تیک‌تاک (Tick-Tock) مدل جدید Intel‌ برای ارایه نسل‌های پردازشی!

شرکت Intel نشست تخصصی خیلی مهمی با نام IDF برگزار کرده است و به معرفی بسیاری از برنامه‌های آتی خود در آن می‌پردازد. یکی دو سال پیش بود که مدیر بخش تحقیق و توسعه این شرکت، مدل جدیدی را برای ارایه خانواده‌های پردازشی با نام تیک‌تاک (Tick-Tock) در یکی از همین نشست‌ها معرفی کرد که چشم‌انداز این شرکت را به ‌روشنی در زمینه طراحی و تولید پردازنده‌ها نشان می‌داد.
اینکه چرا این موضوع را برای این هفته انتخاب کردیم دو دلیل اصلی دارد:
۱) اول اینکه؛ مخاطب بازار سخت‌افزار ایران نمی‌تواند بی‌خیال نوآوری‌های Intel شود.
۲) دیگر اینکه؛ بالاخره روزی روزگاری می‌رسد که مخاطب همین صفحات مشتری برخی از محصولاتی می‌شود که از همین نوآوری‌های استفاده خواهند کرد. این نکته نیز روشن‌تر از روز است که ایرانی‌جماعت از انباشت اطلاعات لذت می‌برد، چه به کارش بیاید و چه نیاید!
● اساس مدل تیک‌‌تاک
اگر مباحث قبلی ما درباره معماری مورد استفاده در طراحی و تولید پردازنده‌‌ها را مطالعه کرده باشید به ‌طور حتم با نام‌های NetBurst، Intel Core، Nehalem و... آشنا هستید. به‌‌ خاطر دارم که در چند جلسه به‌ طور مفصل درباره معماری مورد علاقه Intel و البته AMD در دوره‌های مختلف زمانی صحبت کرده‌ام و راستش را بخواهید حال و حوصله تکرار آن گفته‌ها را ندارم.
در حال ‌حاضر شرکت Intel از دو معماری Intel Core و Nehalem برای تولید پردازنده استفاده می‌کند. تمامی پردازنده‌های روز بازار که برچسب Intel روی جعبه آن‌ها خورده باشد از معماری‌های ذکر شده استفاده می‌کنند. درباره AMD در فرصتی دیگر صحبت خواهم کرد.
پیش از آغاز بحث درباره تیک‌تاک، لازم می‌دانم بر این نکته تاکید داشته باشم که این اصطلاح صرفا برای نشان ‌دادن تغییرات بزرگ استفاده می‌شود و قدری نیز از زیبایی‌شناسی آوایی کمک گرفته است.
در سال ۲۰۰۶ استفاده از معماری ۶۵ نانومتری Intel Core و فرزند خلفش Intel Core ۲ برای تولید پردازنده‌ها مورد توجه قرار گرفت و اندکی بعد دنیای لپ‌تاپ‌ و دسکتاپ‌ها را دگرگون کرد. پردازنده‌های Core ۲ Duo غوغایی به پا کردند و Intel از سود سرشاری بهره‌مند شد. در سال ۲۰۰۷ میلادی گونه‌ای جدید از همین معماری عرضه شد که Penryn نام گرفت و پردازنده‌های آن بر اساس تکنولوژی ۴۵ نانومتری تولید می‌شد. این پردازنده‌های جدید که عضوی از خانواده Penryn محسوب می‌شدند کماکان از همان معماری Intel Core استفاده می‌کردند. این‌گونه تغییرات را تیک‌تاک خطاب می‌کنند. در سال ۲۰۰۸ معماری جدیدی با نام Nehalem معرفی شد که از تکنولوژی ساخت ۴۵ نانومتری سود می‌برد. پردازنده‌هایی که با معماری جدید Nehalem تولید می‌شوند همانند خانواده Penryn از تکنولوژی ساخت ۴۵ نانومتری بهره می‌برند، اما ذات آن‌ها دگرگون شده است. این تغییر نیز از همان مدل تیک‌تاک گرفته شده است. بنابراین تغییر در تکنولوژی ساخت و معماری پردازشی بر اساس مدل تیک‌تاک شکل می‌گیرد. برای مثال:
▪ قدم تیک؛ پردازنده Pentium D براساس معماری NetBurst و با تکنولوژی ۶۵ نانومتری ساخته شده است.
▪ قدم تاک؛ پردازنده Core ۲ Duo E۶۸۵۰ بر اساس معماری Intel Core و با تکنولوژی ۶۵ نانومتری ساخته شده است. (تغییر معماری)
▪ قدم تیک؛ پردازنده Core ۲ Duo E۸۳۰۰ بر اساس معماری Intel Core و با تکنولوژی ۴۵ نانومتری ساخته شده است. (ارتقا تکنولوژی ساخت)
▪ قدم تاک؛ پردازنده Core i۷ ۹۴۰ بر اساس معماری جدید Nehalem و با تکنولوژی ۴۵ نانومتری ساخته شده است. (تغییر معماری)
▪ قدم تیک؛ پردازنده آتی به ‌طور حتم بر اساس معماری Nehalem و با تکنولوژی ۳۲ نانومتری ساخته خواهند شد. (ارتقا تکنولوژی ساخت)
▪ قدم تاک؛ پردازنده بعدی به‌ طور قطع بر اساس معماری جدیدتر و با همان تکنولوژی ۳۲ نانومتری ساخته خواهد شد و الی‌آخر...
● یک توضیح!
شاید حفظ کردن این نام‌ها و تکنولوژی ساخت آن‌ها در ذهن کار آسانی نباشد. به‌ همین منظور Intel نامگذاری جدیدی معرفی کرده است تا مشتری‌جماعت تکلیف خود را با اصل و نسب پردازنده به‌ روشنی دریابد.
مشهود است که در قدم "تاک" یک معماری جدید معرفی می‌شود و در قدم "تیک" تکنولوژی ساخت آن ارتقا می‌یابد. برای جلوگیری از سردرگمی، شرکت Intel پس از معرفی یک معماری جدید، از برچسب جدیدی برای نامگذاری همان معماری در قدم بعدی (تیک) استفاده می‌کند. برای مثال، در قدم تاک معماری Intel Core و در قدم بعدی (تیک)، همان معماری را با برچسب جدید Penryn معرفی می‌کند.
در حال‌ حاضر Intel در قدم تاک قرار دارد و معماری Nehalem را معرفی کرده است. بر این اساس تمامی پردازنده‌های خانواده Core i۷ بر اساس همین معماری و با تکنولوژی ۴۵ نانومتری ساخته می‌شوند. در سال آینده Intel وارد مرحله تیک خواهد شد و تکنولوژی ۴۵ نانومتری حاضر را به ۳۲ نانومتر ارتقا خواهد داد و از برچسب Westmere استفاده خواهد کرد. تاکید می‌کنم پردازنده‌هایی که بر اساس معماری Westmere ساخته می‌شوند، در واقع از همان معماری Nehalem استفاده می‌کنند و این نامگذاری‌ها برای مشخص کردن قدم‌های تیک و تاک است!
● جدی‌تر درباره آینده!
شنیده‌ها حکایت از آن دارند که اعضای خاندان Nehalem رشد جمعیتی خواهند داشت. در حال حاضر فقط پردازنده‌های خانواده Core i۷ از معماری Nehalem بهره می‌برند و در آینده‌ای نزدیک خانواده جدیدی تحت عنوان Core i۵ برای پوشش بازار میان قیمت‌ها معرفی خواهند شد. همچنین خانواده ویژه‌ای نیز برای استفاده در لپ‌تاپ‌ها در حال تولید است و از اوایل فصل تابستان سال آینده در تولید لپ‌تاپ‌ها استفاده خواهد شد.
حرکت به‌ سوی قدم بعدی از اواخر پاییز سال آینده شکل خواهد گرفت و در زمستان سال ۸۸ شمسی (۲۰۱۰ میلادی) شاهد عرضه پردازنده‌هایی خواهیم بود که از معماری Westmere استفاده می‌کنند و با تکنولوژی ۳۲ نانومتری ساخته خواهند شد.
آن‌گونه که Intel ادعا کرده است در زمستان سال ۸۹ شمسی (۲۰۱۱ میلادی) نسل جدید پردازنده‌ها که از معماری جدید Sandy Bridge بهره می‌برند وارد بازار خواهند شد. این پردازنده‌ها نیز از تکنولوژی ۳۲ نانومتری استفاده خواهند کرد.
شرکت Intel درباره دو معماری بعدی خود که Ivy Bridge و Haswell‌ نام دارد و در سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ معرفی خواهد شد اطلاعات کلی منتشر کرده است که اگر اجازه فرمایید از صحبت درباره آن صرف‌نظر کنیم.
آنچه تاکنون قطعی است،‌ حرکت به‌ سوی تولید پردازنده‌های ۳۲ نانومتری در سال آینده و ارتقا به پردازنده‌های ۱۶ نانومتری تا چهار پنج سال آینده قطعی است. دستیابی به این تکنولوژی غیرممکن نیست، اما نیاز به تغییرات بسیاری در ماهیت پردازنده‌ها خواهد بود.
● سخن پایانی
قرار نیست اطلاعاتی که در این صفحه ارایه شده است را در ذهن بسپارید. این اطلاعات صرفا چشم‌اندازی در برابر مخاطب قرار می‌دهد و مشخص می‌کند که در سال‌های آتی با چه موجوداتی مواجه خواهد شد.
دیگر اینکه حتم دارم این پرسش در ذهن بسیاری از شمایان پدیدار شده است که تفاوت این معماری‌ها چیست و چه بلایی بر سر مشتری خواهد آورد؟ بحث در این‌باره فرصتی دیگر می‌طلبد. به‌ همین اکتفا می‌کنم که پردازنده‌هایی که از معماری جدید استفاده می‌کنند می‌توانند مرکز کنترل حافظه (IMC) و موتور گرافیکی را که سابق بر این در بطن چیپ‌ست‌ها قرار می‌گرفت در خود جای دهند. دیگر اینکه، این فرصت در اختیار سازندگان مادربرد قرار داده شده است تا با استفاده از یک چیپ‌ست، مادربردهایی برای پشتیبانی از دو پردازنده (دو سوکت) تولید کنند. پردازنده‌های آتی وابستگی چندانی به چیپ‌ست ندارند و می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

منبع : هفته‌نامه بزرگراه فناوری