اهل سینما در حوزه موسیقی چه می‌کنند و چه می‌گویند؟

پرونده موضوعی کتاب سال سینمای ایران ماهنامه فیلم به موضوع حضور سینماگران در عرصه هنرهای دیگر پرداخته است. یکی از جذابترین بخش های این پرونده بررسی حضور سینماگران در عرصه خوانندگی و نوازندگی است بخش هایی از این مجموعه را اینجا بخوانید. متن کاملش را هم حتما در کتاب سال مجله فیلم بخوانید ...
● پگاه آهنگرانی
موسیقی رشته تحصیلی‌اش است و در کودکی به جای رفتن به مدرسه عادی، در مدرسه موسیقی درس ‌خواند. یعنی پیش از ورود به عرصه بازیگری، کار موسیقی انجام می‌داد. پگاه آهنگرانی در نوازندگی ویلون‌سل تخصص دارد:« با نوازندگی ویولن‌سل شروع کردم و هنوز هم همین کار را ادامه می‌دهم.» اما حالا که بازیگری را به طور حرفه‌ای دنبال می‌کند، کم‌تر فرصت ساز زدن دارد:« یکی دو سالی است که نمی‌توانم زمان زیادی برای این کار بگذارم، اما موسیقی را دوست دارم.» در دوران دانشجویی به خاطر رشته تحصیلی‌اش معمولاً وقت زیادی برای نوازندگی ویلون‌سل می‌گذاشت و همان موقع در تئاترهای متعددی اجرا داشت و همین‌طور در فرهنگسراها. این‌ها‌ مهم‌ترین کارهای آهنگرانی در زمینه موسیقی به حساب می‌آید:«اگر فرصت کنم باز هم سعی می‌کنم کار موسیقی انجام دهم.»
● فتحعلی اویسی
صدای فتحعلی اویسی یادآور خواننده‌های سال‌های دور است. ظاهراً به همین دلیل است که خوانندگی او با استقبال روبه‌رو شده است. طوری‌که سال گذشته و زمانی که خیلی از خواننده‌های پاپ و سنتی نتوانستند مجوز کنسرت بگیرند، او همراه محمد خاکپور در سعادت‌آباد کنسرت اجرا کرد. او خواننده تیتراژ سریال‌ها هم بوده و روی تیتراژ سریال‌هایی چون ‌باغچه مینو و کمربندها را ببندیم ترانه اجرا کرده است. اویسی در حالی پس از سال‌ها حضور در سینما و تلویزیون در سال‌های گذشته به خوانندگی روی آورده که حرفه اصلی پسرش خوانندگی است و کنسرت‌شان را هم به صورت مشترک برگزار کردند.
● حامد بهداد
حامد بهداد قرار بود به همراه گروه دارکوب در تالار اندیشه کنسرت برگزار کنند. او همراه محمدرضا گلزار، همایون نصیری و حبیب مفتاح بوشهری با ساز پرکاشن، دارا دارایی با گیتار باس، بابک بروجردی با پیانو و کیبورد و امید حاجی‌لی با ساز ترومپت، اعضای گروه دارکوب هستند. بهداد در این گروه خواننده هم هست و قرار بود با صدایش نوازندگان را در اجرای قطعات همراهی کند. اما این اتفاق نیفتاد تا کنسرت گروه دارکوب با حضور بهداد به زمان دیگری موکول شود. این گروه سال ۸۱ تشکیل شد که از ویژگی‌های آن‌ می‌توان به تلفیق سازهای هارمونیک و ملودیک با پرکاشن‌های آمریکای لاتین اشاره کرد.
● پرویز پرستویی
ناصر عبداللهی خواننده آلبوم«دوستت دارم» بود و پرویز پرستویی شعرها را دکلمه می‌کرد؛ دومین آلبوم عبداللهی و اولین کار مشترک او با پرستویی که شعرهای محمدعلی بهمنی را می‌خواند. پرستویی پیش از آن با رسول نجفیان همکاری کرده و در آلبوم «بی‌بی جان» ترانه‌های نجفیان را دکلمه کرده بود. او همچنین در آهنگ «عجب رسمیه/ رسم زمونه...» هم با نجفیان همکاری کرده است. به غیر از این، پرستویی در آلبوم «بابایی» و روی آهنگ‌های بیژن مفید دکلمه کرده است. این آلبوم در سال‌های اخیر و زمانی تهیه شد که مفید در قید حیات نبود، اما ظاهرًا دختر این هنرمند قدیمی ایده انتشار برخی از آهنگ‌های مفید را با دکلمه پرستویی در سر داشت و به این ترتیب، آلبوم «بابایی» روانه بازار شد.
● ابوالفضل پورعرب
ابوالفضل پورعرب همراه ستار اورکی که یکی از نزدیک‌ترین دوستان بابک بیات بود، فعالیت موسیقی را شروع کرد. او در تئاتر خسیس آهنگسازی کرد. پورعرب ترانه‌سرایی هم می کند و در واقع ترانه‌های خودش را دکلمه کرده است. پورعرب به خاطر دوستی با اورکی تا حالا با او کار موسیقی کرده و احتمال این‌که در آینده باز هم در عرصه موسیقی با اورکی همکاری کند، بیش‌تر از هر اتفاق دیگری است.
● شهاب حسینی
«همه چیز جنبه تفریحی دارد»؛ شش سال پیش که گروه سِوِن (هفت) تشکیل شد، شهاب حسینی چنین نظری داشت و حالا هم نظرش تغییری نکرده است. ابتدا به گفته برادرش و بعد به خاطر علاقه شخصی به یکی از اعضای این گروه موسیقی تبدیل شد. در گروهی که امیرحسین مدرس و امین زندگانی هم عضو آن هستند. شهاب حسینی درباره انگیزه‌اش برای فعالیت در عرصه موسیقی می‌گوید: «عاشق کار موسیقی هستم.
اگر هم وارد گروه سون شدم، صرفاً به این دلیل نبود که وارد بازار موسیقی شوم. هیچ وقت هم دنبال این نبودم که این اتفاق بیفتد. این کار را هم دلی انجام می‌دهم. مدیرت گروه را هم آقای حیدریان به عهده دارد و زحمت زیادی هم در بهتر شدن این گروه می‌کشند.» مسئولیت حسینی در گروه سون، دکلمه‌کردن اشعار است. او آواز نمی‌خواند و به گفته خودش فرقی هم نمی‌کند که در گروه چه کسی چه کاری انجام می‌دهد: « مهم این است که یک گروه موسیقی تشکیل شده و تفریح می‌کنیم. اساساً موسیقی برای من جنبه تجربی دارد.» گروه سون تا حالا دو آلبوم روانه بازار کرده و دنبال این است که کار سومی هم وارد بازار کند.
● امین حیایی
سرود تولد فیلمی بود که امین حیایی در آن خوانندگی کرد. فیلمی از علی قوی‌تن که این بازیگر علاوه بر حضور در آن آواز هم خواند. درست مثل فیلم بوی بهشت که طرفداران حیایی با اجرای آواز او هم مواجهه شدند. بعد از این فیلم به حیایی پیشنهاد شد که آهنگ‌هایش را به صورت آلبوم روانه بازار کند. قرار بود این اتفاق هم بیفتد، دست آخر اما این‌چنین نشد. او البته گیتار هم می‌زند و در حال حاضر عضو گروه «کویر» است.
با این گروه در سال‌های گذشته همکاری‌هایی داشته که مهم‌ترین آن یک انتشار یک آلبوم است. حیایی در این گروه کار نوازندگی نمی‌کند و فقط خواننده گروه به حساب می‌آید. دو سال پیش قرار بود همراه این گروه یک کنسرت برگزار کند که این اتفاق رخ نداد. ظاهراً حیایی به خاطر مشغله‌های کار سینمایی نتوانسته بود در تمرینات گروه شرکت کند. به همین دلیل، برگزاری کنسرت گروه کویر هم منتفی شد. این گروه در حال حاضر برنامه کنسرت ندارد. حیایی در انیمیشن جمشید و خورشید هم خوانندگی کرده است.
● خسرو شکیبایی
« نامه‌ها و نشانی‌ها»، «مهربانی»، «پریشانی» و «مسافر» از جمله کارهای خسرو شکیبایی در عرصه موسیقی است. او به پیشنهاد موذنی وارد بازار موسیقی شد و به خاطر صدای منحصر به فردش تجربه کارهای متفاوتی را هم دارد. کاست «روحیه سازی» که برای آرامش روح و روان مورد استفاده قرار می‌گیرد، کاری است از خسرو شکیبایی. کسی که معمولاً شعر‌خوانی می‌کند و از شعرهای شاعرانی چون سهراب سپهری استفاده می کند. پروین کوشیار، همسر این بازیگر، می‌گوید:« فکر می‌کنم تا حالا حدود شش تا آلبوم منتشر کرده است.
او برای کار کردن در زمینه موسیقی علاقه زیادی نشان می‌دهد و بعد از چند باری که به او پیشنهاد کارهای این‌چنینی شد، قبول کرد که در حرفه موسیقی هم فعالیت کند.» ظاهراً شکیبایی هیچ وقت از فعالیت‌هایش در عرصه موسیقی راضی نیست. این را همسرش می گوید و در جواب این پرسش که «آقای شکیبایی کدام یک از آلبوم‌هایش را می‌پسندد؟» در یک جمله می‌گوید:«خسرو از هیچ‌کدام از کارهایش راضی نیست.» خسرو شکیبابی شعر هم می‌گوید، اما تا به‌حال مجموعه شعری از او منتشر یا جایی دیده نشده است و ظاهرًا احتمال این‌که در آینده چنین اتفاقی بیفتد، بعید به نظر می‌رسد:«خسرو برای خودش می‌نویسد. هر وقت که فکر کند باید بنویسد، این کار را انجام می‌دهد. اما فکر نمی‌کنم که بخواهد نوشته‌هایش را منتشر کند.» شکیبایی در فیلم خواهران غریب (کیومرث پوراحمد) نقش یک آهنگساز را بازی کرد و در آن فیلم ترانه‌سرایی و خوانندگی را هم تجربه کرده است.
● رضا عطاران
رضا عطاران معمولاً در سریال‌هایی که کارگردانی می‌کند، خوانندگی را هم تجربه کرده است. او در سریال کوچه اقاقیا ترانه خواند. جنس کار عطاران شبیه هیپاپ است و بیش‌تر یک همخوان است تا خواننده اصلی. این اتفاق در متهم گریخت افتاد و صدای امیرحسین مدرس به عنوان خواننده و عطاران به عنوان همخوان در تیتراژ این سریال روی آنتن رفت.
عطاران سابقه همکاری با محسن نامجو را هم دارد و در سریال طنز ترش و شیرین همخوان نامجو بود. در روزهایی که آلبوم «ترنج» محسن نامجو هنوز مجوز نگرفته بود. در سریال طنز چارخونه (سروش صحت) هم قرار بود ترانه‌ای از محسن نامجو در تیتراژ پخش شود، ولی در نهایت این اتفاق نیفتاد و قطعه‌هایی از دو بازیگر سریال، جواد رضویان و رضا شفیعی‌جم، در ابتدا و انتهای سریال شنیده می‌شد.
● گلشیفته فراهانی
داریوش مهرجویی در فیلم سنتوری از ذوق و تبحر نوازندگی گلشیفته فراهانی استفاده کرد. فراهانی از کودکی به نوازندگی پیانو علاقمند بود، تا جایی که یادگیری آن را در فرانسه آموخت. او در نواختن پیانو تخصص دارد و تحصیل‌کرده ‌هنرستان موسیقی است.
با این وجود، فراهانی برای دل خودش پیانو می‌زند و طرفداران او پیش از فیلم سنتوری نوازندگی فراهانی را نشنیده بودند و این موضوع باعث شگفتی آن‌ها شد. زمزمه‌هایی از همکاری فراهانی در گروه‌های موسیقی بازیگران شنیده می‌شد که البته هنوز با هیچ ترکیبی به نتیجه نرسیده است.
● محمدرضا فروتن
صدای محمد‌رضا فروتن در فیلم شب یلدا (کیومرث پوراحمد) بیش‌تر از هر فیلم دیگرش به چشم آمد. موسیقی فیلم شب یلدا قرار بود با صدای فروتن روانه بازار شود که این اتفاق تا حالا نیفتاده است. با این وجود، خیلی از علاقمندان موسیقی این فیلم را از اینترنت دانلود کردند. ظاهراً به فروتن پیشنهاد داده بودند که روی ترانه های دیگری هم خوانندگی کند، او اما حاضر نشد این پیشنهاد را بپذیرد. با این حال، فروتن پیش از خواندن در فیلم کیومرث پوراحمد، با کار خوانندگی بیگانه نبود. او قبل از این‌که بازیگری شود، در کلاس‌های آواز شرکت کرده و صدیق تعریف و پری ملکی سپهری از استادهای فروتن در کلاس‌های آواز بودند. او البته این کلاس ها را ادامه نداد، تا این‌که در فیلم شب یلدا آواز خواند. به نظر نمی‌رسد که فروتن بخواهد در آینده کار خوانندگی را ادامه بدهد.
● نیکی کریمی
تولدی دیگر نام شعری از فروغ فرخ زاد است و کاست«تولدی دیگر» هم در زمستان ۸۲ روانه بازار شد. در این آلبوم محمدرضا مهدیزاده انتخاب برخی از شعرهای مجموعه را به عهده داشت. شعرهایی چون «تنها صداست که می‌ماند»، «عاشقانه» و «باد ما را خواهد برد» برای این آلبوم در نظر گرفته شد. موسیقی آن از کیوان کیارس بود، عباس کیارستمی هم عکس روی آلبوم را طراحی کرده بود، اما مهم‌تر از همه این‌ها، شعرخوانی نیکی کریمی بود.
او برای اولین بار در این کاست شعرخوانی کرد و در مطبوعات مطالب زیادی در این باره نوشته شد. البته تعداد انتقادها هم کم نبود. برای مثال به حذف شش سطر از شعر«تنها صداست...» یا شیوه خواندن شعرها توسط کریمی ایرادهایی گرفته شد. با همه این‌ها، این اولین کار نیکی کریمی در عرصه موسیقی بوده و دیگر تا کنون کاری در این زمینه عرضه نکرده است.
● محمدرضا گلزار
با گروه آریان چهره شد؛ یک گروه موسیقی که خودش معتقد است‌ کار مشترک بین چند دوست بود که گروهی را پایه‌ریزی کردند. محمدرضا گلزار هم یکی از اعضای این گروه بود و گیتار می‌زد. قبل از این‌که اولین آلبوم گروه آریان وارد بازار شود، این گروه چند کنسرت در کیش و قشم برگزار کرد و بعد آلبوم «گل آفتاب‌گردون» به بازار آمد و استقبال خوبی هم از این آلبوم شد.
گلزار بعدها گفته بود:«آریان دوران خوبی در زندگی هنری من بود، دورانی که به همراه دیگر اعضای گروه، روزهای خوبی را پشت سر گذاشتیم.» گلزار پس از شش سال این گروه را ترک کرد؛ کسی که نوازندگی را با پیانو شروع کرد و نوازندگی پیانو را به طور حرفه ای ادامه داد.
در کنار آن گیتار هم می زد و بعد‌ها نواختن پرکاشن را هم شروع کرد. او به گفته خودش برای نواختن پرکاشن وقت زیادی را صرف کرده است. علاقه گلزار به موسیقی از زمانی شروع شد که به دنبال آرامش بود و موسیقی به او آرامش می‌داد.
بعد از جدایی از گروه آریان، تصمیم گرفت باز هم وارد بازار موسیقی شود. گلزار که در هفته فستیوال موسیقی معاصر به فرهنگسرای ارسباران رفته بود، از اجرای گروه موسیقی «دارکوب» شگفت‌زده شد. به همین دلیل، بعد از برنامه سراغ این گروه رفت و گفت می‌خواهد در این گروه فعالیت کند. در آن روزها بود که یادگیری پرکاشن را شروع کرد و جالب این‌که پس از یک هفته در گروه «دارکوب» پرکاشن زد. او قرار بود به همراه گروه دارکوب در تالار اندیشه کنسرت داشته باشند، اما به دلیل اختلاف مسئولان تالار اندیشه و وزارت ارشاد این کنسرت برگزار نشد.
گلزار در این رابطه گفته بود:«برای کنسرت مجوز دریافت کردیم. قرار بود کنسرت را در سالن اندیشه حوزه هنری اجرا کنیم و نزدیک به هفت هزار بلیت هم برای چند شب فروخته شد، اما در آخرین لحظات به ما گفتند کنسرت برگزار نخواهد شد. سپس تصمیم گرفتیم در سالن وزارت کشور برگزارش کنیم، اما برای روزهایی که می‌خواستیم کنسرت را اجرا کنیم، سالن اجاره داده شده بود... » در گروه دارکوب به غیر از گلزار، حامد بهداد هم حضور دارد. گلزار درباره نوع کار گروه دارکوب گفته است:«تمامی اعضای آن پرکاشن می‌نوازند. یک کار تلفیقی از موسیقی آفریقایی و موسیقی جنوب ایران» سرانجام اولین کنسرت مشترک گلزار و گروه دارکوب در دبی برگزار شد. گلزار امیدوار است با دارکوب‌ها به موفقیت‌های بیش‌تری در زمینه موسیقی برسد.
● مهران مدیری
مهران مدیری با یک پیشنهاد خواننده شد. فردین خلعتبری آهنگساز به مدیری پیشنهاد کرد که خواننده شود و به این ترتیب فعالیتش در عرصه موسیقی هم شروع شد. مهران مدیری در این باره می‌گوید:«قبل از آن برای خودم توی حمام می‌خواندم، ولی تشویق‌های فردین خلعتبری باعث شد خواننده شوم. فردین دوست قدیمی من است.» سال ۷۹ بود که آلبوم اولش را روانه بازار کرد؛ کاستی که در آن مرحوم بابک بیات هم آهنگسازی کرده است:«همکاری با مرحوم بیات باز هم پیشنهاد فردین بود و همین موضوع باعث شد با ایشان ارتباط برقرار کنم.
یک روز به خانه‌اش رفتم و موضوع را با او در میان گذاشتم. بعد یکی دو ترانه را همان‌جا تمرین کردیم و این شد که با ایشان همکاری داشتم.» مدیری اخیراً به خواننده تیتراژهای سریال‌هایش تبدیل شده و معمولاً بینندگان تلویزیونی صدای مدیری را از این طریق می‌شنوند، اتفاقی که ممکن است در سریال جدید این کارگردان هم بیفتد. او سه سال پیش اولین کنسرتش را برگزار کرد که با استقبال چشم‌گیری هم روبه‌رو شد. مدیری در این رابطه می‌گوید:«یک کنسرت در سالن میلاد داشتیم و یک کنسرت هم در امارات. البته در کنسرت ارکستر سمفونیک هم حضور داشتم که تجربه جالبی بود.» او در مورد چگونگی کارهایش در عرصه موسیقی یاد آور می‌شود:«ما ابتدا شروع می‌کنیم به جمع‌آوری ترانه‌ها. این کار به عهده افشین یداللهی است.
با کمک او این کار را می‌کنیم و بعد کم‌کم کار آهنگسازی و دیگر کارهای آن انجام می‌شود.» سال گذشته در جشن دنیای تصویر جایزه بهترین ترانه را برای سریال باغ مظفر دریافت کرد و دو بار هم برای اجرای ترانه روی صحنه رفت و به شوخی گفت:«جایی که محمد اصفهانی نشسته است، من غلط می‌کنم خوانندگی کنم!» با این وجود، او در این جشن ترانه سریال شب‌های ببره را لب‌خوانی کرد و یکی از کارهای تازه‌اش را هم به‌صورت زنده و با پیانو اجرا کرد. مدیری آن شب گفت که برای اجرای این ترانه پیانو خریده و به سالن وزارت کشور آورده و بعد از پایان مراسم حاضر است آن را بفروشد، به شرطی که مشتری‌اش پیدا شود!

منبع : سایت خبری ـ تحلیلی سینمای ما