زمان توجه دوباره به جهانی شدن

جف ایملت، رییس هیات‌مدیره و مدیر اجرایی جنرال الکتریک رهبران سیاسی و اقتصادی را دعوت می‌کند تا برای عبور از وضعیت نابسامان اقتصادی در عوض سیاست‌های حمایتی به رقابت روی آورند.
در این اوضاع آشفته اقتصادی بعضی از سوءتفاهم‌ها، تعریف‌های نادرست و تصورات واهی باعث شده‌اند که گرایشی منفی نسبت به واژه جهانی‌سازی ایجاد شود. وقت آن است که رهبران اقتصادی و سیاسی این شک را از بین ببرند. آنها باید موکلانشان را از این واقعیت که تجارت آزاد و منصفانه برای موفقیت ملت‌ها به‌خصوص در شرایط آشفتگی‌های غیرعادی اقتصادی مفید و حتی لازم است، آگاه کنند.
به نظر می‌آید که جهانی سازی همواره همراه بشر بوده است، اما تا اوایل دهه هشتاد مفهوم آن به شکل امروزی متبلور نشده بود. در آن زمان ما یک نمونه فوق‌العاده از جهانی سازی داشتیم، نمونه‌ای تهدیدآمیز: ژاپن که می‌رفت همه ما را از رقابت جهانی حذف کند. وقتی که من در ۱۹۸۲ به جنرال الکتریک پیوستم ژاپن یک خطر جهانی خیلی بزرگ بود. زرادخانه پرهیبت آنها که مملو از خلاقیت‌های تکنولوژیک، تیزهوشی مالی و تخصص بود، داشت کسب‌وکارهای آمریکایی را از بین می‌برد و نزدیک بود کار همه ما به فعالیت در شرکت‌های ژاپنی ختم شود، البته اگر بیکار نمی‌ماندیم.
بهترین شرکت‌هایی که یاد گرفته بودند چگونه جهانی شوند در ژاپن واقع شده بودند. مانند تویوتا و کانون که موسسات جهانی قابل توجهی شده بودند. ما باید جهانی می‌شدیم و باید این کار را با سرعتی بسیار بالا انجام می‌دادیم. ما باید به یک شرکت واقعا جهانی تبدیل می‌شدیم که اتفاقا این بار در آمریکا واقع شده بود. امروزه اینکار به نظر آسان می‌آید، اما آن روزها انقلابی بود که اولین نشانه‌های انگیزش یک مجموعه راکد را نشان می‌داد.
در طول بیست و پنج سال گذشته تجارت بین‌الملل و پیوستگی جهانی اقتصاد که ناشی از آن است، استانداردهای زندگی را هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه بالا برده است، جریان انسانها و ایده‌ها را در جهان تسهیل کرده است، خلاقیت را به حرکت در آورده است، قانونگرایی را تقویت کرده است و صدها میلیون نفر را از فقر نجات داده است. آیا این یکپارچگی همواره مفید است؟ خیر، اما چین و اروپای شرقی مثال‌هایی از این تغییر هوشمندانه اند.
● قواعد مهم
در شرایط سخت یک گرایش خطرناک به سمت سیاست‌های حمایتی ایجاد می‌شود. در سال ۱۹۲۹ تعرفه‌های گمرکی که به منظور مقابله با بحران در آمریکا وضع شد، یک بحران مالی محلی را به یک فاجعه اقتصادی جهانی تبدیل کرد که سال‌های متمادی ضرباتی سخت بر اقتصاد جهان وارد می‌کرد و گرچه در طول ۸۰ سال گذشته درس‌های زیادی از آن اشتباه گرفته ایم، به نظر می‌آید امروزه آن اشتباه را فراموش کرده‌ایم. اگر همین امروز در آمریکا و اروپا و احتمالا بیشتر نقاط دنیا جهانی سازی را به رای بگذاریم به احتمال بسیار زیاد به وسیله آرای عمومی تصویب نخواهد شد.
رهبران اقتصادی و سیاسی باید این شک را از بین ببرند و دوباره روشن کنند که چرا اقتصادهای به هم وابسته و رقابت سالم برای همه جهان مفید است. در جنرال الکتریک ما معتقدیم تثبیت شش قاعده مهم این شک را از می‌برد.
۱ ) داشتن یک سیستم تجاری بین‌المللی بسیار مهم و بنیادین است. چنین سیستمی که از سوی سازمان تجارت جهانی نظارت می‌شود، برای اقتصاد جهانی و کسانی که در شرکت‌های جهانی کار می‌کنند حیاتی است.
۲ ) آزادسازی پیوسته بازار رشد اقتصادی را افزایش می‌دهد. مخصوصا در زمان بحران، آزادسازی بازار می‌تواند نقش محرک را جهت رشد اقتصادی بازی کند و باعث حفظ مشاغل و بالا بردن استانداردهای زندگی شود. برای ایجاد این بازارهای آزاد موافقتنامه‌های جامع تجاری چندجانبه، دو جانبه و منطقه‌ای در گذشته نقش مهمی بازی کرده‌اند و بنابراین باید مشتاقانه پیگیری و تشویق شوند.
۳ ) باید در برابر سیاست‌های حمایت‌گرایانه مقاومت کرد. موانع تجارت و سرمایه‌گذاری باعث پراکنده شدن سرمایه‌گذاران خارجی از بازارهای محلی می‌شوند، قیمت تمام شده محصولات را بالا می‌برند، خلاقیت را از بین می‌برند، رشد را محدود می‌کنند و در نهایت استانداردهای زندگی را کاهش می‌دهند.
۴ ) تجارت جهانی باید منصفانه باشد و تمام بازیگران اقتصاد جهانی باید با قوانین آن زندگی کنند: قوانین مالکیت (شامل مالکیت معنوی) باید رعایت و محافظت شوند، بازارها باید شفاف باشند، استانداردهای پایه محیط زیست و حقوق کارگران باید مورد احترام باشند، حکومت‌ها باید از یارانه‌هایی که تجارت را از شکل طبیعی خود خارج می‌کنند اجتناب کنند و باید به قضاوت سازمان تجارت جهانی وقتی که بین کشورها اختلاف پیش می‌آید احترام گذاشت.
۵ ) حکومت‌ها باید سیاست‌هایی را دنبال کنند که به شهروندانشان امکان بقا در اقتصاد جهانی را بدهد. راه حل پاسخ‌دهی به رقابت جهانی افزایش رقابت‌پذیری شرکت‌هاست، نه انزوا و بستن دربهای کشور. حکومت‌ها باید تحصیلات و سلامت شهروندانشان را بهبود دهند و زیر‌ساخت‌های مورد نیاز را تامین کنند.
۶ ) همه ما باید به سهم خود در این پروسه شریک باشیم. کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته، حکومت‌ها، سهامداران و کارکنان همه بخشی از مسوولیت ساخت، حمایت و تقویت یک سیستم تجارت بین‌المللی را بر دوش دارند.
توماس ادیسون، بیانگذار جنرال الکتریک، می‌گفت که مردم فرصت‌ها را تشخیص نمی‌دهند، چرا که فکر می‌کنند استفاده از این فرصت‌ها نیازمند کار و کوشش خیلی زیاد است. برای موفقیت در اقتصاد جهانی رهبران نباید صرفا در برابر چالش‌ها مقاومت کنند، بلکه باید از فرصتها استفاده کنند به خصوص در این شرایط سخت اقتصادی. رهبران واقعی باید دوباره جهانی شدن را در آغوش بکشند.

منبع: اکونومیست
مترجم: یاسر ظهوریان *
*MBA از دانشگاه کارلتون کانادا

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد