مطالعه اثر فشردگی خاک توسط انواع چرخ فشار ماشین بذر کار مرتعی بر جوانه زنی و رشد گیاه اسپرس (Onobrychis sativa)

نظر به اهمیتی که مراتع کشور برای تامین غذای دام و نگهداری خاک دارد، لازم است راه حل های اصولی و مبتنی بر یافته های علمی و تجربه های عملی پیش روی بخش های اجرایی و بهره برداران این منابع قرار داده شود. کاربرد ماشین های مناسب برای مکانیزه کردن چراگاه های تخریب شده به دلیل افزایش سرعت کار، دقت و بازده و همچنین کاهش زمان و هزینه صرف شده ضرورت دارد. در این راستا انتخاب نوع ادوات بسیار مهم است. از جمله ماشین هایی که برای احیای مراتع به کار می روند بذر کارها هستند که کاربرد صحیح آنها به ویژه استفاده صحیح از چرخ فشار مناسب با توجه به آثار مهمی که فشردگی خاک اطراف بذر بر جوانه زنی و سبز شدن بذر و نیز حفظ رطوبت موجود در خاک دارد حایز اهمیت است. در این تحقیق از طرح کرت های خرد شده بر اساس طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار استفاده شد و اثر پنج نوع چرخ فشار و یک تیمار بدون چرخ فشار در دو سطح رطوبت اولیه ۹-۱۰) و ۱۹-۲۰ درصد( بر پارامترهای خاک و گیاه مطالعه گردید. نوع خاک منطقه رسی - لومی سنگین بوده و مقداری آهک نیز در بافت آن مشاهده گردید. پارامترهای اندازه گیری شده خاک عبارتند از رطوبت و وزن مخصوص ظاهری خاک در دو نوبت: هفته اول پس از کاشت و دو ماه پس از کاشت در دو عمق ۰-۱۵ و ۱۵-۳۰ سانتیمتر پارامترهای مربوط به گیاه شامل درصد جوانه زنی، درصد سبز شدن و عملکرد (وزن ماده خشک) گیاه اسپرس (Onobrychis Sativa) می باشند. به کمک تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها مشخص شد که در هر دو سطح رطوبت، استفاده از چرخ فشار به عنوان یکی از ملزومات دستگاه ضروری است. همچنین چرخ های لاستیکی دارای برتری محسوسی نسبت به انواع فلزی می باشند. چرخ فشار نوع p۳ (لاستیکی وسط برآمده) نسبت به بقیه برتر بوده و پس از آن چرخ نوع p۴ (لاستیکی معمولی) در درجه دوم اهمیت قرار می گیرد. در کرت های مرطوب، چرخ نوع p۴ تفاوت معنی داری با p۳ داشته ولی در کرت های خشک در اکثر موارد تفاوت معنی داری نسبت به آن (P۳) نشان نمی دهد. از این رو در شرایط خشک، چرخ فشار لاستیکی معمولی به علت هزینه کمتر ساخت و تولید پیشنهاد می گردد. با توجه به پارامترهای اندازه گیری شده، چرخ های p۱) قایقی(، p۲) فلزی وسط شیاردار(، p۵) فلزی بدون شیار( نتایج مناسبی در بر نداشتند.

سعید مینایی
حسین احمدی چناربن
محمدکاظم عراقی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی