حاشیه‌ها

▪ فال: فال انواع مختلفی دارد مثل فال شمع، ورق، تاروت، قهوه، چای، نخود، چوب، رمل، ئی‌چینگ و حتی فال حافظ که هر کدام از اینها اول متعلق به یک ملت و قوم خاص بوده و بعد با پیشرفت تکنولوژی مثل غذا و زبان و خیلی چیزهای دیگر به سایر فرهنگ‌ها و ملت‌ها هم سرایت کرده؛ مثلا ورق‌های تاروت که امروز در تمام دنیا پرطرفدار شده، ریشه در مصر باستان دارد و رمل یک فال قدیمی ایرانی است...
▪ جادو: دیگر دوره پرواز با جارو و نشاندن کلاغ روی شانه و پوشیدن ردای سیاه گذشته است. جادوگرهای امروزی، حالا، سر و شکل مدرن پیدا کرد‌ه‌اند، برای خودشان وب سایت اینترنتی می‌زنند و عضوگیری می‌کنند. باور نمی‌کنید که جادوگری هنوز رواج داشته باشد؟ پس لابد تعجب می‌کنید اگر بدانید یک انگلیسی به اسم جرالدگاردنر، در اواسط قرن بیستم، سنت جادوگری را در اروپا احیا کرد و امروز جادوگرهای مدرن در انگلستان، فرانسه و آلمان فعالیت می‌کنند و برای خودشان جنبش‌های جدیدی راه می‌اندازند و کتاب چاپ می‌کنند.
▪ نظر زدن: این یکی را دیگر خیلی‌ها قبول دارند، جالب است که خیلی از اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها، مثل ایرانی‌ها به چشم زخم عقیده دارند اما مردم آسیای شرقی و جنوب آفریقا اصلا با این عقیده آشنا نیستند. نظر زدن در همه فرهنگ‌ها یعنی کسی از روی حسادت یا تحسین، اغلب به طور ناخواسته، برای دیگران مشکل یا بیماری ایجاد کند که به آن چشم بد یا چشم شور هم می‌گویند.
▪ خرافات مربوط به حیوانات: این زبان بسته‌ها در طول تاریخ نتوانسته‌اند از خودشان دفاع کنند، همیشه دستمایه‌ای برای خرافات بوده‌اند. مثلا در بعضی از کشورها می‌گویند اگر پروانه سفیدی وارد خانه بشود، یکی از اعضای خانواده به زودی می‌میرد، یا اگر اولین پروانه‌ای که در سال جدید می‌بینید، سفید باشد، در سراسر سال خوش‌شانسی می‌آورید، یا دیدن سه پروانه کنار هم خوش یمن است. در مورد زنبور می‌گویند اگر زنبور وارد خانه شود، به زودی یک نفر به دیدن شما می‌آید. اگر زنبور را بکشید، بدشانسی می‌آورید و یا کسی که به دیدن‌تان می‌آید آدم بدی است. اگر جیرجیرک یا قورباغه به خانه شما بیایند، خوش‌شانسی می‌آورند. مردم انگلستان هم عقیده دارند کشتن کلاغ، آسیب‌ رساندن به شاه آرتور است که در قالب کلاغ برای دیدن این دنیا می‌آید. در بعضی از فرهنگ‌ها می‌گویند اگر دختر جوانی، کفشدوزکی بگیرد و آن را رها کند، از همان جهتی که کفشدوزک می‌پرد و می‌رود، شوهر آینده او از راه می‌رسد! اما بین‌المللی‌ترین حیوان‌ها از نظر خرافات، جغد و گربه هستند که در بیشتر فرهنگ‌های خرافی به آنها بی‌تفاوت نمانده‌اند و بالاخره یک موضعی نسبت به این دو جانور بیچاره گرفته‌اند. مثلا رومی‌های باستان از جغد بیزار بودند و آن را نشانه مرگ می‌دانستند اما یونانی‌ها جغد را خوش‌یمن می‌دانستند و اگر موقع جنگ، جغدی بالای سر لشکر یونان پرواز می‌کرد، آن را به فال نیک و نشانه پیروزی بر دشمن می‌گرفتند. در نمایشنامه مکبث اثر شکسپیر، سه عجوزه جادوگر، از پر جغد به عنوان طلسم استفاده کردند. خلاصه این که جغد شاید به خاطر قیافه خاص و چشم‌های درشتش که در کاسه چشم به آسانی می‌چرخند، و شاید به خاطر زندگی شبانه‌اش، همیشه موجود اسرارآمیزی بوده است. در خیلی از فرهنگ‌ها جغد بدشگون و ترسناک است اما در بعضی از فرهنگ‌ها از جمله ایران باستان، جغد را نماد خردمندی و دانایی می‌دانند و اما در مورد گربه هم عقاید خرافی عجیب و متفاوتی وجود دارد. مثلا در مصر باستان گربه را به عنوان نماد خدا پرستش می‌کردند ولی در اکثر فرهنگ‌های دیگر، گربه، به خصوص گربه سیاه بدشگون و بدیمن است. با این حال باز هم عقاید متفاوتی درباره این حیوان مرموز وجود دارد. ایتالیایی‌ها می‌گویند شنیدن صدای عطسه گربه شانس می‌آورد. آمریکایی‌ها معتقدند هر وقت گربه یک چشمی را دیدید، روی شست خودتان تف کنید و بعد شست را به کف دست‌تان بچسبانید و آرزویی بکنید، حتما برآورده می‌شود. در بعضی از نقاط اروپا هم می‌گویند که هر گربه سیاه فقط یک موی سفید دارد که اگر بتوانید آن را پیدا کنید و بدون زخمی کردن گربه بکنید، برایتان ثروت و شانس در عشق به ارمغان می‌آورد. گربه در خیلی از فرهنگ‌ها هم شیاطین و ارواح خبیث است، مثلا در همین ایران خودمان بعضی‌ها معتقدند جن در قالب گربه‌های سیاه درمی‌آید.
▪ خرافات مربوط به مرگ: این هم یکی از حوزه‌های ناشناخته‌ای است که همیشه خوراک خرافات بوده و از آنجا که دست علم تا حالا به آن نرسیده، هنوز هم منشا عقاید خرافی زیادی در تمام دنیاست. مثلا اگر ساعتی که از کار افتاده، ناگهان زنگ بزند، نشانه آن است که یکی از اعضای خانواده می‌میرد، یا اگر چشم کسی را که مرده است باز بگذارند، آن مرده شخصی را پیدا می‌کند که با خود ببرد، یا اگر جسدی در خانه باشد باید روی آینه‌ها را پوشاند، چون اگر شخصی در آن خانه چهره خود را در آینه تماشا کند، نفر بعدی که می‌میرد، خود او خواهد بود. در مورد زمان مرگ می‌گویند کسی که روز جمعه می‌میرد، یک راست به بهشت می‌رود، چون در آن زمان درهای بهشت باز است یا موقعی که کسی در حال احتضار است، باید پنجره‌ها و همه قفل‌ها را باز کرد تا روح او بتواند از بدنش و بعد از خانه خارج شود. مراسم خاکسپاری هم برای خودش خرافات خاصی دارد، از جمله اینکه شمردن اتومبیل‌ها در مراسم خاکسپاری بدشگون است، حرکت کردن جلوی جمعیت مشایعت کننده بدیمن است. اگر در مراسم خاکسپاری رعد و برق شود نشان آن است که روح متوفی به بهشت رسیده و اگر جمعیت تشییع کننده را در مراسم خاکسپاری با انگشت نشان بدهید، خودتان هم در همان ماه می‌میرید. در مورد قبرستان هم خرافات متعددی وجود دارد مثل این عقیده که اگر کسی شب به قبرستان برود، دیوانه می‌شود یا وقتی از گورستان رد می‌شوید، باید نفس خودتان را در سینه حبس کنید وگرنه روح کسی را که تازه در گذشته استنشاق می‌کنید!

منبع : روزنامه سلامت