پژوهشی معناشناسانه دربارهٔ نام‌های سوره‌ها

سوره‌ها به‌مثابهٔ فصول (Chapters) قرآن کریم و نام سوره‌ها عناوین و تیترهای این فصول محسوب می‌شوند و هر یک، حامل بار مفهومی ویژه‌ای هستند. اولین گام در شناخت یک اثر توجه به نام کتاب، فهرست مطالب، عناوین و سرفصل‌هاست. به دنبال آن، این پرسش مطرح می‌شود که چرا این نام‌ها و عناوین مورد توجه قرار گرفته و در چنین موضعی برنشسته‌اند. گزینش ”اسماءالسور“ به‌عنوان نام‌ها، عناوین فصول و بخش‌های کتاب الهی، آگاهانه و سیستماتیک (روشمند و به قاعده Systematic) مبتنی بر طبقات مفاهیم و میدان‌های معنی‌شناختی موجود در قرآن کریم صورت پذیرفته و هدف آن بوده است که ”فهرست نام سوره‌ها“ در آغاز یا پایان مصاحف نشانه و مبین خطوط اصلی مفاهیم، جهت‌گیری‌ها، مضامین و رئوس اهم مطالبی باشد که در قرآن مذکور افتاده است.

عبدالمهدی جلالی
استادیار دانشگاه فردوسی مشهد

منبع : پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی