نویسنده ای به نام جلال

جلال آل احمد یک نویسنده بود. این نکته ای روشن و آشکار است. اگر جز این بود که دیگر جلال نبود. جلال آل احمد مجموعه ای از همه چیزهایی بود که یک نویسنده باید باشد و داشته باشد. نویسنده به معنای کامل آن. نویسنده نماینده مردم روزگار خود است. نماینده مردم باید آنها را خوب بشناسد، درک کند، باور کند تا بتواند درباره آنها سخن بگوید. نویسنده مردم، مردم را در کلمات و واژه ها به بازی نمی گیرد. نویسنده مردم، آدم ها را از دور نگاه نمی کند و مردم را در میان انبوهی از شگردهای هنری و قصه نویسی غرقه نمی سازد بلکه با آنها زندگی می کند. پس برای نزدیک شدن به مردم سعی می کند آنها را خوب بشناسد. جلال آل احمد زندگی پر اوج و فرودی داشت. روح کنجکاو او گاه دستخوش نابسامانیهای روزگارش، اما می کوشید آن باشد که مردم می خواهند. جلال آل احمد برای دریافتن مردم روزگارش و پرداختن به چون و چراهای زندگی مردم تا دور دست های تاریخ و فرهنگ مردم زمانه خویش پیش رفت. کاری بس دشوار و خطیر که کمتر کسی از پس برمی آید. از این روست که مردم را گاه در «جشن فرخنده» می بینیم گاه در گلدسته ها و فلک. همین مردم را به گونه ای دیگر در نون و القلم و مدیر مدرسه هم می بینیم. ولی جلال ناگهان از کتاب غربزدگی و در خدمت و خیانت روشنفکران سر در آورد. حالا دیگر جاذبه های قصه نویسی او را راضی نمی کرد. برای گفتن بعضی از سخن ها گاه قالب ها کوچک و تنگ می شوند. این بود که جلال آل احمد وارد عرصه و میدان گسترده ای از دنیای نویسندگی شد. به راستی اگر جلال به این دل خوش می کرد که روزی با قصه های مینی مال و قصه مدرن و پست مدرن و پسامدرن سرگرم باشد، دیگر از نام و نشان او خبری و اثری بر جای می ماند. جلال آل احمد در حد توش و توانش کوشید با فرهنگ مردم روزگار خویش آشنا شود. این بود که به افق های دور راه جست. کاری که از بسیاری نویسندگان زمانه ما برنمی آید. آنهایی که گاه با مطرح شدن قصه ای کوتاه از آثارشان سر از پا نمی شناسند. چون با درد قصه بیشتر از درد مردم آشنا هستند. در این نکته تردیدی نیست که راه یافتن به دنیاهای نو برای هر نویسنده ای جذاب و دلنشین است باولی با چه هدفی کندوکاو در لایه های پنهان نگارش قصه و داستان امری پسندیده و دلپذیر است؛ ولی به شرطی که به یک تصویر روشن از همه مفاهیم و پدیده ها پایان بگیرد. با این نگاه بود که جلال آل احمد هر چه را که لازم بود کاوید و آموخت و در همه زمینه های نگارش نوشت و یک نویسنده شد، چون جلال آل احمد یک نویسنده بود!

محمد میرکیانی

منبع : روزنامه کیهان