برای کسب درآمد و کیفیت بیشتر ناچار به استفاده از شبکه های نسل آینده هستیم

نیاز مشترکان شبکه‌های مخابراتی هر روز دستخوش تغییر است و در واقع در عصر جدید حجم و وسعت زیر‌ساخت‌های ارتباطات موضوع درجه دوم محسوب می‌شود و سرویس‌ها و خدمات ارزش افزوده‌ای که اپراتور‌ها به مشترکان ارایه می‌دهند در درجه و جایگاه بالاتری قرار می‌گیرد که البته این یک روند جهانی است که در آن نقش تلفن‌های ثابت و سیار پررنگ‌ می‌شود در حالی که برقراری مکالمه کوچک‌ترین و کم‌ اهمیت‌ترین وظیفه این تلفن‌ها محسوب می‌شود.
در تفکر نسل آینده، شبکه‌های جدید به دور از هرگونه اتلاف هزینه و سرمایه و با بهره‌گیری از بخشی از تجهیزات گذشته می‌توانند به هر فرد در هر جا و هر مکان ارایه خدمت کنند.
شبکه‌های نسل آینده (NGN) با همه کارایی و اثر بخشی و با قدمتی ۱۰ ساله هنوز در کشور‌های پیشرفته نیز در حد پایلوت مانده است و در کشور ما نیز از ۴ سال پیش تحقیق بر روی پایلوت پروژه آغاز شد، با این حال به گفته کارشناسان با شروع تعطیلات نوروز سال ۸۷ پروژه NGN ایران نیز به تعطیلات رفته است که البته محامد‌پور، معاون پژوهشی وزیر ICT با تکذیب این موضوع در همایش فناوری اطلاعات و ارتباطات گفت: پایلوت پروژه در سه استان پیگیری می‌شود و کندی پیشرفت پروژه ربطی به تعطیلات ندارد بلکه باید توجه داشت که نمی‌توان به یکباره ریسک کرد و وارد نسل جدید شد.
با این حال NGN یکی از موضوعات غیر قابل انکار است که در همه دنیا در حال وقوع است و در ایران پیش نیاز‌هایی دارد که مهم‌ترین آن ارایه پهنای باندی، حداقل چندین برابر پهنای باند فعلی به کاربران نهایی است که به گفته کارشناس شرکت ارتباطات زیر‌ساخت با بستر، تجهیزات، فیبر و سیم‌های فعلی ارایه پهنای باند بیش‌تر امکان‌پذیر نیست و بدون افزایش پهنای باند حرکت به سمت شبکه‌های نسل آینده غیر‌ممکن است.
ضمن آنکه باید توجه داشت که ارایه پهنای باند بیش‌تر نه تنها به زیر‌ساخت‌ها برمی‌گردد بلکه سیاست‌گذاران کمیسیون امنیت ملی و رگولاتوری هم باید برای افزایش عزمشان را جزم کنند.
در این گزارش بخشی از اهداف، مشکلات، و نتایج حرکت به سمت شبکه‌های نسل آینده از نگاه کارشناسان حاضر در همایش فناوری اطلاعات و ارتباطات با محوریت شبکه نسل آینده مورد بررسی قرار گرفته است.
بهنام ولی‌زاده، معاون دفتر امور زیر‌بنایی فناوری اطلاعات وزارت ICT با ارایه مقاله‌ای با عنوان «سرویس ‌های جدید مخابراتی، فرصت‌ها و چالش‌ها» گفت: در شکل‌گیری و استفاده از فناوری‌های نوین باید توجه داشته باشیم که هدف، فناوری را به وجود می‌آورد.
وی می‌گوید: در تولید و ارایه سرویس‌های نوین‌ مخابراتی باید وضع معیشتی، فرهنگی و اوضاع سیاسی و مذهبی مردم دریافت کننده سرویس در نظر گرفته شود و در صورت زمینه‌سازی نکردن برای افزایش اطلاعات فرهنگی و اجتماعی مردم ممکن است سرویس‌ها با استقبال مواجه نشوند و دچار سرنوشت شبکه هوشمند (IN) شوند که از ۹ سرویس‌ فعال تنها یک سرویس مورد استقبال واقع شد و عملا ۸ سرویس آن تعطیل است.
به گفته وی تنها اینترنت هوشمند به دلیل برطرف کردن نیاز مشترکان توانست سود خوبی را برای اپراتور‌ها در پی داشته باشد.وی افزود: مخابرات در عصر حاضر به شدت تحت تاثیر سرویس‌های قابل ارایه، قیمت سرویس‌ها و خدمات ارزش افزوده است و شرکت‌های مخابراتی و اپراتور‌ها باید توجه داشته باشند که ایجاد خدمات ارزش افزوده و سرویس جدید مطابق میل مشتری نیازمند فناوری‌های نوین است ضمن آنکه در تولید سرویس‌های ارزش افزوده نسل آینده نمی‌توان از الگوی دیگر کشور‌ها تبعیت کرد چراکه شبکه‌های نسل بعدی رابطه تنگاتنگی با میزان درآمد و فرهنگ مردم دارد.
به گفته وی به جای استفاده از سرویس‌های آماده باید با بلوک‌های نرم‌افزاری، سرویس را مطابق میل استفاده کننده‌ها طراحی و اجرا کرد که ارایه و طراحی این مدل باید براساس اطلاعاتی باشد که از مشترکان جمع‌آوری می‌شود.به گفته ولی‌زاده دولت‌ها بنابر دلایلی شامل ایجاد درآمد بیش‌تر برای خود، حذف هزینه‌های سیستم انتقال و ایجاد بستر واحد و کم‌هزینه به NGN نیاز دارند. چراکه با NGN هر سرویسی، هرکجا و در هر زمانی قابل ارایه است.
وی گفت: دولت نباید توزیع‌کننده سرویس باشد بلکه باید در شرکتی مانند زیر‌ساخت، زیر‌ساخت‌ها را فراهم کند و بعد آن را در اختیار شرکت‌های ارایه‌ دهنده خدمات بگذارد.
وی می‌افزاید: تا سال ۲۰۱۰ تمامی سرویس‌ها مبتنی بر ADSL می‌شوند و تا وقتی که ADSL و پهنای باند نداشته باشیم نمی‌توانیم سرویس کاربری ایجاد کنیم و با پهنای باند فعلی در صورت تحقق NGN تمامی مشکلات جهان کنونی ما به نسل بعد منتقل می‌شود.
ابراهیم‌ فرجاه، استاد دانشگاه شیراز در این همایش پدیده(به‌کارگیری وب سرویس‌های امن در پرداخت) را تشریح کرد و گفت: وب سرویس‌ها، نقطه عطفی در معماری برنامه‌های غیر متمرکز بر روی اینترنت هستند، در واقع وب‌ سرویس‌‌ها نرم‌افزار‌هایی هستند که از XML برای انتقال اطلاعات بین نرم‌افزار‌های دیگر از طریق پروتکل‌های معمول اینترنتی استفاده می‌کنند. یک وب سرویس نوعی سیستم نرم‌افزاری است که برای تعامل ماشین‌ با ماشین در سطح شبکه طراحی شده است و دارای یک تعریف قابل پردازش توسط ماشین‌ است و دیگر سیستم‌ها از قبل مهیا شده و با سرویس دهنده تعامل خواهند داشت.به گفته فرجاه وب‌ سرویس‌ها قابلیت ایجاد تجارت سیار و ثابت را دارند که تجارت سیار در چهار زمینه جست‌وجوی اطلاعات در اینترنت، انتقال پول بین مشتری و شرکت، خدمات مبتنی بر مکان و استفاده برای سرگرمی کاربرد دارند که سهولت، دسترسی بالا، هزینه پایین، قیمت منطقی خدمات سیار و راحتی کار با آن از ویژگی‌های تجارت سیار است.
فرجاه می‌گوید: با توجه به اینکه در کشور ما مشترکان ارتباطات سیار به سرویس SMS علاقه دارند و این سرویس بازار خوبی دارد در نتیجه بانک‌ها، شرکت‌ها و بنگاه‌ها می‌توانند با استفاده از این بستر خدماتی را به مردم ارایه دهند که البته پیش زمینه آن نیز ایجاد بستری امن است که سرویس گیرنده‌ها به آن اعتماد داشته باشند.
امنیت در شبکه‌های نسل آتی موضوعی است که توسط دکتر سید مصطفی صفوی استاد دانشگاه صنعتی امیر‌کبیر ارایه شد.
وی گفت: شبکه‌های نسل آتی بر مبنای IP طراحی شده‌اند و سطح دسترسی افراد باید براساس هویتی که دارند تعریف شود که به این منظور باید اپراتور‌ها سیاست‌گذاری خاصی برای اینکه بدانند چه کسی باید چه اطلاعاتی داشته باشد پیش‌بینی کنند.
به گفته وی باید براساس دانسته‌ها، داشته‌ها، مشخصه‌ها، مدارک رسمی و موقعیت جغرافیایی فرد اعتبار فرد مشخص و سپس در مورد سطح اختیارات وی تصمیم‌گیری شود.
وی افزود: تهدید‌هایی که سیستم‌ها را مورد حمله قرار می‌دهد شامل استراق سمع، وقفه در سرویس تغییر، تغییرات مهندسی اجتماعی و غیره است با این حال یک ارتباط IP شامل صوت یا چند‌رسانه‌ای باید قادر باشد در دسترس همه بوده تا ارزش بالایی داشته باشد.در نتیجه باید شبکه‌ای از صوت، تصویر و چندرسانه‌ای ساخته شود تا بتواند بیش‌ترین امنیت و بازدهی را فراهم کند.
علی یوسفی نیز در این همایش به بررسی راهکارها‌ی گذار به شبکه‌های نسل آینده (NGN) پرداخت.وی گفت: در آینده شاهد گذار از شبکه سوییچ مداری به شکل بسته‌ای خواهیم بود. در نتیجه عوامل گذار نیز افزایش می‌یابد.به گفته وی افزایش داده نسبت به صوت، افزایش مبادلات dial UP، ایجاد مشکلات در شبکه ثابت (PSTN)، گسترش شبکه‌های اینترنتی برای حل مشکلات صوت همچنین ارتقا کیفی IP تلفنی و کاهش هزینه‌های ارتباطی از ویژگی‌ها و تغییرات گذار و مهاجرت به سمت شبکه‌های نسل آتی است.وی می‌گوید: همیشه در پروژه‌های فناوری اطلاعات در کنار هیجان و شوق ایجاد تغییر و تحول، ترس از شکست نیز وجود دارد که مهم‌ترین گام در گذار مدیریت ریسک و شناسایی خطرات است که در آن احتمال وقوع هر اتفاقی مشخص شده باشد.
وی می‌افزاید: باید توجه داشت که شبکه فعلی مخابراتی کشور سوییچینگ مداری است که محدودیت‌هایی در کنترل مکالمه، سیگنالینگ و سرویس‌ها دارد. ضمن آنکه با رشد ترافیک دیتا این شبکه ناکار‌آمدتر نیز می‌شود. در نتیجه حرکت به سمت شبکه نسل آینده ضروری است.یوسفی می‌گوید: اما با این حال نمی‌توان این همه هزینه و تجهیزات را به یکباره نادیده گرفت و به سراغ NGN رفت بلکه باید شبکه سوییچینگ فعلی را به سمت شبکه‌ای مبتنی به ساختار بسته‌ای سوق داد تا بتوان هم از ظرفیت سوییچینگ موجود و هزینه‌های سنگینی که صرف آن شده استفاده کرد و هم از شبکه‌های نسل آتی بی‌بهره‌ نمانیم.به گفته وی برای گذار به شبکه نسل آینده ابتدا باید شبکه‌ای قوی ایجاد شود که در آن از ظرفیت موجود بیش‌ترین استفاده، مراکز آنالوگ به دیجیتال تبدیل و سطوح سرویس دهی نقطه‌ای کاهش داده شود. همچنین ایجاد و گسترش شبکه مستقل بسته‌ای یا جایگزینی سیستم‌های TDM با سیستم‌های جدید نیز می‌توانند راه‌های دیگری برای این گذار باشند.

گزارش: فاطمه رشیدی

منبع : روزنامه فناوران