رقصنده در تاریکی - DANCER IN THE DARK

سال تولید : ۲۰۰۰
کشور تولیدکننده : دانمارک
محصول : ویبکه ویندلوو
کارگردان : لارس وون تریر
فیلمنامه‌نویس : لارس وون تریر
فیلمبردار : روبی مولر
آهنگساز(موسیقی متن) : بیورک و مارک بل
هنرپیشگان : بیورک، کاترین دونوو، دیوید مورس، پیتر استورمار، جوئل گری، کارا سیمور، ولادیکا کوستیک، ژان مارک و وینسنت پترسن
نوع فیلم : رنگی، ۱۴۰ دقیقه


̎سلما̎ (بیورک)، مهاجر چک، زنی است که از شوهرش جدا شده و پسری (کوستیک) دارد و در کارخانه‌ای در یکی از مناطق روستائی آمریکا کار می‌کند. تنها عاملی که او را از شر مصائب زندگی‌اش رهائی می‌بخشد، علاقه‌ٔ شدیدی است که به موسیقی ـ به‌خصوص قطعات رقص و آواز موزیکال‌های هالیوودی ـ دارد. ̎سلما̎، راز غم‌انگیزی نیز در صندوقچهٔ دلش پنهان کرده: او رفته رفته بینائی‌اش را از دست می‌دهد و اگر نتواند برای جراحی چشم پسرش، ̎جین̎، پول کافی کنار بگذارد، فرزندش نیز به همان سرنوشت دچار خواهد شد. وقتی همسایهٔ مستأصلش، پلیسی به‌نام ̎بیل̎ (مورس)، به دروغ ̎سلما̎ را به دزدیدن پس‌اندازش متهم می‌کند، درام زندگی ̎سلما̎ در مسیری می‌افتد که فقط می‌تواند به پایانی تراژیک منتهی شود...
● تابلوئی جان‌فرسا از ایثاری زنانه و مادرانه، اندیشیده شده و اجرا شده توسط یکی از عجیب‌ترین فیلم‌سازان معاصر اروپا که پیش‌تر از این با پند فیلم‌ساز اسکاندیناوی با جنبش ̎دوگما ۱۹۹۵ ̎ سروصدای زیادی به‌پا کرد. نگاهی پست مدرنیستی به ژانری متعلق به دوران طلائی (موزیکال) و با تکنیک و فرمی امروزی (حاصل پیش‌رفت‌های تصویربرداری دیجیتال) که ترکیب متناقضشان به رقصنده در تاریکی، غرابت و بداعتی ویژه بخشیده است. دوربین روی دستِ کنجکاو و با حرکتی بی‌وقفه و پُر از ̎جامپ‌کات̎ و تدوین خاص، به زندگی روزمره تعلق دارد و صد دوربین دیجیتال به دقت طراحی شده و کاشته شده به کار فیلم‌برداری قطعه‌های موزیکال می‌آید. این ترکیب بی‌قراری و آرامش، این اضطراب، و این زشتی و زیبائی، کلید درک دنیای این ساختهٔ وون تریر است که انگار عهد کرده با هر فیلمش تجربهٔ بدیع و جسورانه‌ای را عرضه کند. فیلم سرشار از ارجاع به ژانر موزیکال و فیلم دوست‌داشتنی آوای موسیقی (رابرت وایز، ۱۹۶۵) است، اما نگاهی فاصله گذرانه و خود بازتابنده دارد که ̎سلما̎، با بازی و صدای بیورکِ خواننده ماندگار شده و حاصل کار آن‌قدر درخشان هست که بشود همهٔ دعواها و حکایت‌های سادومازوخیستی میان او و کارگردان را فراموش کرد. در کنار همهٔ این‌ها فرصتی است دوباره برای دیدار با دونوو در آغاز هزارهٔ سوم که هنوز می‌تواند آواز بخواند و جذاب باشد. طراحی قطعه‌های موزیکال از جمله صحنهٔ روی قطار یا رقص کارگران کارخانهٔ صنایع فلزی را می‌شود بارها و بارها تماشا کرد و حاصل همکاری وون تریر و مولر کماکان دیدنی است.