شاه و پرنده - Le Roi Et L'oiseau

سال تولید : ۱۹۸۰
کشور تولیدکننده : فرانسه
محصول : پل گریمو
کارگردان : گریمو
فیلمنامه‌نویس : ژاک پره‌ور و گریمو، برمبنای داستان دخترک چوپان و دودکش پاک‌کن نوشته هانس کریستیان آندرسن.
فیلمبردار : ژرار سوران.
آهنگساز(موسیقی متن) : وویچک کیلار.
هنرپیشگان : -
نوع فیلم : رنگی، ۸۲ دقیقه. نقاشی متحرک.


شاه مستبد تاشیکاردیا از شکار پرنده‌ها لذت می‌برد ولی «آقای پرنده » شاده و بامزد همیشه از دستش درمی‌رود. شب هنگام، یکی از تابلوهای کاخ سلطنتی زنده می‌شود. دخترکی چوپان و یک دودکش پاک‌کن به یکدیگر اظهار عشق می‌کنند و از چنگِ (تابلوی نقاشی) شاه - که دخترک چوپان را برای خود می‌خواهد - فرار می‌کنند، نقاشی شاه، شاه واقعی را (که براثر سروصداها بیدا شده) در یک کودتای برق‌آسا از سلطنت برکنار می‌کند. زوج فراری که خود را به بام کاخ رسانده‌اند با «آقای پرنده» آشنا می‌شوند. پرنده کمک‌شان می‌کند تا از دست نیروهای شاه فرار کنند. اما به‌زودی هر سه آنها به دام می‌افتند. شاه با روبات مکانیکی عظیمی به آنها نزدیک می‌شود؛ و دخترک چوپان برای آنکه فرصتی به همراهان خود داده باشد، قبول می‌کند با شاه ازدواج کند. در همین حال، «آقای پرنده» و دودکش پاک‌کن در کارگاه‌های سلطنتی عرق می‌ریزند و اوراق سلطنتی جعل می‌کنند ولی دست آخر آنها را جلوی شیرها می‌اندازند. خوشبختانه، شیرها با نوای موسیقی یک نوازنده نابینای دوره گرد، رام شده و به‌راحتی، به شورش مجاب می‌شوند. «آقای پرنده» راهپیمائی پیروزمندانه‌ای را رهبری می‌کند و سربزنگاه به کاخ می‌رسد و عروسی‌ شاه را با دخترک به هم می‌زند. سپس کنترلی روبات‌ها، کاخش را با خاک یکسان می‌کند. در اینجا پرنده کوچکی که در قفس گیر کرده، آزاد و قفس خرد می‌شود.
* گریمو چهره شاخص سینمای نقاشی متحرک فرانسه در نیمه دوم قرن بیستم، به خوبی سنت‌های فیلم‌سازان پیش گام کشورش را از ژرژمه‌لیس گرفته تا امیل کول پاس گذاشت و ادامه داد. شاه و پرنده به‌دلیل غنای مضمونش (حکایتی تمثیلی درباره آزادی و سرکوب) در میان تمام فیلم‌های نقاشی متحرک تاریخ سینما یک استثناست؛ همچنین به‌دلیل سال‌هائی طولانی که برای عینیت یافتن پشت سرگذاشت. گریمو و شاعر نامدار فرانسوی، پره‌ور کار شاه و پرنده را در 1947 آغاز کردند. در 1950 تهیه کنندگان فیلم را به دست گرفت. در 1952 یک نسخه شصت و سه دقیقه‌ای از فیلم به نمایش درآمد که گریمو و پره‌ور از آن برائت جستند. بعدتر نیز یک نسخه انگلیسی زبان از آن آماده شد که دوبلورهایش (از جمله) پیتر یوستینوف، کلر بلوم و دنهولم الیوت بودند. سرانجام در 1967 گریمو بار دیگر با کمک پره‌ور، نقاشان باقی‌مانده از پروژه اصلی و یکی از دوبلورهای اولیه (روژه بلن) کار بر روی فیلم را آغاز کرد. او بیست دقیقه «غریبه» فیلم را حذف کرد و صحنه‌های جدیدی به آن افزود. همچنین به جای موسیقی ژوزف کوسما از اثر کیلار استفاده برد. در 1977 که کار جدی فنی روی فیلم آغاز شده بود، پره‌ور در گذشت و گریمو، سه سال بعد که فیلمش سرانجام آماده نمایش شد، آن را به پره‌ور تقدیم کرد.