معرفی مارمولک های خانگی

در فلات ایران تنوع زیستی سوسماران یا مارمولک ها زیاد میباشد. در فلات ایران تعدادی از گونه های مارمولک در خانه ای مسکونی زیست میکنند. اما در مناطق مختلف نوع آنها یا بهتر گونه آنها متفاوت میباشد. مارمولک های خانگی که در خانه های روستایی و یا شهری زیست میکنند تحت عنوان جکو شناخته میشوند. جکو ها بدنی لطیف و ظریف دارند که پوشیده از پولک های ریز است. رنگ آنها در حالت طبیعی تقریبا روشن میباشد. بررسی خاضر نتیجه فعالیت های تحقیقاتی مرکز تحقیقات FTEHCR در فلات ایران میباشد (۱-۱۳). حداقل تعداد ۶ گونه مارمولک خانگی وجود دارد که به شرح مختصری از آنها میپردازیم.
۱) Cyrtopodion scabrum : این گونه معمولی ترین گونه مارمولک های خانگی میباشد و تقریبا در تمام خانه های ایران یافت میشود. زادآوری این گونه در طول سال بسیار زیاد میباشد، اما هر دفعه یک یا دو تخم میگذارند. دارای خال های دی پشت و انگشتانش ساده میباشد.
۲) Hemidactylus flaviviridis : این گونه از گونه قبلی بزرگتر میباشد و در خانه های مسکونی استان های جنوبی ایران زیست میکنند. انگشتان این گونه به دو نیم تقسیم شده است. بدن این گونه خال های منظم و یا غیر منظم دارد.
۳) Hemidactylus persicus: این گونه نیز همانند گونه قبلی در استان های جنوبی ایران پراکنده شده است. انگشتان این گونه به دو قسمت تقسیم شده است. بدن این گونه یکدست میباشد و خالی روی بدنش مشاهده نمیشود.
۴) Asaccus elisae: این گونه با داشتن انگشتانی مثلثی شکل کاملا قابل شناسایی هستند. اندازه بدنشان کوچک میباشد شبیه گونه اول. این گونه خال هایی در پشت دارد. گونه مذکور در نقاط محدودی در زاگرس پراکنده شده است و در خانه های مسکونی سرپل ذهاب (کرمانشاه) و معمولان (لرستان) دیده شده است.
۵) Asaccus kurdistanensis: این گونه جدیدا کشف شده و در استان کردستان پراکنده شده است. اما مطالعات جدید توسط نویسنده نشان داد که این گونه در استان کرمانشاه نیز پراکنده شده است. این گونه در برخی روستا های این استان ها از جمله روستای پالنگان کرمانشاه پراکنده شده اند.
۶) Asaccus griseonotus: این گونه نیز دارای انگشتانی مثلثی شکل است. گونه مذکور در خانه های مسکونی در خرم آباد لرستان و گنجدره دلفان (لرستان) پراکنده شده است. بدنشان دارای خال های حلقوی و یا عرضی به صورت منظم و یا غیر منظم است.
۷) Cyrtopodion heterocercum: این گونه در مناطق محدودی پراکنده شده است اما میتوان تعداد فرامانی از آن را رد خانه های مسکونی نورآباد لرستان مشاده نمود. این گونه دارای خط های عرضی در پست است. انگشتان نیز ساده میباشد.
بزرگترین اندازه از گونه های بالا را Hemidactylus flaviviridis (حدود ۸ سانتیمتر، بدون دم) دارد و کوچکترین اندازه بدن را Asaccus elisae و Cyrtopodion scabrum (حدود ۳ سانتیمتر، بدون دم) دارند.
هیچ کدام از این مارمولک ها سمی نمیباشند بلکه برای خانه های شهری یا روستایی مفید میباشد، چرا که از حشرات موذی و تخم های آنها تغذیه میکنند. جکوها مارمولک هایی بسیار زیبا میباشند و بهتر است که آنها را نکشیم و بگذارند در خانه هایمان زندگی نمایند. جکوهای خانگی در شکاف ها و درزهای یا جاهای تاریک از جمله زیر زمین ها به خوبی تخم گذاری میکنند. وجود مارمولک در خانه ها نشان دهنده کثیف بودن آن خانه نیست بلکه با این موضوع بایستی به طور کاملا عادی رفتار شود.
برای اطلاعات بیشتر میتوانید با مرکز تحقیقات اکولوژی و خزنده دوزیست شناسی (FTEHCR) با آدرس های زیر مکاتبه نمود:
۱) لرستان- دلفان- خ امام خمینی (ره)- ک ش شیرخانی- پلاک ۴۲ ، کد پستی: ۱۶۵۸۹-۶۸۳۱۹، تلفن: [phone]
مرکز تحقیقات اکولوژی و خزنده-دوزیست شناسی، فرهنگ ترکی
۲) E-mail: [e-mail]
۳) لرستان- دلفان- صندوق پستی: ۱۳۹-۶۸۳۱۵
به امید اینکه این مطالب برای مردم ایران عزیز سودمند باشد و شما عزیزان را با مارمولک های خانگی آشنا کرده باشد، و بتوانند با نکشتن مارمولکهای خانگی کمکی بزرگ را به حیات وحش فلات ایران بنمایند.

References:
۱. Torki, F. ۲۰۰۶. "Spermatogenesis of the agama Trapelus lessonae in the central Zagros Mountains, Iran" Zoology in the Middle East, ۳۸: ۲۱-۲۸.
۲. Torki, F. ۲۰۰۷ "Gloomy future of an Iranian newt; Neurergus kaiseri" FROGLOG, Vol. ۷۹: ۳
۳. Torki, F. ۲۰۰۷ "A note of some ecological and social aspect of geckos in Iran" Chit-Chat, No: ۱۹, ۸-۱۱.
۴. Torki, F. "۲۰۰۷ “Reproduction of the snake-eye lizard, Ophisops elegans MÉNÉTRIÉS, ۱۸۳۲ in western Iran (Squamata: Sauria: Lacertidae)". Herpetozoa, ۲۰ (۱/۲): ۵۷-۶۶.
۵. Torki, F. ۲۰۰۷ “Sexual dimorphism in the Banded dwarf gecko, Tropiocolotes helenae (Sauria, Gekkonidae) on the western Iranian plateau" Zoology in the Middle East, ۴۰: ۳۳-۳۸.
۶. Torki, F. In Press “note on Life-History in the male genus Neurergus (Caudata; Salamandridae) in Iran” Amphibian and Reptile Conservation
۷. Torki, F., and A. Gharzi, S. Javanmardi, and N. Heidari. In Press “Zagrosian Geckos, Tropiocolotes and Asaccus, Iran, Gekko
۸. Torki, F. In Press. "The role of hibernation on testicular cycle and testicular activation during dormancy in the hibernate lizard Trapelus lessonae (Reptilia; Agamidae) in nature". Salamandera, ۳/۴: XX-XX
۹. Torki, F and M. Sharifi. In press. Einige biologische Aspekte von Asaccus kurdistanensis RASTEGAR-POUYANI, NILSON & FAIZI ۲۰۰۶ (Reptilia: Gekkonidae). Sauria X: xx-xx
۱۰. Torki, F. In Press "Influence of climate gradient on timing of spermatogenesis in Trapelus lessonae (Sauria: Agamidae) in the Zagros Mountains, Iran" Hamadryad.
۱۱. Torki, F. In Press "Regeneration of testicular tissue during degeneration period of testicular cycle in Laudakia nupta" Hamadryad.
۱۲. Torki, F. In Press “Life-Style and Behavioral Aspect in the Iranian fat-tailed Gecko; Eublepharis angramainyu Anderson and Leviton, ۱۹۶۶” GGA
۱۳. Torki, F. In Press "Spermatogenesis timing in a population Ophisops elegans (Sauria: Lacertidae), western Iran", Asiatic Herpetology Researches

فرهنگ ترکی
مرکز تحقیقات اکولوژی و خزنده دوزیست شناسی
(Farhang Torki Ecology and Herpetology Center for Research, FTEHCR)



فرهنگ ترکی

منبع : مطالب ارسال شده