نگاه کنید، اما نخرید!

براساس پیش بینی های شركت تحقیقات و مشاوره بازار وود مك كینزی، چین كه هم اكنون با فروش ۳/۲ میلیون خودرو در سال از این حیث در رتبه چهارم جهانی قرار دارد، تا پایان سال جاری میلادی كشور آلمان و تا سال ۲۰۱۰ ژاپن را پشت سر خواهد گذاشت. حتی بازار آمریكا كه در حال حاضر سالانه ۱۷ میلیون خودرو در آن به فروش می رسد، از این قاعده مستثنی نبوده و به زودی صحنه را به چین واگذار خواهد كرد. اما نباید فراموش كرد كه اكنون بازار فروش خودروی چین با مشكلات بسیاری دست به گریبان است. برای مثال، با وجود افزایش ۵۵ درصدی میزان فروش در سال ۲۰۰۲ و بیش از ۷۵ درصدی آن در سال ۲۰۰۳ ، ناگهان سال گذشته میزان فروش خودرو در چین ۱۲ درصد كاهش یافت. حتی در سه ماهه اول سال جاری میلادی علیرغم افزایش اندك در میزان فروش خودرو، در ماه مارس عملاً میزان فروش تا حدود ۸ درصد با كاهش مواجه گردید. كارشناسان و صاحبنظران بازار خودرو معتقدند كه سختگیری های دولت مركزی چین در اعطای وام های خرید خودرو، عامل اصلی این كاهش بوده است و اگر چنین نبود، افزایش فروش خودرو به آرامش و تعادل اقتصاد این كشور كمك فراوانی می كرد. البته باید توجه داشت كه این وام ها نه تنها عامل اصلی تشدید فروش چشمگیر خودرو در بازار مصرف چین بوده است، بلكه به افزایش ظرفیت های تولیدی خودرو نیز دامن زده است. به علاوه، در خلال دو سال گذشته تقریباً تمام خودروسازان خارجی حاضر در بازار چین نسبت به افزایش تولید خود در این كشور، ابراز تمایل كرده اند. آمار و ارقام های موجود نشان می دهند كه خودروسازان خارجی فعال در چین به همراه شركای داخلی آنها، برای رسیدن به هدف سه برابر نمودن ظرفیت تولید خود و دستیابی به سقف تولید سالانه ۷ میلیون خودرو تا سال ۲۰۰۸، درصددند تا ۱۵ میلیارد دلار در صنعت خودروسازی این كشور سرمایه گذاری كنند. اما این میزان افزایش در ظرفیت تولید و متعاقب آن عرضه بیش از حد خودرو به بازارهای مصرف، با وجود معمول بودن آن در بازارهای نوظهور، به طور حتم منجر به وخامت اوضاع مالی خودروسازان خواهد شد؛ اتفاقی كه در سال مالی ۹۸-۱۹۹۷ در برزیل رخ داد. در واقع، انتظار می رود در این كشور كه هر روز خودروسازان بر ظرفیت های خود می افزایند، در آینده مشكلات ناشی از افزایش ظرفیت شدیدتر شود. اشباع بازار مصرف كه اولین پیامد این وضعیت است، افت شدید قیمت ها را در پی خواهد داشت. این در حالی است كه كاهش تقاضای مصرف و تعهد چین به سازمان تجارت جهانی برای كاهش تعرفه های سنگین خودروهای وارداتی، خود به خود به قیمت ها ضربه سنگینی را وارد ساخته است. كاهش قیمت ها نیز ضربه شدیدی به میزان سود سالانه خودروسازان وارد می سازد.
كپی سازی
با وجودی كه صنعت خودروسازی چین ضعیف، نامنسجم و از نظر تكنولوژیك تكامل نیافته است، اما دولت مركزی چین مدت هاست كه درصدد خلق یك قهرمان ملی در این عرصه است. به همین دلیل، چین شركت بزرگ خودروسازی شانگهای خودرو ) SAIC (را تأسیس كرده كه برای تولید انواع خودروهای مورد پسند مصرف كنندگان، قراردادهای مشترك با فولكس واگن و جنرال موتورز منعقد نموده است. این شركت امسال برای دستیابی به یك سهم حداقل یك میلیارد دلاری از بازار جهانی خودرو، علاوه بر برنامه ریزی استراتژیك به شدت مشغول خرید فن آوری های جدید صنایع خودروسازی خارجی است. در زمینه مورد اخیر، این شركت تصمیم به خرید شركت ورشكسته ام جی روور انگلیس گرفته است. از آنجایی كه خودروسازان داخلی چین با هیچ محدودیتی از سوی همتایان خارجی خود مواجه نیستند، به همین دلیل در كپی برداری از فن آوری های در اختیار خودروسازان خارجی، بسیار جسور شده اند، زیرا دادگاه های چین توجه چندانی به قوانین بین المللی مالكیت معنوی ندارند. با این ترفند، در حال حاضر خودروسازان داخلی چین با عرضه خودروهای ارزان و كوچك، بخش قابل توجهی از بازار مصرف كشور را تحت قبضه خود درآورده اند. لازم به ذكر است، خودروهای ساخت داخل بیشتر از سوی طبقه متوسط جامعه كه قادر به دریافت وام های سنگین برای خودروهای گران قیمت تر نیستند، مورد اقبال قرار گرفته است. از سوی دیگر، نیروی كار ارزان و وفور منابع اولیه باعث شده تا خودروسازان چینی از این حیث نسبت به رقبای خارجی خود در یك مزیت رقابتی قرار گرفته و به همین دلیل، قادر به شكستن قیمت ها و تولید خودروهای ارزان و سبك شوند. برای اثبات این مدعا كافی است سری به واحد خودروسازی جنرال موتورز در شانگهای بزنید كه به جای كارگر مملو از روبات های صنعتی است. اما ۴۰ كیلومتر دورتر از این محل، كارخانه خودروسازی گیلی چین پر از كارگرانی است كه با دست در حال مونتاژ قطعات مختلف خودروهای ساخت این شركت هستند. لی شوفو، مدیرعامل شركت گیلی، در این باره می گوید: "ما باید شبیه مردم شهر ونژوی چین كه بیش از یك چهارم كل فندك های جهان را تولید می كنند، خودرو بسازیم."

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران