کره‌شمالی از دیدگردشگران چینی‌

اینجا همچون جعبه سیاهی است که هر از گاه و بدون هیچ مقدمه‌ای، اخباری دهشتناک مثل بمب اتم از آن منتشر می‌شود.
بدون تردید لقب «پادشاهی انزوا»، سزاوار و شایسته کره‌شمالی است. توریست‌های خارجی به شدت تحت كنترل هستند و تنها معدودی از غربیان اجازه ورود به این کشور را به‌دست می‌آورند.
با این حال، کره‌شمالی به دلار نیاز دارد و تلاش می‌کند از طریق جذب گردشگران چینی به آن دست یابد. گردشگرانی که برای قمار و مشاهده شرایط عجیب و نامانوس دوره‌ای از تعصب و محرومیت – که خود چین هم آن‌را تجربه کرده است- به این کشور سفر می‌کنند.
کره‌شمالی در برگزاری نمایش چیره‌دست است.طی ماه‌های آوریل و می، بیش از یکصدهزار نفر در اجرای برنامه‌هایی شامل حرکات هماهنگ ژیمناستیک در استادیوم پیونگ یانگ شرکت داشتند. چند صد گردشگر غربی نیز اجازه ورود به کشور را یافته بودند که بسیاری از آنان، شهروندان کشور دشمن اصلی، ایالات متحدهبودند. که معمولا اجازه ورود به خاک این کشور را نمی‌یابند.
برای گردشگران چینی، این جشنواره که آریرانگ نامیده می‌شود، یادآور جشنواره‌های عظیم پکن در زمان حکومت مائو تسه‌تونگ است.یکی از این توریست‌های چینی، با حالتی جدی و متفکرانه می‌گوید:«شک دارم که در حال حاضر هم بتوانیم چنین جشنواره‌هایی را برپا کنیم». به اعتقاد او، بازی‌های المپیک سال آینده در پکن، می‌تواند موردی استثنایی باشد.
در سال‌های پایانی دهه۱۹۹۰، کره‌شمالی به سرمایه‌گذاران اهل هنگ‌کنگ و ماکائو اجازه داد که در این دنیای بسته و منزوی، تعدادی کازینو تاسیس کنند.
یکی از آنها در راجین-سونبونگ، یک ناحیه سرمایه‌گذاری شکست‌خورده واقع در نزدیکی مرز چین بود و دیگری در زیرزمین یک هتل ویژه خارجی‌ها در پیونگ یانگ، جای گرفته بود.
مقامات کره‌شمالی به درستی روی این موضوع حساب کرده بودند که از آنجا که قمار در چین ممنوع است، می‌تواند به عنوان یک جاذبه بزرگ برای چینی‌ها مطرح شود. در کره‌شمالی هم قمار برای شهروندان عادی ممنوع است، اما دولت به چینی‌ها اجازه داد که این کازینوها را اداره کنند.
چین متوجه شد که این کازینوها بیش از حد مورد انتظار، محبوبیت یافته و تعداد مقامات فاسد این کشور به شدت افزایش یافته است.
سرانجام دو سال پیش، هنگامی که یکی از مقامات عالی‌رتبه برای قمار در کازینو راجین-سونبونگ، اقدام به اختلاس هزاران دلار از منابع دولتی کرد، دولت تصمیم گرفت که قماربازی در آن سوی مرزها را محدود کند و برای این کار، از کشورهای همسایه خواست که کازینوها را تعطیل کنند، آژانس‌های مسافرتی را از برگزاری و ارائه تورهای قمار منع کرد و سفرهای خارجی مقامات خود را نیز محدود کرد. اکنون کازینو راجین-سونبونگ تعطیل شده است.
کازینو پیونگ یانگ هنوز باز است، اما دیگر از تورهای قمار آخر هفته خبری نیست. این روزها، معدود افرادی را می‌توان در آنجا یافت که اکثرا توریست‌های چینی هستند که ترجیح می‌دهند برای رهایی از تورهای ملال‌آور و خسته‌کننده بازدید از بناهای یادبود سیاسی و گوش دادن به تبلیغات دیوانه‌وار، چند دلاری را در آنجا خرج کنند.
چین و کره‌شمالی هیچ‌کدام در کشور دیگر تبلیغات چندانی در زمینه گردشگری نمی‌کنند‌ با این وجود، به نظر می‌رسد که این محدودیت‌های جدید، تاثیرات منفی‌ای نیز داشته است. طبق نوشته یک روزنامه چینی، ۲۰ ‌هزار نفر در داندونگ، شهر مرزی‌ای که توریست‌های چینی برای ورود به کره‌شمالی به وسیله قطار از آن عبور می‌کردند،‌ شغل خود را از دست داده‌اند. تعداد چینی‌هایی که از داندونگ عبور می‌کنند،
حدود یك چهارم كاهش یافته است. در ماه اوت سال گذشته، بسیاری از آژانس‌های مسافرتی اعلام کردند که کره‌شمالی روند پذیرش توریست‌های چینی را متوقف کرده است. دلیل این اقدام، روشن نیست. برخی بروز سیل و طغیان رودخانه‌ها را دلیل اصلی این تصمیم دانستند.
یک روزنامه رسمی نوشت که کره‌شمالی، سهمیه سالیانه پذیرش توریست‌های چینی را کاهش داده است. این احتمال نیز وجود دارد که این موضوع، به‌دلیل رنجش از برخورد تند و غیر معمول چین با متحد طبیعی‌اش در مورد آزمایش‌های موشکی و اتمی این کشور بوده باشد. اوایل سال جدید، از میزان این محدودیت‌ها، کاسته شد.
آنچه باقی می‌ماند، عطش و کنجکاوی است. با وجود همه شباهت‌های ایدئولوژیک دو کشور، کره‌شمالی و چین، دنیاهای متفاوتی هستند. بسیاری از چینی‌های شهرنشین که به نقاط مختلف آسیا سفر کرده‌اند، تنها برای منحصر به فرد بودن کره‌شمالی و نیز یادآوری شرایطی که خود از آن رها شده‌اند، به این کشور سفر می‌کنند. یکی از اعضای گروه ما، فرزند یک سرباز جنگ کره بود.
او و سایر توریست‌های چینی از مشاهده قدرشناسی بسیار ناچیز کره‌ای‌ها از نقش چین در جنگ کره طی سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۳ که در آن صدها هزار چینی در نبرد با آمریکایی‌ها کشته شدند، مایوس و دلسرد شدند.
چینی‌های مسن‌تر، شرایط این کشور را مشابه شرایط ۳۰ سال پیش (یا بیشتر) کشور خود می‌بینند. ستایش همگانی رهبر کره‌شمالی،‌ کیم جونگ ایل و پدرش کیم ایل سونگ، درست مشابه آیین مائو است. ایدئولوژی رسمی و دولتی خودکفایی موسوم به جوچه، شباهت فراوانی با سیاست انزواطلبی مائو دارد.
توریست‌های چینی قبل از ورود به کره‌شمالی، كاملا توجیه می‌شوند که از هرگونه اظهار نظر در مورد سیاست‌های کره‌شمالی، بپرهیزند و هنگام عکاسی هم کاملا مراقب باشند که از چه چیزی عکس می‌گیرند. زمانی چین نیز همین شرایط را داشت.
کره‌شمالی در برابر توریست‌های چینی، تقریبا به همان میزان توریست‌های غربی محتاطانه عمل می‌کند. چینی‌ها را هم راهنماهایی همراهی می‌کنند که وظیفه دارند از تماس پیش‌بینی نشده آنها با شهروندان کره‌ای جلوگیری کنند.
برخی از این راهنماها، سوسیالیسم چینی را تحقیر می‌کنند: «حالا چین بسیار آلوده و گران است و در مقابل امپریالیست‌های آمریکایی هم هیچگونه ایستادگی به خرج نمی‌دهد.» این جمله را یکی از همین راهنماها به زبان می‌آورد. در واقع از آنجا که صنایع این کشور به ندرت کار می‌کنند، هوای کره‌شمالی در نظر توریست‌های چینی، پاک و با طراوت است.
شیوه گردشگری موردعلاقه کره‌شمالی، تورهای كاملا کنترل‌شده کره‌جنوبی است که از منطقه زیبا و کوهستانی کوم گانگ واقع در بخش شمالی مرز مشترک دو کشور دیدن می‌کنند و درآنجا، عملا هیچگونه تماسی با شهروندان شمالی ندارند. توریست‌های جنوبی، ندرتا اجازه حضور در پیونگ یانگ را به دست می‌آورند. در روز هفدهم ماه می،‌ دو کشور اولین خط‌آهن ارتباطی پس از زمان جنگ را افتتاح کردند.
این کار، عمدتا اقدامی نمادین بود. شاید روزی برسد که این قبیل خطوط ارتباطی، دستیابی به کوهستان کوم گانگ و کائسانگ (یک ناحیه سرمایه‌گذاری کره‌جنوبی در شمال) را تسهیل کنند. اما در حال حاضر هیچ نشانه‌ای از اینكه کره‌شمالی بخواهد به جنوبی‌ها اجازه سفر آزادانه به شمال را بدهد، دیده نمی‌شود. برقراری خدمات قطار عادی، همچنان چشم‌اندازی دور از دسترس است.
کره‌شمالی به گردشگران اجازه نمی‌دهد که تلفن همراه خود را به این کشور بیاورند و این باعث شکایت دائمی توریست‌های چینی شیفته تلفن همراه می‌شود. کره‌شمالی به شدت از درز کردن اطلاعات به دنیای خارج نگران است.
حتی در هتل‌های گرانقیمت نیز، امکان دسترسی به اینترنت وجود ندارد. آن گروه از شهروندان کره‌شمالی که مجاز به صحبت با گردشگران هستند، كاملا نسبت به رنجش میهمانانشان از چنین محرومیت‌هایی،‌ بی‌اعتنا هستند.
آنها با خودستایی لاف می‌زنند که زمانی، مشخصا در سال‌های دهه ۱۹۶۰ که چین با قحطی مواجه و دست به گریبان بود، اقتصاد کره‌شمالی، اقتصاد چین را نجات داد. یکی از گردشگران چینی می‌گوید که برادرش در آن سال‌ها به کره‌شمالی گریخته است. مقامات کره‌شمالی به این گردشگر اجازه نمی‌دهند که با برادرش تماس بگیرد.
به گفته مسوول یکی از آژانس‌های مسافرتی چین، فقر کره‌شمالی بخشی از جاذبه توریستی آن است. بنا به گفته وی، چنانچه کره‌شمالی ثروتمندتر شود، مزیت رقابتی خود در زمینه توریسم را از دست خواهد داد.
حتی در زمان‌هایی که این کشور پذیرای گردشگران خارجی است هم استقبال چندانی از آن نمی‌شود. جشنواره آریرانگ باید در اصل یک ماه تمام به طول می‌انجامید، اما به‌دلیل تعداد کم توریست‌ها، چندین روز زودتر به پایان رسید.

ترجمه: كامبیز كراماتی
منبع:‌ اکونومیست

منبع : روزنامه هم‌میهن