راه‌های رسیدن به بنزین آزاد

این روزها کمتر پیش می‌آید تا با کمبود بنزین که معضل روزمره و گریبانگیر همه دارندگان خودرو است، مواجه شوید و راهکارهای مختلفی برای تامین بنزین موردنیاز را از سوی همکاران، دوستان و اطرافیان نشنوید.
با گذشت حدود ۶ماه از زمان اجرای طرح سهمیه‌بندی سوخت، ذهن خلاق ایرانی به راه‌های بسیاری رسیده که از طریق آنها می‌توان به راحتی و بدون مشکل، البته با پرداخت مبلغی نه چندان کم نسبت به قیمت بنزین، باک ماشین خود را پر کرد و به هر کجای شهر یا کشور که خواستیم سفر کنیم.
البته در راه نیز تنها نیستیم، زیرا در جاده‌ها نیز افرادی حضور دارند که مشغول امدادرسانی از طریق فروش بنزین آزاد به مسافرانی هستند که به دلیل خالی شدن باک خودرو در راه مانده‌اند.
راه‌های دستیابی به بنزین آزاد آنقدر زیاد شده که شاید مسوولان اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین اگر پیش‌بینی می‌کردند که این همه راه جایگزین برای تامین بنزین وجود دارد، هیچ‌گاه این طرح را عملی نمی‌کردند.
اکنون دیگر هیچ فردی با مشاهده صفی تقریبا طولانی که در کنار پمپ‌های بنزین‌ها شکل گرفته تعجب نمی‌کند،‌ زیرا با وجود غیرقانونی بودن فروش بنزین به صورت آزاد، دارندگان خودرو در کنار جایگاه‌های سوخت مشغول تهیه بنزین آزاد هستند، البته افرادی هم که فروشنده بنزین به صورت آزاد، در کنار جایگاه‌ها حضور دارند تا به مشتریان خود به این شکل سرویس‌دهی کنند.
با وجود اینکه مجریان طرح و حتی دارندگان پمپ‌های بنزین همواره از وجود مجاری غیرقانونی عرضه بنزین اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند،‌ اما آمار مصرف سرانه بنزین در سطح کشور رقمی چندان پایین‌تری از مدت مشابه در سال قبل را نشان نمی‌دهد که وجود ترافیک‌های سنگین طی شبانه‌روز در خیابان‌ها و جاده‌ها، خود دلیلی بر این مدعا است که اجرای طرح سهمیه‌ بنزین نه تنها آنچنان که باید مفید نبوده، بلکه عامل ایجاد مشکلاتی در ارائه خدمات نیز بوده است.
البته اینکه طرح موفق بوده یا نبوده خود بحث جداگانه و مفصلی را می‌طلبد. سعی کردیم در این گزارش به بررسی راه‌هایی بپردازیم که دارندگان خودرو چگونه از راه غیرقانونی بنزین موردنیاز خود را تهیه می‌کنند.
در تهیه این گزارش نه تاکسی‌داران و نه صاحبان پمپ‌های بنزین هیچ‌یک حاضر به ارائه اطلاعاتی در این خصوص نشدند و برخی نیز کاملا تکذیب کردند که اصلا راه‌هایی برای ارائه بنزین آزاد به شکل غیرقانونی وجود دارد، اما تحقیقات میدانی ما نشان داد که راه‌هایی وجود دارد که شاید هنوز برخی از ما از آن بی‌خبریم. در واقع توزیع بنزین علاوه بر سهمیه‌ای که از طریق توزیع دولتی وجود دارد، بازاری موازی به دست آورد که در این بازار سیاه هر شخصی از یک طریق و با یک قیمت متفاوت سوخت موردنیاز خود را تامین می‌کند.
● راه‌های تامین سوخت آزاد
روزهای اولیه اجرای طرح سهمیه‌بندی اگر از روی بدشانسی مجبور بودید برای رفتن به محلی از اتومبیل کرایه استفاده کنید، حتما به این قضیه برخورد داشته‌اید که تقریبا بسیاری از موسسات اتومبیل کرایه اعلام می‌کردند، ماشین نداریم و اگر هم ماشینی بود تنها مسیرهای نزدیک را پوشش می‌داد.
اما اکنون با گذشت ۶ماه از اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین، اوضاع فرق کرده است؛ یعنی کافی است با یک آژانس تماس بگیرید و کد اشتراک خود را بدهید تا ماشین درخواستی شما به سمت آدرس شما بیاید و شما را به مقصد موردنظرتان برساند.
این در حالی است که از آذرماه برخلاف گذشته که قرار بود ماشین‌های طرح‌دار آژانس‌های مسافربری ۴۵۰لیتر و ماشین‌های عادی ۶۰۰لیتر سهمیه در ماه داشته باشند با کاهش سهمیه مواجه شدند و سهمیه همه خودروهای موجود در موسسات اتومبیل کرایه به ۴۵۰لیتر در ماه رسید.
هر چند هنوز کارت سوخت مربوط به خودروهای این موسسات نیز دریافت نشده است؛ به طوری که تعداد اندکی از خودروهای یک موسسه از کارت سوخت مربوط به آژانس‌ها برخوردار هستند، اما مسوولان این موسسات به راهکارهایی برای تامین بنزین موردنیاز خودروهای خود رسیده‌اند.
تعدادی از مسوولان این موسسات در برابر پرسش ما مبنی‌بر اینکه چگونه سوخت اضافی دریافت می‌کنند، تنها به ذکر این نکته اکتفا کردند که اتحادیه مربوطه سوخت اضافی را در اختیار ما قرار می‌دهد. به گفته یکی از مسوولان موسسه اتومبیل کرایه تعداد زیادی از تاکسی‌داران در حال حاضر اقدام به فروش بنزین خودروی خود می‌کنند و تعدادی از افراد نیز که اتومبیل‌های آنها از یک خودرو بیشتر است، کارت خودرویی را که مورد استفاده آنها نیست، براساس آشنایی با صاحبان موسسات اتومبیل کرایه به طور آزاد از لیتری ۲۵۰ تا ۴۰۰تومان در اختیار صاحبان موسسات قرار می‌دهند.
● تاکسی‌داران
هر چند دارندگان تاکسی خیلی ساده از کنار پرسش ما گذشتند و خیلی جدی تکذیب کردند که فروشنده بنزین آزاد هستند، اما یکی از رانندگان موسسات اتومبیل کرایه در توضیحات خود درباره کمبود بنزین به صراحت اعلام کرد که گروهی از رانندگان تاکسی را می‌شناسد که از زمان اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین شغل خود را کنار گذاشته‌اند و در صورت نیاز از گاز به عنوان سوخت اتومبیل خود استفاده می‌کنند. به گفته وی آنها شماره خود را در اختیار افرادی که با صاحبان خودرو سروکار دارند، قرار داده‌اند تا با یک تماس در محلی قراری گذاشته و بنزین موردنیاز آنها تامین شود.
● پمپ بنزین‌ها
فروش بنزین در واقع به نوعی شکل تجارت داخلی به خود گرفته به طوری که به گفته بسیاری از دارندگان وسایل نقلیه در حال حاضر بسیاری از دارندگان پمپ بنزین نیز کارت‌های سوخت به جا مانده در پمپ‌ها را به جای ارجاع به شرکت متولی صدور کارت سوخت به صورت بنزین آزاد در اختیار دارندگان وسایل نقلیه‌ای قرار می‌دهند که با مشکل تامین سوخت مواجه شده‌اند و در واقع بنزین موجود در کارت‌های به جای مانده به روی سکوها را به قیمت آزاد می‌فروشند.
● شارژ کارت
یکی از جالب‌ترین راهکارهایی که از طرف چند راننده بیان شد، مربوط به شارژ کارت بود. تا چندی پیش راه‌هایی برای شارژ کارت‌های تلفن شنیده بودیم، اما تاکنون با شارژ کارت‌های سوخت مواجه نشده بودیم تا اینکه یکی از رانندگان تاکسی اظهار داشت می‌توان با پرداخت مبلغی در حدود ۶۰هزار تومان کارت سوخت را شارژ کرد. سهمیه ماهانه بنزین خود را تکمیل و دوباره از آن استفاده کرد.
● از کجا بنزین آزاد بخریم؟
با توجه به تجربه‌های به دست آمده از دارندگان خودرو به این نتیجه رسیدیم، قیمت بنزین آزاد در محل‌های مختلف متفاوت است، در حال حاضر به طور معمولی بنزین آزاد بین ۲۵۰ تا ۴۰۰تومان به فروش می‌رسد اما اگر در جاده‌ها با کمبود بنزین مواجه شدید، این فرآورده سوختی را باید لیتری ۵۰۰ تا ۷۰۰ تومان تهیه کنید.
البته فروش بنزین آزاد بسته به محلی که بنزین را تهیه می‌کنیم نیز متفاوت است. مشاهدات گواه از آن دارند که در شمال شهر تهران بنزین آزاد تا لیتری هزار تومان هم به فروش رسیده، اما در بخش‌های مرکزی و جنوبی همان ۲۵۰ تا ۴۰۰تومان است.
همچنین به نوع خودرو نیز بستگی دارد، اگر خودروی شما جزو اتومبیل‌های گران باشد، بر اساس انصاف طرف مقابل تا جایی که بتواند مبلغ را بالاتر می‌برد؛ به طوری که یکی از دوستان در یکی از پمپ بنزین‌های واقع در شمال تهران چون خودروی پرادو سوار بود، بنزین را لیتری ۲هزار تومان نیز خریداری کرده است، اما دوستی دیگر با خودروی پراید لیتری ۴۰۰تومان بنزین خریده بود.
همچنین اگر جوان‌تر باشی سعی می‌کنند، گران‌تر بفروشند؛ زیرا فکر می‌کنند، چون جوان هستی و به قولی هنوز کله‌ات بوی قورمه‌سبزی می‌دهد، حاضری هر مبلغی بپردازی. با رانندگان مسن‌تر این گونه برخورد نمی‌شود و سعی می‌کنند رقم مقبول‌تری پیشنهاد دهند. اما نگران نباشید برای خرید سایر فرآورده‌های مربوط به ماشین همچون بنزین سوپر، روغن موتور و سایر اقلام مورد نظر، نیازی به پیدا کردن محل مناسب ندارید، بلکه تنها توصیه این است که سعی کنید این گونه فرآورده‌ها را از پمپ‌‌های واقع در شمال شهر خریداری نکنید؛ چون حداقل باید دو برابر قیمت پرداخت کنید.
خلاصه اینکه توصیه ما به شما که نیاز به خرید بنزین آزاد دارید، این است که بنزین را گران‌تر از لیتری ۴۰۰تومان نخرید؛ چون فروشنده نهایت بی‌انصافی را به خرج داده است، هر چند که فروش بنزین آزاد به صورت غیرقانونی آن هم به این راحتی، خود مقوله‌ای است که مسوولان باید پی‌گیر آن باشند.

سارا احمدی

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد