مخابرات در دسترس

مهمترین تحول بازار در ماه گذشته، حضور شرکت مخابرات در تابلوی اول بورس و کشف قیمت آن بود.
ماه گذشته، سهام‌داران روزهای متفاوتی را نسبت به مدت مشابه قبل از آن سپری کردند. شاخص‌هایی که در آن روزها سر به فلک می‌کشیدند و هر روز رکورد تازه‌ای را به ثبت می‌رساندند، این ماه سر به زیر شده بودند.
هرچند که به طور معمول، پس از یک دوره افزایش، روندهای سینوسی شاخص، به منظور اصلاح قیمت‌ها با اُفت همراه می‌شوند و این نزول برای اکثر سهام‌داران قابل پیش‌بینی بود. اُفت شاخص در آخرین روز تیر ماه به حداکثر میزان خود رسید و ۱۷۹ پله سقوط کرد. البته این اتفاق ناشی از بازگشایی نماد و تقسیم سود نقدی چند شرکت بزرگ از جمله شرکت‌های ملی مس و مپنا بود. ‌ ‌
اما مهمترین تحول بازار که به اعتقاد رییس سازمان بورس، برگ زرین دیگری در پرونده ۴۱ ساله بازار سهام به حساب می‌آید، عرضه سهام مخابرات پس از کش و قوس‌های فراوان بود. نوزدهم مرداد ماه، فعالان بازار، شاهد حضور شرکت مخابرات در تابلوی اول بورس و نرخ‌گذاری برای این سهام بودند. ‌ ‌
● شکستن طلسم مخابرات
بالاخره پس از مدت‌ها در ۱۹‌ مرداد ماه، طلسم واگذاری سهام مخابرات در بورس شکسته شد. در این روز، پنج درصد از سهام شرکت مخابرات ایران به منظور کشف قیمت در بازار سهام عرضه شد. ‌ ‌
پس از ثبت افزایش سرمایه شرکت مخابرات ایران، از مبلغ ۳۶ هزار و ۹۶۷ میلیارد ریال به مبلغ ۴۵ هزار و ۸۷۳ میلیارد ریال و پس از مدت‌ها پیگیری، تعداد دو میلیارد و ۲۹۳ میلیون سهم، در بورس اوراق بهادار عرضه شد.
این تعداد از سهام شرکت مخابرات، برای نخستین بار پس از پذیرش و درج نام شرکت در فهرست شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، در تابلوی اصلی بازار اول و در نماد ”اخابر“ و توسط ۴۷۰ ایستگاه معاملاتی عرضه شد. ‌ ‌
از کل سهام شرکت مخابرات، در نهایت ‌ ۲۰‌ درصد، دولتی باقی خواهد ماند. به علاوه ۲۰ درصد در اختیار تعاونی‌های کارگزاری عدالت، به منظور واگذاری در قالب سهام عدالت و ۵‌ درصد هم، به عنوان سهام ترجیحی، در اختیار کارکنان شرکت قرار خواهد گرفت. مابقی سهام، از طریق بورس به عموم واگذار می‌شود. به هر حال، از زمان اعلام قطعی بودن عرضه سهام مخابرات در روز نوزدهم مرداد، بسیاری از فعالان اقدام به تبدیل سهام خود به پول نقد کردند. از همین رو، صف‌های طولانی فروش برای سایر سهام در بازار شکل گرفت. البته از آنجا که خرید سهام مخابرات، نیازمند پول نقد زیادی بود، وجود صف‌های فروش سایر سهام، پس از عرضه اولیه مخابرات دور از انتظار نبود.
در روند عرضه اولیه سهام مخابرات، سهام‌داران حقوقی نسبت به سهام‌داران حقیقی، تمایل بیشتری برای خرید سهام مخابرات داشتند. نماد شرکت مخابرات، به عنوان هفتمین شرکت مشمول اصل ۴۴ در حدود ساعت ‌۱۰:۲۸ بازگشایی شد. نخستین قیمت پیشنهادی برای این سهم ۱۰۰۰ ریال بود. پس از آن قیمت‌های پیشنهادی به تدریج افزایش یافتند. اما قیمت‌ از ‌ یک هزار و ۱۹۳‌ ریال بالاتر نرفت. قیمت‌های پیشنهادی با قیمت مورد نظر سازمان خصوصی‌سازی فاصله داشت و این سازمان، در قیمت‌های پیشنهادی حاضر به عرضه نبود؛ تا این‌ که در ساعت ‌ ۱۲:۵۰‌، عرضه و تقاضای ۱۵۰۰ ریالی وارد سامانه معاملات شد. در این قیمت، پنج درصد سهام عرضه شده معامله شد، تا هر سهم این شرکت ۱۵۰ تومان کشف قیمت شود. ‌ ‌
● شرکت‌های غیر قابل‌پذیرش
تعداد ۵۳۱ شرکت دولتی برای واگذاری به بخش خصوصی تعیین شده بود. بر اساس اعلام سازمان خصوصی‌سازی، در حالی که حدود ۳۰ تا ۴۰ شرکت دولتی منحل شده‌اند، قریب به ۶۰ شرکت دولتی که در فهرست اولیه حضور نداشتند، شرکت‌های دولتی که از امکان پذیرش در بورس برخوردار نیستند باید به صورت مزایده‌ای واگذار شوند. شرکت‌های لیست‌شده وابسته به سازمان گسترش، شرکت‌های استانی گاز، آب و فاضلاب، برق منطقه‌ای و مدیریت منابع آب، از جمله این شرکت‌ها هستند. زیرمجموعه‌های سازمان گسترش، به این دلیل قابل واگذاری در بورس نیستند که سهم این سازمان دولتی در این شرکت‌ها، کمتر از ۵۱ درصد بوده و سهام‌دار خصوصی نیز تمایلی به عرضه سهام در بورس ندارد. ‌ ‌
● سوددهی سیمانی‌ها
در اواخر تیر ماه، با افزایش قیمت سیمان، زیان‌دهی ۲۷ شرکت سیمانی حاضر در بورس به پایان رسید و میانگین بازدهی صنعت سیمان، با ۱۴ درصد رشد مواجه شد. طی چهار سال اخیر، به دلیل آزاد نبودن قیمت سیمان، سهام‌داران سیمانی، روزهای سختی را پشت سر گذاشتند و هر روز شاهد کاهش سرمایه اولیه خود بودند تا این که بالاخره، خروج سه مرحله‌ای سیمان از سبد حمایتی دولت در اول تیرماه به تصویب رسید. این جریان باعث شد تا شرکت بورس، به عنوان بالاترین مقام اجرایی بازار سرمایه کشور، دستور توقف نماد معاملاتی ۲۷ شرکت سیمانی حاضر در بورس و چند شرکت سرمایه‌گذاری و مالک اصلی شرکت‌های سیمانی را صادر کند و بعد از اعلام اثر افزایش قیمت سهام سیمانی در سودآوری، این شرکت‌ها مجدداً در تابلوهای معاملاتی حاضر شوند. میانگین بازدهی ۲۷ شرکت تا پایان سال گذشته، حکایت از ۱۸ درصد زیان داشت و شرکت‌های سیمانی با وضعیت نامناسبی در بازار مواجه بودند. اما با توقف و بازگشایی مجدد نماد شرکت‌های سیمانی، میانگین بازدهی صنعت سیمان طی تیر ماه، با سوددهی ۱۴ درصدی مواجه شد. ‌ ‌
● شرکت فرابورس
از اواخر تیرماه، کار پذیره‌نویسی شرکت فرابورس آغاز شد و تعداد ۲۱ میلیون و ۳۷ هزار سهم شرکت فرابورس پذیره‌نویسی شد. در اواسط مرداد ماه، مجمع هیأت مؤسس شرکت ‌۱۰ ‌میلیارد تومانی فرابورس، با حضور ۳/۶۷ درصد از مشارکت‌کنندگان، برای انتخاب هیأت مدیره و تصویب اساسنامه برگزار شد. قرار است این شرکت تا پایان شهریور ماه امسال راه‌اندازی شود. تعداد ۲۷۰۰‌ سهام‌دار حقیقی در پذیره‌نویسی ۱/۲ میلیارد تومانی این شرکت حضور یافتند. هم اکنون تعداد مؤسسان حقوقی شرکت فرابورس، ۱۴۲ مؤسس با مالکیت ۷۹ درصدی است. شرکت بورس با ۲۰ درصد، مجموعه شرکت‌های کارگزاری با ۱۹ درصد، بانک‌ها،‌ بیمه‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری با ۳۴ درصد و ۳۰ شرکت سرمایه‌گذاری استانی با ۶ درصد سهم، از مالکان حقوقی شرکت فرابورس به شمار می‌روند. ‌

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران