تاریخچه تشکیل کمیته امداد امام خمینی

سابقه شكل‎ گیری و پی‎ ریزی تشكیلات این نهاد به سال های قبل از پیروزی انقلاب و حدوداً سال ۱۳۴۲ بر می گردد كه تعدادی از انقلابیون اول نهضت اسلامی كه در زمره ‌همراهان و همرزمان حـضرت امام خمینی (ره‌) قرار داشتند و بعضاً مـسئولین فعلی این نهـاد می باشند ، از طرف مـعظم له مـأموریت رسیدگی به‌ خـانواده زندانیـان سیاسی، نیازمندان مبارزین را به عهده داشتند.
اقدامات حمایتی و امدادی این بزرگان خصوصاً در زمان اوج ‎گیری انقلاب اسلامی یعنی سال های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ كه مبارزات امت مسلمان به اوج خود رسید و اعتصاب و تحصن همه جا را فرا گرفت‌، با حمایت گسترده و فراگیر از اعتصابیون و خانواده ی زندانیان سیاسی و نیازمندان جامعه سیر صعودی یافت.
با پیروزی انقـلاب شكوهمند اسلامی و آغـاز فعالیت مجـدد بخش های اداری ، اقتصادی و فرهنگی كشور، لـزوم حـمایت از نیازمندان در صـدر برنامه‎های نظام قرار گرفت و دقیقاً ۲۲ روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به عنوان دومین نهاد انقلابی در تاریخ ۱۴ اسفند ماه ۱۳۵۷ ، كمیته امداد امام‌ ، با صدور حكم پرخیر و بركت و تاریخی حضرت امام خمینی‌(ره‌) برای مدت نامحدود، به منظور تحقق بخشیدن به اهداف عالیه نظام جمهوری اسلامی ایران و ولایت فقیه در حمایت و امداد محرومان و مستضعفان و خودكفا كردن آنان‌، تأسیس گردید.
خط مشی‎های اساسی این نهاد به‎ شرح زیر است:
۱ ـ نصب العین قرار دادن فرمایشات حضرت امام خمینی(ره) و رهنمودهای مقام معظم رهبری در كلیه سیاست گذاری ها و برنامه‎ ریزی های حمایت از محرومان و نیازمندان.
۲ ـ تمركز كلیه فعالیت های امداد امام (ره) بر محور امدادرسانی و حمایت از افراد و خانواده‎های نیازمند با تأكید بر حفظ كیان خانواده و كرامت و عزت نفس آنان.
۳ ـ فقیریابی و كوشش در رفع فقر تغذیه‎ای نیازمندان ، تكمیل و توسعه پوشش حمایتی زنان و كودكان بی‎سرپرست ، سالمندان و از كار افتادگان نیازمند به‎ عنوان اولویت نخست و مقدم داشتن حمایت نیازمندان روستایی و كمك به مهاجران روستایی برای بازگشت به روستا.
۴ ـ رده‎بندی مددجویان و تمهید و ترویج الگوی زیستی و معیشتی مناسب، با رعایت اولویت های امدادی و تعیین حدود و شمول خدمات حمایتی، با تأكید بر تأمین حداقل نیازهای اساسی.
۵ ـ حمایت برنامه‎ریزی شده (هدفمند و زماندار) از نیازمندان و ترویج فرهنگ كار و تلاش بین افراد و خانواده‎های تحت پوشش با اولویت ایجاد اشتغال برای افراد مستعد و واجـدشرایط ،ارائه خدمـات بهداشتی و درمانی ، توسعه بیمه‎ها و تأمین مسكن مورد نیاز محرومان با رویكرد بهبود سطح زندگی آنان.
۶ ـ فراهم آوردن امكانات و زمینه رشد و اعتلای فرهنگی و اعتقادی و بروز خلاقیت و نوآوری در بین افراد تحت حمایت به‎ ویژه نوجوانان و جوانان.
۷ ـ گسترش فعالیت های علمی ـ تحقیقاتی، آماری و فن‎آوری های جدید در خصوص شناخت عوامل فقر و محرومیت، شناسایی فقرا و روش های فقرزدایی در كشور و اثربخشی برنامه‎های حمایتی امداد.
۸ - ترویج فرهنگ انفاق و ایثار و تقویت عوامل مقبولیت امداد امام (ره) به ‎منظور جلب و توسعه مشاركت های مردمی در حمایت از محرومان جامعه.
۹ ـ ارتقاء سطح ارتباط و هماهنگی با خیریه‎ها و مؤسسات عام‎المنفعه برای تعمیم امر تعاون و افزایش روحیه مشاركت و همیاری در حمایت از نیازمندان و افراد محروم جامعه.
۱۰ ـ افزایش بازدهی ، كارایی و توسعه خدمات حمایتی با بهینه سازی تشكیلات، تأمین و تربیت نیروی انسانی مورد نیاز، اصلاح و بهبود روش ها، محاسبه هزینه واقعی خدمات و استفاده از فن‎آوری های جدید اطلاعاتی.
۱۱ ـ استفاده از ظرفیت و امكانات سایر مؤسسات و دستگاه ها در انجام امور قابل واگذاری با رعایت صرفه و صلاح امداد امام(ره) در راستای مقابله با فقر و اجرای طرح های فقرزدایی.
۱۲ ـ تقویت امر نظارت و بازرسی و ارزیابی عملكرد كلیه واحدها و متناسب نمودن اختیارات با مسئولیت های محوله در واحدهای ستادی و اجرایی.
منابع مالی این نهاد برای امور فقرزدایی و كمك به محرومان جامعه عبارت است از :
۱ ـ كمك های مقام معظم رهبری‌
۲ ـ اعتبارات و كمك های دولت محترم جمهوری اسلامی ایران‌
۳ ـ كمك های مردمی ‌، مؤسسات‌، نهادها و سازمان ها
۴ ـ وجوهات شرعی و امانی‌، صدقات و نذورات و هدایای مردمی‌
۵ - درآمدهای حاصل از بخش ها و امور اقتصادی امداد امام
●● مشخصات واحدهای امداد
● شاخه اصلی: واحدی از كمیته امداد است كه از طریق آن به امر مددجویان رسیدگی می‎شود و امور آن توسط شورایی مشورتی اداره می گردد كه صرفاً به دفتر استان یا دفتر مركزی پاسخگو می باشد.
● شاخه فرعی: واحدی از كمیته امداد است كه تحت نظر شاخه اصلی اداره می‎شود و معمولاً در بخش ها، روستاها و حتی مناطقی از شهرها كه ‌فاصله زیادی با محل شاخه اصلی دارد مستقر است و از طریق آن به امور مددجویان رسیدگی می‎شود.
● شعبه توزیع: واحدی از كمیته امداد است كه معمولاً دارای دفتر، تشكیلات و كاركنان مستقل نبوده و در هر ماه فقط چند روز برای توزیع ‌كمك های كالایی از آن واحد استفاده می‎ شود. شعبه توزیع زیر نظر شاخه اصلی یا شاخه فرعی اداره می‎شود.
● نقاهتگاه: واحدی است دارای تخت، تسهیلات و خدمات عمومی لازم جهت اسكان و استراحت بیمارانی كه برای ادامه درمان از شهرستان فاقد امكانات درمانی كافی اعزام شده‎اند.
● اردوگاه آموزشی و تربیتی: به اردوگاهی گفته می‎ شود كه با كسب مجوز و برنامه‎های مدون در طول دوره آماری مورد نظر، اقدام به برگزاری اردو نموده باشد.
● خوابگاه: واحد اقامتی است برای افراد در حال تحصیل كه به صورت مشترك در اطاق ها یا سالن های بزرگ زندگی می‎كنند. مانند خوابگاه های دانش‎آموزی و دانشجویی كه در این خوابگاه ها معمولاً سرویس بهداشتی ، حمام ، سالن نشیمن ، سالن مطالعه و سالن صرف غذا مشترك است.
● كانون فرهنگی: به مراكزی گفته می‎ شود كه در آنها فعالیت های فرهنگی و آموزشی خاص جهت ارتقاء سطح علمی و فرهنگی دانش‎آموزان و پركردن اوقات فراغت آنان ارائه می‎ گردد ، این كانون ها به دو نوع دائم و موقت تقسیم می‎شوند ، كه كانون های دائم در طی سال فعالیت دارند و كانون های موقت صرفاً در تابستان تشكیل می شود.
● واحد امداد: به هر یك از مراكز یا مجتمع‎های خدماتی گفته می شود كه از طریق آن خدمات امدادی و حمایتی ارائه می ‎گردد.
● دفتر ستادی: واحدی از كمیته امداد است كه به امر برنامه‎ ریزی، هماهنگی، نظارت و تدارك واحدهای غیرستادی و یا واحدهای ستادی تابعه می ‎پردازد و معمولاً ارتباط مستقیمی با مددجویان ندارد. دفترمركزی ، تداركات ، مركز آموزش عالی ‌امداد ، حوزه معاونت‌ها و دفاتر استان ها واحد ستادی محسوب می ‎شوند.
● تعداد واحدهای امداد‌: تعداد واحدهای كمیته امداد امام خمینی در پایان سال ۱۳۸۱ برابر ۱۴۴۶ واحد شامل ۵۵۹ شاخه اصلی ۲۹۵ شاخه فرعی ، ۱۹۶ شعبه توزیع ، ۲۴۶ مركز خدماتی‌، (شامل ۱۱۶ خوابگاه دانش‎آموزی، ۱۹ اردوگاه آموزشی و تربیتی‌، ۱۰۲ كانون فرهنگی و ۹ نقاهتگاه‌)، ۷۶ كارگاه آموزش خودكفایی و ۷۴ واحد سایر واحدهای امداد ( شامل‌۲۸ دفتراستان، ۲ دفتر منطقه‌ ، و حوزه‎های مختلف دفتر مركزی بوده است.

منبع : خبرگزاری مهر

منبع : تبیان