هشداری خونین به زرداری

انفجار شنبه شب مقابل هتل ماریوت اسلام آباد که تاکنون بر اساس آمارهای اعلام شده به کشته شدن ۶۰ تن و زخمی شدن بیش از ۳۰۰ نفر دیگر منجر شده ؛ بطور قطع هشداری خونین و جدی به رئیس‌جمهور و دولت جدید پاکستان است.
آصف علی زرداری، رئیس‌جمهور عصر شنبه در پارلمان حضور یافته و در سخنانی بر مبارزه با تروریسم و افراط گرایی تاکید کرده بود اما چند ساعت بعد؛ زمانی که وی در مراسم افطاری یوسف رضا گیلانی، نخست‌‌وزیر حضور داشت اسلام آباد به شدت لرزید.
در واقع این انفجار هشداری شدیداللحن به زرداری و سیاست‌های جدید حزب مردم در پاکستان بود؛ سیاستی که به نارضایتی فزاینده در این کشور منجر شده است. این نارضایتی در بخش‌های اجتماعی و اقتصادی بیشتر نمود داشته و روز به روز نیز در حوزه‌های نخبگان حاکم تاثیر بیشتری را از خود نشان می‌دهد.
عبدالغفار عزیز، مشاور قاضی حسین احمد، رهبر جماعت اسلامی پاکستان در این زمینه می‌گوید: مردم امیدوار بودند دولت منتخب نماینده مردم باشد و به خواسته مردم عمل کند اما شنبه پس از نخستین سخنرانی رئیس‌جمهوری این حادثه رخ داد و باعث افزایش نگرانی و یاس و ناامیدی مردم از این دولت شد.
این مساله بخشی از واقعیت‌های موجود در عرصه سیاست پاکستان است و بخش دیگر به اقدام‌ها و اظهارات جدید دولت گیلانی و در مجموع رهبران حزب مردم در حوزه داخلی و خارجی بر می‌گردد.
رهبران حزب مردم بعد از انتخابات ۱۸ فوریه تلاش کرده‌اند اولویت‌های سیاسی بی‌نظیر بوتو، رهبر فقید این حزب را با اشکال مختلف عملی کنند؛ سیاست‌هایی که تعامل نزدیک تر با آمریکا محور اصلی آن بوده است.
جریان‌های مختلف سیاسی و امنیتی در پاکستان اعم از مذهبی و غیر مذهبی با این نوع نگاه در عرصه‌های گوناگون به انحای مختلف مخالفت خود را نشان داده‌اند. این مخالفت‌ها به ویژه پس از افزایش حملات موشکی آمریکایی‌ها به مناطق قبایلی پاکستان شکل حادتری به خود گرفت بطوریکه باعث شد رهبران جدید با وجود گرایش‌های آمریکایی از سیاست‌ها و اقدامات‌ غیرمشروع نظامیان آمریکایی به خاک پاکستان انتقاد کنند.
نزدیکی بیش از اندازه دولت جدید اسلام‌آباد به آمریکا بطور قطع دیر یا زود نتایج کوتاه مدت خود را نشان می‌داد. همزمان با استقرار دولت جدید و همچنین انتخاب زرداری به عنوان رئیس‌جمهوری جدید پاکستان تحلیل گران مسائل این کشور پیش‌بینی می‌کردند که وی کار ساده‌ای پیش رو نخواهد داشت و مسائل متعدد امنیتی و اقتصادی وی را دچار مشکلات عدیده‌ای خواهد کرد.
افکار عمومی در این کشور بعد از استقرار دولت جدید که با شعار دمکراسی همراه بود امیدوار بودند معضلات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی کشورشان کاهش یابد اما ابتدای مسیر موجود نشان می‌دهد که بعید است مشکلات پاکستان در این بخش‌ها حل شود.
انفجار شنبه شب مقابل هتل ماریوت هتلی که مامن و محل استقرار گردشگران و دیپلماتهای خارجی است هشداری است به زرداری و گیلانی که با احتیاط بیشتری مسیر خود را ادامه دهند. نکته مهم دیگری که می‌تواند این پیام را تقویت کند نفوذ عاملان این حمله به هتلی است که دارای بیشترین تجهیزات امنیتی و حفاظتی است.
انفجار اسلام‌آباد نشان داد عاملان انفجار قدرت بیشتری از سرویس‌های امنیتی پاکستان دارند و می‌توانند زمان خود را برای انفجار انتخاب کنند. روشن است کسانی که در این انفجار دست دارند گروههای داخلی تندرو هستند که با جنبش طالبان در پاکستان همکاری می‌کنند.
نگاه دیگری نیز وجود دارد مبنی بر اینکه این انفجار پیامی برای طرفهای داخلی پاکستان به شمار می‌رود و هدف از این عملیات انتقال نبرد از داخل افغانستان به شهرهای پاکستان از جمله اسلام آباد است. در صورت قبول این دیدگاه باید تصریح کرد که همانطور که کشته شدن بوتو در ۲۷ دسامبر ۲۰۰۷ به تحولات عمیق سیاسی در پاکستان منجر شد بطور قطع انفجار مقابل هتل ماریوت نیز نقطه عطفی در تحولات این کشور محسوب خواهد شد.
زرداری و گیلانی اکنون مسوولیت بسیار دشواری برای سامان دهی اوضاع امنیتی بر عهده دارند و بطور قطع باید در سیاست‌های آتی خود تجدید نظر کنند. از نگاه دیگر دولت جدید پاکستان هم اکنون می‌تواند از این حادثه برای تقویت دیدگاه‌های خود در مبارزه با تروریسم بهره‌برداری کند.
اظهارات اخیر حسین حقانی سفیر پاکستان در آمریکا موید همین برداشت است. وی بعد از این حادثه در گفتگو با خبرنگاران گفت که انفجار اسلام‌آباد ثابت می‌کند جهان نمی‌خواهد به سادگی پاکستان را درک کند. آنچه که ما در پاکستان شاهدیم مبارزه جدی بین حامیان تروریست‌ها و مخالفان آنهاست. ضروری است از ضعیف پاکستان جلوگیری کنیم و به دولت و سران این کشور در مبارزه با تروریسم یاری رسانیم.
حقانی در این گفتگو به حقیقتی دیگر نیز اشاره کرده است: برخی از پاکستانی‌ها، آمریکا را دوست ندارند و برخی دیگر هنگامی که آمریکا حاکمیت پاکستان را نقض می‌کند، نگران می‌شوند و دلیل آنها منطقی است. سخنان حقانی در واقع عصاره دیدگاه حزب مردم است که در حال حاضر منویات آن در عرصه‌های مختلف پاکستان ساری و جاری است.
در مجموع زرداری برای سامان دهی وضعیت موجود دو راه بیشتر ندارد: اول تشدید سیاست‌های امنیتی علیه گروههای افراطی و طالبان محلی که این سیاست دارای نتایج معکوس خواهد بود چرا که در پاکستان هر زمان این سیاست اعمال شده حملات انتحاری نیز گسترش یافته است.
ضمن آنکه پاکستان برای تقویت موضع خود در مقابل اصولگرایان دریافت بیشتر کمک مالی از سوی آمریکا را خواستار است و این مساله به واقع به تقویت مواضع گروههای مذهبی و مخالف دولت منجر خواهد شد.
دوم راه ادامه سیاست تساهل و مدارا است که این سیاست به دلیل شعارهای داده شده توسط حزب مردم خیلی زود ؛ این حزب را مقابل گروه‌ها و جریانات سیاسی داخلی قرار خواهد داد و می‌تواند ادامه استمرار کار دولت جدید را با مشکلات حادی مواجه کند.

احمد فراهانی

منبع : روزنامه جام‌جم