نه ‌چندان مطمئن خواهد بود. هرچند راه‌حل جامعی نیست، اما بهتر از کلنجار رفتن با سیستمی نامطمئن و حواشی آن خواهد بود.
● استفاده مناسب از هارددیسک
اغلب خریداران کامپیوتر به‌ دلیل اطلاعات کم در این حوزه و تکیه بر گفته‌ها و شنیده‌های نه ‌چندان فنی اطرافیان به‌ ظاهر عالم و دانشمند اقدام به تهیه قطعات مناسب برای خود می‌کنند و در آخر از نتیجه کار راضی نخواهند بود. این مورد در تهیه هارددیسک بسیار مشهود است، چرا که ظرفیت تنها ملاک انتخاب این قطعه در این جمع خواهد بود. مدل‌های مختلف و متفاوتی توسط سازندگان بزرگ در دنیای هارددیسک‌ها تولید می‌شوند.
در پس پرده این مدل‌ها هزاران فکر و ایده پنهان شده است و شکر خدا کمتر کسی بدان توجه خواهد داشت. سرعت گردش، پهنای باند تبادل اطلاعات، نام سازنده، بررسی آزمون‌های صورت گرفته در منابع معتبر، قیمت هر گیگابایت، مدت گارانتی و... از موارد کلی هستند که عموم به آن توجه نخواهد کرد و حتی موارد دقیق‌تری چون دمای متوسط سطح هارددیسک، نرخ پایدار تبادل اطلاعات، کیفیت قطعه در کار با برنامه‌های کابردی مانند مجموعه Office، کیفیت قطعه در عملیات طولانی‌مدت مانند پشتیبان‌گیری (backup) و کیفیت هارددیسک در اجرای اولیه بازی‌ها از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد و نمی‌گیرد.
عدم دقت به این موارد که در بسیاری از سایت‌ها به ‌شکل مجانی منتشر شده است، نارضایتی و تولید و ارسال انواع بدوبیراه به سازنده هارددیسک خواهد بود. مطالب بالا را به ‌بهانه پرسش دوستی گفتم که از سرعت پایین هارددیسک در پشتیبانی از کارهای گرافیکی خود شکایت می‌کرد. وقتی ماجرا را کامل گفت مشخص شد که اشکال از قطعات نیست و شکل کار در دور پایین هارددیسک ایشان نهفته است. راه‌حلی که پیشنهاد شده بدین‌گونه بود که باید بر اساس سیستم‌هایی که نیازمند سرعت و حجم بالای ذخیره‌سازی هستند از دو قطعه مجزا و متفاوت از بعد فنی استفاده کرد.
برای پشتیبانی از سرعت توصیه می‌شود از هارددیسک‌های سریع ۱۰ هزار دور در دقیقه‌ای مانند Western Digital Raptor استفاده شود که در این حوزه کیفیت کم‌نظیری ارایه خواهد کرد و برای رفع نیاز به حجم بالای ذخیره‌سازی توصیه می‌شود تا از هارددیسک‌های حجیم استفاده کرد. باید توجه داشت که هارددیسک‌های ۸۰ گیگابایتی مرسوم در بازار برای استفاده‌های عام طراحی شده‌اند و قرار نیست هر کاری از آب‌ حوض کشیدن تا پیرزن خفه ‌کردن را انجام دهند.
تا یادم نرفته بگویم به این دوست محترم پیشنهاد کردم تا برای تهیه فایل‌های پشتیبان از سیستم خود و شبکه موجود در محل کار، یک فقره هارددیسک قابل ‌حمل تهیه کند. بدین ترتیب برای رفع نیاز مجموعه دوست محترم سه‌ گونه هارددیسک پیشنهاد دادم. نیازهای مختلف،‌ راه‌حل‌های گوناگونی خواهد داشت که لزوما شبیه به‌ هم نخواهند بود!
● درایورهای‌ نوری DVD
درایورهای نوری پشتیبان فرمت‌های DVD دو سه سالی است که به ‌شکلی گسترده‌تر توزیع شده و استقبال عمومی از آنها نیز رو به افزایش است و هم‌زمان با توجه بیشتر کاربران، کاهش قابل توجهی در قیمت مشاهده شده است. در کنار این ماجرا قیمت انواع دیسک‌های DVD مورد استفاده نیز افت قیمت قابل توجهی داشته و از حدود سه هزار تومان به ۳۰۰ تومان رسیده است.
درایورهای پشتیبان DVD بر خلاف پسرعموهای ۷۰۰ مگابایتی خود (CD) تنوع بسیاری دارند و درایورهای جدید از تمام فرمت‌های موجود پشتیبانی خواهند کرد. به ‌طور کلی پنج نوع مختلف فرمت DVD شامل DVD-R، DVD-RW، DVD+R، DVD+RW و DVD-RAM در بازار قابل تهیه خواهند بود. درایورهای کنونی بازار در پشتیبانی از این فرمت‌ها در سه دسته اصلی قرار خواهند گرفت.
دسته اول، از چهار فرمت اول به ‌جز DVD-RAM پشتیبانی می‌کنند. این درایورها کم و بیش در حال خروج از بازار هستند. دسته دیگر از تمام پنج فرمت ذکر شده پشتیبانی خواهند کرد که بسیاری از مدل‌های موجود در بازار را شامل خواهند شد. دسته سوم که کمتر از یک سال است در بازار ایران توزیع یافته، علاوه بر فرمت‌های بالا از انواع جدید دیسک‌های دولایه (Double Layer) نیز پشتیبانی خواهند کرد.
دیسک‌های ‌دولایه (Double Layer Disc) انواع جدیدی از دیسک‌های DVD هستند که امکان ذخیره‌سازی اطلاعات در یک طرف دیسک و در دو لایه را فراهم خواهند کرد. به دوستان خواننده اکیدا توصیه می‌کنیم که اگر قصد خرید درایور نوری جدید دارند، بی‌برو برگرد از درایورهای پشتیبان فرمت‌های دولایه استفاده کنند. قیمت انواع معتبر این درایورها در بازار ایران بین ۴۰ تا ۶۰ هزار تومان است، البته برخی مدل‌های جدیدتر که امکانات ویژه‌ای به‌ همراه خواهند داشت در محدوده قیمتی ۵۰ تا ۱۱۰ هزار تومان قابل تهیه خواهند بود.
در بین فرمت‌های موجود DVD-RAM نسبت به دیگر فرمت‌ها از قدمت و نفوذ کمتری در بازار برخوردار است و کمتر محصولی با این فرمت در بازار وجود دارد. در این میان دیسک‌های DVD-R محبوب‌ترین، ارزان‌ترین و مطلوب‌ترین فرمت مورد استفاده در بازار است که دستگاه‌های پخش‌کننده فیلم DVD و درایورهای کامپیوتر کمترین مشکل را با این فرمت خواهند داشت.
در صفحه کناری چهار محصول روز بازار معرفی شده است که نماینده تنها گوشه‌ای از بازار بسیار مناسب این دستگاه‌ها در ایران خواهند بود. Asus، Sony، Pioneer، Philips و Toshiba نیز مدل‌های بسیار مناسب عرضه کرده‌اند. در بازار فعلی کمترین قیمت از آن مدل‌های Samsung است به ‌گونه‌ای که دستگاه CD-ROM این شرکت با کمتر از ۱۳ هزار تومان، دستگاه CD-RW این شرکت با کمتر از ۲۰ هزار تومان و دیگر درایورهای نوری این شرکت را می‌توان با دو تا سه ‌هزار تومان ارزان‌تر از دیگر مدل‌های موجود تهیه کرد. MSI و فراسو نیز مدل‌های قابل‌ توجهی طراحی، تولید و به‌ خوبی از آنها پشتیبانی می‌کنند.
● کیف کامپیوتر
اگر تصمیم به خرید کامپیوتر همراه گرفته‌اید مبلغی را به‌صورت مجزا برای کیف آن در نظر بگیرید. تصور اینکه این کامپیوترها را به ‌هر شکلی می‌توان جابه‌جا کرد، قدری بی‌انصافی خواهد بود. مراقبت از دستگاه در برابر ضربه، مقاومت در برابر نفوذ باران، سبک‌ بودن کیف خالی، جادار بودن کیف برای تجهیزات جانبی دستگاه و قیمت مناسب از مشخصه‌هایی است که در هنگام خرید این محصول باید در ذهن داشته باشید. دقت داشته باشید که نوع کامپیوتر همراه شما اندازه و کیفیت کیف را مشخص خواهد کرد. به‌عنوان مثال برای کامپیوترهای‌ همراه سه کیلویی از کیف‌هایی استفاده کنید که قابلیت کوله شدن داشته باشند و قس‌علی هذه!
قیمت این کیف‌ها بین ۳۰ تا ۱۵۰ هزار تومان متغیر است و به مشخصه‌های گوناگون کیف، سازنده و نمایندگی آن در ایران بستگی خواهد داشت. در فرصتی بهتر کیف‌ها و فروشندگان معتبر آن را در ایران بررسی و معرفی خواهیم کرد.

جواد زارعی

منبع : اخبار فناوری اطلاعات ایتنا