چهارشنبه, ۲۳ آبان, ۱۴۰۳ / 13 November, 2024
مجله ویستا

حکیم ابو منصور قطران‌بن منصور قطران عضدی تبریزی


جنسیت: مرد
تولد و وفات: ( ... - ۴۶۵) قمری
محل تولد: ایران - آذربایجان‌شرقی - تبریز
شهرت علمی و فرهنگی: فرهنگ‌نویس و شاعر
از معاصران قطران ناصر خسرو قبادیانی است که در سفر خود هنگام عبور از تبریز ، در ۴۳۸ ق ، قطران را ملاقات کرد و در نزد ناصر خسرو "دیوان منجیک" و "دیوان دقیقی" را خواند و مشکلات لغات پارسی دری را توضیح خواست و شرح آنها را نگاشت. وی در قصیده‌سرائی مهارت کامل داشت و صنایع لفظی مانند: تجنیس ، ترجیع و ذوقافیتین را غالباً در شعر به‌کار می‌برد. او نخستین کسی است که در آذربایجان به فارسی دری شعر سرود. قطران شاعری مدیحه‌سرا است و در وصف امراء و وزرای روزگار خود شعرها سرود. وی مداح سلاطین و امراءی آذربایجان از قبیل: ابوالحسن علی لشکری ، ابو دلف شیبانی ، امیر ابو نصئیر وهسودان و پسر او ، ابو نصر مملان و فضلون ابن ابی‌السوار بود. سال وفات قطران را گرچه اکثر تذکره‌ها ۴۶۵ نوشته‌اند اما از دیوان او شواهدی به‌دست آورده‌اند که حیات او بعد از این تاریخ ادامه داشته است. از آثار وی: "دیوان" شعر؛ "تفاسیر فی لغهٔالفرس" ، اولین فرهنگ فارسی ، که در زمان سفر ناصر خسرو به تبریز مشغول تألیف آن بوده است.
منبع : مطالب ارسالی