بایسته‌هایی درباره حرفه سردفتری اسناد رسمی‌

ضرورت دقت نظر در احراز هویت متعاملین خصوصا معامل و وکیل واصالت مدارک شناسایی، استعلامات و اسناد و مکاتبات تعهدآوری که هرگونه خدشه‌ای در آنها، مسئولیت و خسارات جبران ناپذیری را برای سردفتران که اغلب سوء نیتی هم ندارند، بدیهی است.
تجربه زیاد کارشناس و ضرورت مراجعات کارشناسان رسمی در رشته جعل بررسی خطوط و امضاء و اثر انگشت نشان داده است که علیرغم دقت نظر و وسواس‌هائی که سردفتران و دفتریاران، نماینده و محررین در احراز هویت اشخاص و ثبت اسناد اعمال می‌دارند بعضا با شکایاتی مواجه و با ارجاع امر به کارشناس و مراجعه کارشناس به دفترخانه و ملاحظه و بررسی چگونگی و نحوه ثبت سندی در دفتر دفترخانه و بنچاق و اسنادی که در بایگانی نگهداری می‌شود در نتایج کارشناسی دفترخانه ها اغلب بدون سوءنیتی و به اعتبار اعتماد و شناخت ظاهری متعاملین و معتبر بودن شهود و معرفین و اصالت اسناد ماقبل و خصوصا وکالتنامه‌هایی که در دفاتر دیگری ثبت و صادر شده است و احراز هویتی ظاهری مبادرت به صدور اسنادی به‌ویژه سند قطعی منقول و غیرمنقول نموده که پس از مراجعه کارشناس به دفترخانه و ملاحظه نحوه و چگونگی ثبت سندی و مقایسه امضائات و جملات (ثبت با سند برابر است) در دفاتر و یا بررسی و مقایسه آثار انگشت نتیجه‌ای که از کارشناس حاصل می‌گردد موید عدم تطابق امضائات و یا اثر انگشت و به عبارتی دیگر، فرد دیگری به‌عنوان معامل یا موکل و نظائر آن سند را امضاء و انگشت زده است. با کشف و اثبات ادعای جعل شاکی چاره‌ای جز متهم نمودن سردفتر را هرچند بیگناه، به مباشرت و همکاری با جاعل نداشته و سردفتر چاره‌ای جز حضور در محضر بازپرسی ندارد. و ممکن است به علت احساس بی‌گناهی و اطمینان به نحوه احراز هویت و اصالت سند اولین اقدامی که برایش متصور است اعتراض به نظر کارشناس و تقاضای رسیدگی توسط هیئتی از کارشناسان را دارد که معمولا تجربه نشان داده است که نتیجه کار هیئت کارشناسان چیزی جز تائید نظریه کارشناس بدوی نیست در اینجا صرفنظر از پرداخت دستمزد هیئت کارشناسی، سردفتر بی‌گناه تحصیل دلیل دیگری را هم برای شاکی به‌درخواست خود فراهم آورده است و حداقل خود را به مباشرت در جعل و تبانی با متهم و ذینفع اصلی در مظان اتهام قرار می‌دهد و هرچند در این زمینه نحوه عملکرد مجرمین و استفاده از تکنیک‌های پیشرفته در جعل اسناد خصوصا مدارک شناسایی ممکنست در حدی باشد که با هرگونه دقت نظر و اعمال وسواس مسئولین دفترخانه را قادر به تشخیص و حتی تردید در اصالت اینگونه مدارک ننماید و ناخواسته و ندانسته اسنادی را به ثبت برسانند که با شکایت شاکی و متضرر از ثبت اینگونه اسناد و در نهایت ارجاع به کارشناسی جعلی بودن این اسناد به ثبوت برسد و مشکلات عدیده‌ای از جمله مجازات‌های جعل و حداقل سهل‌انگاری و ضرورت جلب رضایت شاکی و جبران خسارت و ضرر و زیان دامنگیر سردفتر و یا سایر مسئولین دفترخانه شود و جبران ناپذیری اینگونه حوادث، توصیه‌هائی که حاصل تجربیات کارشناسی اینجانب است تقدیم که با رعایت این نکات مسئولین دفاتر اسناد رسمی تا حدود زیادی به آسیب‌شناسی در این زمینه دست یافته و بتوان از بروز اینگونه مشکلات پیشگیری و یا آسیب‌های گریز ناپذیر را به حداقل ممکن تقلیل دهند.
الف) انتخاب و دقت نظر در گزینش پرسنل دفترخانه خصوصا نماینده و دفتریار که مورد شناخت، شناسائی و دسترسی باشند و ضرورت دقت نظر و کنترل مستمر سردبیران در نحوه ثبت اسناد و حفاظت از دفاتر و نظارت بر دفاتر و اسناد دفترخانه‌ها .‌
۱‌) شناخت از نظر امین بودن و سلامت شخصیت روحی، روانی و حتی جسمانی.
۲) باسوادی از نظر تسلط کافی به معانی کلمات و مفاهیم حقوقی خصوصا در تشخیص دقیق و اصولی کلمات و عباراتی که بار حقوقی داشته و تعهدآور و مسئولیت بار می‌باشند و بکارگیری صحیح افعال در تحریر اسناد و حدود اختیارات هم از نظر کمی و کیفی و رعایت دقیق در تحریر زمان، مکان، حدود و اندازه‌ها و مقادیر با استفاده از ارقام عددی و حروفی به‌‌صورتی که در تحریر هیچگونه فواصل نامتناسب که امکان کم کردن و یا‌زیاد کردن و تغییراتی وجود نداشته باشد و لازم است در انتخاب محررین به خوشنویسی و خوانانویسی توجه شود. ‌
۳‌) نظم و ترتیب در انجام وظایف محوله و تحریر اسناد بطور دقیق و بازخوانی و یقین در نبود هرگونه ایرادی از نظر حقوقی، اغلاط املایی و انشائی و ارقامی و خواندن و تفهیم دقیق مندرجات اسناد به طرفین و در حضور همزمان متعاملین، معرفین و مشهود و مسئولین امضاءکننده دفاتر و بنچاق‌ها و اسناد نیم‌برگی خلاصه معاملات و دفترچه‌های مالکیت سیم و سربی اسناد و نظائر آن.
۴) تحویل هرگونه سندی به متعاملین و وکلای قانونی و رسمی آنها با تحریر نام و نام خانوادگی و امضاء توسط خودشان و اخذ اثر انگشت بطور سالم با استفاده از سبابه دست راست و از سرانگشت تا بند اول به‌طور کامل با استفاده از استامپ سالم که فاقد جوهر اضافی و خشک نباشد.
۵ ) تحریر جمله (ثبت با سند برابر است) توسط خود اشخاص و در صورت بیسوادی افراد ضمن اخذ اثر انگشت خوانا و دقیق این جمله توسط افراد دیگری که در سند نامی از آنها برده می‌شود و با ذکر نام نویسنده این جمله به‌صورتی که در صورت لزوم باین نویسنده دسترسی وجود داشته و مورد وثوق فرد بیسوادی که انگشت می‌زند، باشد.
۶) بعضا مشاهده شده است که مواقعی که اسناد از کثرت و تعدد برخوردار بوده و مفاد اسناد جز نام متعاملین یا یکی از آنها کاملا مشابه و سطور مشخصی در تحریر اینگونه اسناد مورد استفاده قرار می‌گیرد محررین دفترخانه با اصرار متعاملین جهت صرف وقت کمتر سند اول را در دفتر تحریر و به امضاء متعاملین رسانیده و در مورد بقیه اسناد سطور مورد لزوم را شمارش و در انتهای سطر آخر از متعاملین امضا گرفته که در فرصت مناسب متن اسناد تکراری نوشته شود، تنظیم اسناد بدین صورت نه تنها منع قانونی داشته بلکه بعدها موجب ادعای سفید امضاء کردن و موجبات مشکلات عدیده‌ای برای سردفتر و محررین است و بطور کلی هر سندی که در دفتر ثبت می‌شود می‌بایستی بطور کامل و با قلم واحدی و پس از درج دقیق تاریخ تنظیم و حتی ذکر ساعت دقیق تکمیل و در خاتمه تحریر بلافاصله به‌امضا برسد.
۷) دفاتر اسناد رسمی باید دقیقا برگ شماری و با شماره‌زن واحد و رنگ جوهر استامپ واحد شماره و در مخصوص و انحصاری سردفتر در کنار شماره صحفه منعکس گردد.
۸ ) هرگونه دست‌ بردگی حتی برای تغییر یک شماره که اشتباها توسط محرر صورت می‌گیرد می‌بایستی با ذکر سطر و علامت‌گذاری و با همان قلم در قسمت توضیحات هر دو صفحه توضیح و تصحیح و به امضاء متعاملین و سردفتر برسد و ممهور گردد و اسناد که به دلائلی باطل و بلااستفاده قرار می‌گیرند خصوصا سربرگ آنها را که شماره چاپی و دست نوشته دارد نگهداری نمایند.‌
۹‌) آدرس متعاملین و حتی معرفین و شهود باید بطور دقیق و قابل دسترس تحریر که در صورت لزوم به حضور هر یک جهت توضیح در دفترخانه و یا مراجع قضائی و انتظامی امکان دسترسی به آنها وجود داشته باشد.
۱۰) از هرگونه پارگی کاغذ دفاتر و جدا شدن صفحات که امکان از بین رفتن و جابجایی صفحات و مطالبی را موجب شود دقیقا پرهیز و پیشگیری گردیده و نحوه چاپ و شماره‌گذاری و دوخت صفحات توسط مرکز تهیه و توزیع و تحویل دفاتر اداره ثبت اسناد به دفاتر اسناد رسمی کاملا مورد بازبینی و رعایت مسائل حفاظتی و امنیتی و بار مسئولیت اشخاص ذیربط بازنگری و توسط کارشناسان ذیربط کنترل گردد.
۱۱) در چاپ هرگونه اسناد اعم از دفاتر، بنچاق، اوراق نیم برگی و خلاصه معامله‌ها و نظائر آن می‌بایستی مسائل ایمنی و حفاظتی از نظر انتخاب نوع کاغذ، چاپ، واتر مارک و علائم ایمنی و انتخاب رنگهای ایمنی برای درج شماره‌ها و سریال توسط اداره کل ثبت اسناد و املاک اعمال و ویژگی‌هائی خاص که به صورت سری و محرمانه می‌باشد که درهر تجدید چاپ اسناد رعایت ضبط، نگهداری و قابل مراجعه و استناد باشد و چون اوراق بهادار خصوصا اسکناس‌ها قابلیت‌ جعل از بین برود.
۱۲) کاغذ اسناد رسمی از نوع کاغذهای ایمنی با ضریب اطمینان بالا که در برخورد با هرگونه ماده پاک‌کننده شیمیائی و حتی فیزیکی عکس‌العمل نشان داده و جاعل را از ادامه کار خلاف باز دارد.
۱۳‌) قلم و جوهری که هر دفترخانه در تحریر و اخذ امضاء مورد استفاده قرار می‌دهد می‌تواند به تعداد کافی که مصرف آن تداوم داشته باشد به بهترین کارخانجات تولیدکننده حتی از یک مارک واحد ولی با ترکیبات و نوع رنگ متفاوت از نظر مواد تشکیل‌دهنده توسط اداره ثبت اسناد کل سفارش و دفاتر مکلف باشند همواره از قلمی واحد و ویژه که نوع آن بنام آنها ثبت می‌شود استفاده نموده و به‌هیچ‌وجه اشخاص از قلم خود برای امضاء اسناد که در داخل دفترخانه ثبت می‌شود استفاده ننمایند و توجه داشته باشند قلم‌هایی در بازار و قابل دسترسی خصوصا در کشورهای خارج وجود دارد که پس از گذشت مدتی از امضاء کاملا محو و از بین می‌روند حتی اشخاص عادی در معاملات عادی بهتر است از فروشنده و یا صادرکننده چک و سایر مدارک بخواهند از قلم دیگری که مورد تردید نیست استفاده شود تا هرگونه ریسک و خطر احتمالی از بین برود.‌
۱۴‌) سردفتران قبل از مهر و امضا اسناد صادره از صحت و درستی و نبود هرگونه اشتباه و غلط در تحریر و ثبت اسناد اطمینان حاصل نموده و آگاه باشند که مسئول صحت و درستی اسناد می‌باشند.‌
۱۵‌) مندرجات هر سندی بطور کامل و دقیق با ذکر ساعت و تاریخ و حتی تصاویر متعاملین ضبط کامپیوتری و نگهداری و قابل دسترس در اختیار داشته باشند.‌
۱۶‌) بعضا مشاهده می‌شود که با یک وکالت‌نامه جعلی با حق توکیل بدفترخانه دیگری مراجعه و وکالتنامه‌ای را بنام اشخاص دیگر تغییر می‌دهند وکالتنامه بعدی که اصالت دارد ولی بر مبنای وکالتنامه جعلی اولیه صادر و جاعلین با خیال راحت به‌انجام معاملات قطعی در دفترخانه دیگری مبادرت و مرتکب کلاهبرداری و استفاده جعلی از اسناد می‌شوند اصلح است دفترخانه با تماس با دفترخانه اولیه که ممکن است وجود خارجی هم نداشته باشد تماس و از اصالت وکالت‌نامه اولیه اطمینان حاصل نموده تا از تبدیل یک سند جعلی با وکالت در توکیل سند اصیلی که بعدا اساس سوءاستفاده و کلاهبرداری با استفاده از سند مجعول قرار می‌گیرد پیشگیری نمایند.‌
۱۷‌) بعضا مشاهده شده است که مشخصات مثلا اتومبیل سرقتی بجای اتومبیل دیگری که مشخصات آن مورد پاکشدگی شیمیائی قرار گرفته اتومبیل سرقتی را در کوتاه‌ترین زمان که امکان افشای سرقت نیست با افرادی معامله و با اعلام آدرس‌های غلط و مدارک شناسایی مجعول مرتکب کلاهبرداری، فروش مال مسروقه و بردن مال غیر گردیده و با تحویل اتومبیل سرقتی و صدور سندی غیرواقعی متواری می‌گردند. خوشبختانه اکنون با استعلاماتی که صورت می‌گیرد اینگونه جرائم به حداقل رسیده ولی چه بسا در صورت لزوم استعلامات، مشاهده گردیده که استعلامات ثبتی و مشابه آنها خود نیز از اساس مجعول و مجرمین به هدف خود نائل آمده‌اند. لذا اطمینان از اصالت استعلامات نیز ضروری است.‌
۱۸‌) بعضا مشاهده شده که برای بررسی سند مورد ادعائی که مالک در کشور نبوده و یا فوت کرده است، اسناد کم‌اهمیت که لزوم مطرح شدن آن بعید است به‌تاریخهای قبل در دفاتر مورد پاکشدگی شیمیائی قرار گرفته و اسنادی با ارزش بسیار زیاد و به تاریخ ماقبل درج و باعتبار ظاهری آن اسناد معاملاتی صورت پذیرفته است و حتی مهر و امضاء سردفتر قبلی نیز برای سند پاک شده اصالت داشته و بر مبنای این اسناد پاک شده مجعول رونوشت اصیل اخذ و منجر به معاملات با دیگران گردیده و اغلب ممکنست سردفتر هم از این تغییرات و پاکشدگی به علت سهل‌انگاری و اطمینان به کارمندان از موضوع بی‌خبر مانده باشد و بعدها که ادعاهائی مطرح و ارجاع به کارشناس صورت می‌گیرد دیگر کار از کار گذشته و سوءاستفاده‌ها صورت گرفته است شخصا با مواردی برخورد داشته‌ام که برای انجام کارشناسی یک سندی به دفترخانه‌ای مراجعه و ضمن بررسی اوراق دیگر یک دفتر به پاکشدگی مشابه و متعدد دیگری در دفاتر برخورد نموده که مورد شکایت هم نبوده‌اند و با استفاده از نور ‌‌‌‌"uitra violet" این اسناد پاک شده شیمیائی به‌خوبی مشخص می‌شوند که هرچند اغلب این دفترخانه‌ها تعطیل و مسئولین تحت تعقیب قرار گرفته‌اند، ولی جبران این سوءاستفاده به‌علت خارج از کشور بودن به جائی نمی‌رسد. لذا سردفترانی که شاید به علت سهل‌انگاری و اطمینان دخالت مجرمانه‌ای در این امور ندارند درسی باشند که سردفتران دیگر را آگاه و مقید شوند که اولین نفری که دفترخانه را باز و شروع به کار می‌کند و آخرین نفری که در تعطیل شدن دفترخانه نقش دارد فقط خود سردفتر بوده که بدون حضور سردفتر احدی از کارکنان فرصت حتی گرفتن اطلاعات از اسناد بایگانی بدون اجازه سردفتر پیدا نکرده و از هرگونه فعل و انفعالات و دسترسی به اسناد سابق‌الصدور دفترخانه که مسئول اصلی آن سردفتر است درامان بماند.‌
۱۹‌) جهت کارشناسی سندی که فقط امضاء فروشنده مورد ادعا قرار گرفته بود و در قرار کارشناسی بررسی و مقایسه امضاء موردنظر بود با دراختیار داشتن امضائات مسلم‌الصدور شخص موردنظر به دفترخانه‌ای مراجعه و با ملاحظه ثبت سند مورد ادعا در دفتر دفترخانه و مقایسه امضاء فروشنده با امضائات اساس تطبیق مسلم‌الصدور اصالت امضاء مورد ادعا احراز لیکن در بررسی‌های فیزیکی و با استفاده از نور ‌‌‌‌"U.V" این نتیجه حاصل گردید که جز امضا، بقیه متن سند و مشخصات متعاملین مورد پاکشدگی شیمیائی و دوباره‌نویسی قرار گرفته و حتی کاغذ صفحاتی که سند در آن درج شده بود از نظر جنس کاغذ و نوع چاپ با سایر صفحات دفتر تفاوت داشت.
لذا با بررسی محل دوخت صفحات به یکدیگر مشخص گردید که سوراخهای دوخت برهم منطبق نیست و صفحات سند مورد ادعا مربوط به دفتر دیگری بوده که با الصاق آن به دفتر موجود و استفاده از یک امضاء اصیل که مربوط به سند دیگری بوده است سند مورد ادعا که از متراژ و قیمت هنگفتی برخوردار بود صادر و از این سند جعلی رونوشت در اختیار مجرمین گذاشته شده بود، این‌گونه انجام جعل، ضرورتا توسط سردفتر صورت نمی‌گیرد و ممکنست در غیاب سردفتر مجرمین حرفه‌ای با اغفال برخی از پرسنل خاطی و سودجو ماهرانه به اینگونه نیات مجرمانه خود جامه‌عمل پوشانیده و کلاهبرداری‌های کلانی را انجام دهند. لذا سردفتران موظفند که مراقبت‌های ایمنی و حفاظتی مستمر و زیادی نسبت به دفاتر و بایگانی اعمال نموده و نسبت به دفاتری که مربوط به سالها قبل و سردفتران ماقبل خود بوده و در بایگانی راکد خاک می‌خورند بی‌توجه نباشند.‌
۲۰‌) از تخلفات بارز و جبران‌ناپذیری که در دفاتر اسناد رسمی مشاهده شده صدور اسناد قطعی غیرمنقول مصادره‌شده‌ای است که تاریخ صدور آنها را به تاریخ قبل از مصادره و قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و حتی برای اشخاص ایرانی که تابعیت کشورهای بیگانه را دارند به صورت جعلی از نظر تاریخ صدور سند و با تبانی با مالکینی که اموال آنها مصادره شده صادر که با در دست داشتن بنچاق سند رسمی در دادگاههای بین‌المللی مطرح و رسیدگی می‌شود و در صورت موفقیت اینگونه اشخاص میلیاردها دلار از حقوق کشوری که متعلق به مردم است در آستانه چپاول و تاراج قرار می‌گیرد که خوشبختانه با دفاع هیئت‌های کارشناسی که در عمل تسلط و تجربه و مهارت‌های فنی برتر ایرانی مانع از صدور احکام به ضرر کشور گردیده و با فرد خاطی برخورد قانونی صورت گرفته است. خوشبختانه احساس مسئولیت وجدانی و میهنی اغلب قریب‌باتفاق سردفتران از تکرار اینگونه جرائم پیشگیری نموده است. در اینگونه موارد ضرورت بازرسی دقیق و مستمر کارشناسان اداره کل ثبت اسناد و املاک کشور از دفاتر دفترخانه‌های اسناد رسمی و تاکید و تردید و بررسی کارشناسانه معاملاتی که از اهمیت خاصی برخوردارند و استثنا بر قاعده محسوب می‌شوند یک وظیفه ملی و حراست از کیان اقتصادی و سیاسی مردم و دولت منتخب آنهاست.‌
ب) نحوه و چگونگی احراز هویت و کنترل اصالت مدارک شناسائی و وکالتنامه‌ها و استعلاماتی که به اعتبار آنها اسنادی خصوصا معاملاتی قطعی صورت می‌گیرد و مسئولیت صحت و اصالت آنها به‌عهده سردفتر است:
۱) در برخورد با متعاملین خصوصا معامل و وکیل سردفتر می‌بایستی به شرایط طبیعی و روحی و ارادی و صادقانه آنها توجه و عنایت خاص داشته و در هرگونه رفتار، گفتار شک‌برانگیز آنها تامل و دقت نمایند.
۲) اسناد هویتی خصوصا شناسنامه و اخیرا کارت ملی که ضریب اطمینان بیشتری دارد دقیقا از نظر تطابق کامل عکس با خود شخص و با توجه به فاصله زمانی عکس و سن افراد مورد بررسی و ملاحظه قرار گرفته و تا اطمینان قطعی از اینکه عکس مربوط به خود شخص است از پذیرش مدارک شناسائی خودداری نمایند.
۳) در مقایسه عکس مدارک شناسائی با اشخاص به فاصله زمانی صدور این اسناد با سن شخص، توجه و در مقایسه به اجزای تغییرناپذیرتری مانند چشم، لب، بینی، فاصله بینی با لب و اندازه لب‌ها و شکل و اندازه و میزان برجستگی و یا چسبندگی گوش‌ها توجه گردد. به علائم مشخصه‌ای در صورت مانند سالک، خال، جوش‌ها، بریدگی‌ها و محل استقرار آنها دقت شود. در صورت اعمال جراحی زیبائی خصوصا برای بینی که در خانم‌ها بیشتر مرسوم و تا حدودی عمومیت یافته و عکس‌های ماقبل و مابعد در مدارک شناسایی متاخر و متقدم توجه شده و در شناسائی و مقایسه عکس خانم‌ها از بانوان همکار دفترخانه کمک گرفته که با برداشتن حجاب و مقایسه کلیه اجزای سر و صورت و گردن اشتباهی در مقایسه پیش نیاید.‌
۴‌) به هرگونه استقرار غیرعادی عکس مثلا بر روی کاغذ شناسنامه، جابجائی، سوراخ اضافی ماشین دوخت چسب اضافی که امکان تغییر و تعویض عکس را نشان می‌دهد توجه شود.
۵ ) هرگونه دست‌بردگی، تراشیدگی، الحاق و آیا آثار لکه‌هائی که ممکن است ناشی از کاربرد مواد شیمیائی پاک‌کننده و تغییر مشخصات باشد مورد توجه قرار گیرد و توصیه می‌شود سردفتران محترم چند وسیله بررسی مقدماتی کوچک و ارزان قیمت را مانند ذره‌بین‌های چراغ‌دار که حداقل بزرگنمایی آنها تا ۱۰ برابر باشد و نور ماوراء بنفش ‌‌‌‌"U.V" که با باطری کار می‌کند و این نور معمولا لکه‌های پاکشدگی و اختلاف نوع کاغذها را به صورت لکه و تفاوت رنگ در جای نسبتا تاریک مانند فضای زیر میز کار نشان می‌دهد و چسب‌های اضافی را هم مشخص می‌کند خریداری و از آن استفاده نمایند این نور حتی شماره‌های رنگی و نوع بازتاب و ذرات ایمنی که در کاغذ تراول چکها و نظائر آن تعبیه شده است و در کنترل اصالت اوراق بهادار موثر است از کاربرد بسیار مفیدی برخوردار است در صورت لزوم و در مورد اسناد مهم که ممکنست با تردید همراه باشد بهتر است از مشاورت کارشناسان باتجربه در این رشته بهره‌گیری و از هرگونه حوادثی که اعتبار دفترخانه را مخدوش و موجب اتهاماتی را سبب می‌شود پیشگیری نمایند.‌
۶‌) به وکالتنامه‌هایی که برای صدور اسناد قطعی و تعهدآور که خصوصا از بار مالی زیادی برخوردار است چه در احراز اصالت خود وکالتنامه و چه در احراز هویت اشخاص ذیربط توجه بیشتری مبذول و در صورت هرگونه تردید از دفترخانه مربوطه استعلام و تائید اعتبار و اصالت آن را مطمئن شوند.‌
۷‌) برای اطمینان از در قید حیات بودن موکل در مواردی که با تردید و عدم‌اطمینان مواجه هستند حداقل شناسنامه موکل را ملاحظه و از عدم‌ابطال شناسنامه مطمئن گردیده و یا به نحوی از انحاء و کسب اطلاع از فرزندان و نزدیکان وی درصد اعتبار اسنادی را که صادر می‌نمایند بالا ببرند.
۸ ) در اصلی بودن مدارک هویتی دقت کافی نموده و مدارکی که از طریق فتوکپی و یا عکس رنگی و کامپیوتری تهیه و پرس پلاستیکی می‌شوند توجه گردیده و جز مدارک اصلی و معتبر مدرکی را نپذیرند.
۹) چون جعل کارتهای پایان خدمت و یا معافیت از خدمت سربازی زیاد مشاهده شده است با دقت در ویژگیهای کارتهای اصیل و مقایسه دقیق نمونه‌های اصلی از نظر ابعاد، ضخامت، وزن، نوع چاپ، رنگ‌آمیزی و تداخل رنگها در یکدیگر و نمونه مهر و امضائات مسئولین حوزه نظام‌وظیفه با توجه به زمان تصری امضاءکننده و محل و زمان صدور کارتهای مسلم‌الصدور و اصیل را از کارتهای مجعول و شبیه‌سازی‌شده بازشناسند.
۱۰) هرگز از شهود و معرفین حرفه‌ای که معمولا با دریافت مبالغی آماده انجام این وظیفه می‌شوند استفاده و پذیرش ننموده و شهود و معرفین از افراد شناخته شده و از بستگان نزدیک متعاملین که مستخدم دولتی و کسبه جوازدار و شناخته شده و اعتبار شغلی دارند استفاده شود.
۱۱) استفاده از دوربین‌های کنترل مراجعین و عکسبرداری از متعاملین هنگام امضای اسناد با قید تاریخ روز و ساعت حضور.‌

محمدتقی انتظاری - کارشناس رسمی دادگستری

منبع : روزنامه اطلاعات