جوانانی که حرفه‌ای شدند

آیا ساختن فیلم‌های کوتاه و موفق در جشنواره سینمای جوان، تضمینی برای رسیدن به کارگردانی فیلم بلند و حرفه‌ای است؟ آیا «سینمای جوان» سکوی پرتابی به سوی مناسبات «سینمای حرفه‌ای» به حساب می‌آید؟ برای زدن پلی از سینمای کوتاه به سوی فیلم بلند چه میزان استعداد، سابقه، روابط عمومی، پشتکار و شانس لازم است؟ این گزارش از لابه‌لای نام‌هایی که طی ۲۳ دوره پیشین جشنواره ملی فیلم‌های کوتاه درخشیده‌اند، به دنبال پاسخ پرسش‌های ذکر‌شده می‌گردد قطعا می‌توان اسامی دیگری نیز به این فهرست افزود که همگی از دنیای فیلم کوتاه به دنیای سینمای بلند قدم گذاشته‌اند.
▪ شاهد احمدلو:
بازیگر خردسال فیلم‌های مسعود کیمیایی در نیمه دوم دهه شصت، در دهه هشتاد وارد مناسبات سینمای حرفه‌ای شد و تاکنون سه فیلم را کارگردانی کرده است: «چند می‌گیری گریه کنی»، «اگه می‌تونی منو بگیر» و «اگه می‌تونی منو بکش». اما این راه به همین سادگی طی نشده است. احمدلو فیلمسازی را با فیلم‌های کوتاه آغاز کرد. سال ۱۳۷۹ و در هفدهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه سینمای جوان «سینما سگ» ساخته احمدلو، برنده جایزه بهترین فیلم بخش «الف» شد.
▪ تهمینه اردکانی:
مرحومه اردکانی در طول عمر کوتاه خود موفق شد تنها یک فیلم بلند «گل‌بهار- ۱۳۶۵» را در کارنامه سینمایی‌اش به ثبت رساند. اما نام او در فهرست برندگان جایزه دومین جشنواره فیلم‌های کوتاه (که آن زمان همراه با جشنواره فجر برگزار می‌شد) به چشم می‌خورد. فیلم کوتاه «بچه‌های بالاچلی- ۱۳۶۲) ساخته اردکانی برنده لوح زرین بهترین فیلم ۱۶ میلی‌متری دومین دوره بود.
▪ محسن امیریوسفی:
امیریوسفی را با نخستین فیلم بلندش یعنی «خواب تلخ» و توفیق در جشنواره کن به یاد می‌آوریم. او که در سال جاری دومین فیلمش به نام «آتشکار» را جلوی دوربین برده، سال ۸۱ و در نوزدهمین دوره جشنواره سینمای جوان با مستندی به نام «کاروان» تندیس زرین بهترین فیلم بخش «الف» را به خود اختصاص داد.
▪ بهرام توکلی:
یکی از نام‌های پرسابقه سینمای جوان که در این حوزه سابقه‌ای دیرینه دارد. او که سال گذشته برای نگارش فیلمنامه «روایت شتاب‌زده از داستانی با پایان خوش» جایزه مسابقه نگاه ملی را به خود اختصاص داد، در سال ۸۳ و در بیست و یکمین دوره در بخش مسابقه ایران «الف» نیز دیپلم افتخار را برای فیلم داستانی «منطق مطلق اتفاق» به دست آورد. نخستین فیلم بلند او «پابرهنه در بهشت» سال گذشته در جشنواره فیلم فجر برنده چند جایزه شد.
▪ سعید حاجی‌میری:
نخستین دوره جشنواره فیلم فجر در بخش فیلم‌های کوتاه نیز مسابقه‌ای برگزار کرد که با توجه به همزمانی با سال‌های نخست جنگ تحمیلی به عرصه معرفی فیلمسازانی بدل شد که بعدها به سینماگران دفاع مقدس شهرت یافتند. حاجی‌میری در آن دوره با فیلم «بچه‌های دیار صفا» دیپلم افتخار بهترین کارگردانی بخش فیلم‌های کوتاه را ربود. او بعدها به سینمای حرفه‌ای وارد شد و چهار فیلم بلند با نام‌های «آوای غیب»، «توهم»، «آتش در خرمن» و «اسکادران عشق» را ساخت. نام او در بسیاری از فیلم‌های دفاع مقدس با عنوان تهیه‌کننده، نویسنده، مشاور هنری و طراح صحنه و تیتراژ آمده است.
▪ سیروس حسن‌پور:
حسن‌پور در شانزدهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه سینمای جوان، با فیلم «رضایت‌نامه» جایزه ویژه هیات‌داوران را گرفت. او در ادامه با ساخت فیلم‌هایی چون «غاز مهاجر»، «دهقان فداکار»، «قطار کودکی»، «چوپان دروغگو» و «تصمیم کبری» تعلق خاطر خود به سینمای کودک را نشان داد و نامگذاری آثارش را براساس درس‌های کتاب‌های فارسی دوره دبستان قرار داد.
▪ محمد حمیدی‌مقدم:
حمیدی‌مقدم با تهیه و اجرای برنامه‌های تلویزیونی «مستند چهار»، «سینماچهار»‌و پیش‌تر از آن «سینما یک» چهره شناخته‌شده‌ای است. او که در اواخر دهه شصت در سینمای جوان استان همدان فعال بود، در نهمین دوره جشنواره فیلم‌های کوتاه و در بخش «جوان» دو تقدیرنامه برای کارگردانی و تدوین فیلم کوتاه «فضای خاکی» دریافت کرد.
▪ حمید خضوعی‌ابیانه:
دریافت‌کننده جایزه و تقدیرنامه بهترین فیلمبرداری جشنواره نهم برای فیلم «یادگار دوست»، امروز در کارنامه حرفه‌ای خود فیلمبرداری آثار مهمی چون «مارمولک» و «پابرهنه در بهشت» را ثبت کرده است. او فیلمبردار ثابت رضا میرکریمی در فیلم‌های «کودک و سرباز»،‌ «زیر نور ماه»، «اینجا چراغی روشن است» و «خیلی دور خیلی نزدیک» بوده است.
▪ جمیل رستمی:
رستمی فیلمسازی را از انجمن سینمای جوان سنندج آغاز کرد. جایزه بهترین فیلم داستانی بخش «الف» بیستمین دوره جشنواره در سال ۸۲ برای فیلم «دردسر پسر بودن» به او اهدا شد. او که سابقه حضور در گروه فنی فیلمبرداری فیلم‌هایی چون «آدم‌برفی» و «روز فرشته» و دستیاری در چند فیلم را دارد، سال ۸۳ با فیلم «مرثیه برف» فیلمسازی حرفه‌ای را آغاز کرد. «ژانی گه‌ل» نام دومین فیلم بلند رستمی است.
▪ امیرشهاب رضویان:
از نام‌های فعال و پرسابقه در سینمای جوان. او دریافت جوایز خود را از دومین دوره جشنواره فیلم فجر با دیپلم افتخار بهترین فیلم کوتاه برای فیلم «یکی دیگر» آغاز کرد و در دوره‌های بعدی نیز بی‌نصیب نماند. سه فیلم بلند «تهران ساعت هفت صبح»، «سفر مردان خاکستری» و «مینای شهر خاموش» فیلم برگزیده جشنواره بیست و پنجم فجر در کارنامه رضویان دیده می‌شود.
▪ اردشیر شلیله:
شلیله فعالیت در سینما را با عکاسی در فیلم‌هایی چون «خانه خلوت»، «پناهنده»، «خواهران غریب»، «سیندرلا»‌ و... آغاز کرد. جایزه ویژه هیات داوران بخش «الف» در هفدهمین دوره جشنواره سینمای جوان (۱۳۷۹) به فیلم کوتاه «آینه‌ها» ساخته شلیله تعلق گرفت. سال گذشته نیز نخستین فیلم بلند او در مقام کارگردان با نام «پاپیتال» در بیست و پنجمین دوره جشنواره فجر به نمایش درآمد.
▪ جواد شمقدری:
فیلمسازی دیگر از نسل تصویرگران دفاع مقدس. دیپلم افتخار بهترین کارگردانی نخستین دوره با فیلم «یازهرا» و برگ سیمین بهترین کارگردانی فیلم‌های ۱۶ میلی‌متری دوره پنجم برای فیلم «ساحل نخل‌های سرخ»، دستاورد شمقدری از جشنواره فیلم‌های کوتاه سینمای جوان است. او نیز در ادامه به سینمای حرفه‌ای راه یافت و نویسندگی فیلمنامه و کارگردانی آثاری چون «آفتاب و عشق»، «بر بال فرشتگان» و «توفان شن» را برعهده گرفت. شمقدری امروز در حلقه مشاوران هنری رئیس‌جمهور قرار دارد.
▪ منوچهر عسگری‌نسب:
برنده دیپلم افتخار بهترین فیلم مستند کوتاه از نخستین جشنواره فجر برای مستند «به کدام مکتب است این». او در ادامه فیلم‌هایی چون «آن‌سوی مه»، «خانه در انتظار»، «هی جو» و «پاییز بلند» را کارگردانی کرد.
▪ بایرام فضلی:
یکی دیگر از فعالان دیرپای عرصه سینمای جوان. فضلی به سال ۱۳۸۰ و در هجدهمین دوره جشنواره فیلم‌های کوتاه تندیس زرین بهترین فیلم کوتاه داستانی را برای فیلم «چاه» تصاحب کرد. او که فیلمبرداری آثاری چون «نامه‌های باد»، «خواب تلخ»، «ماجراهای اینترنتی» و... را انجام داده، سال گذشته با فیلم «باز هم سیب داری؟» به عنوان کارگردان، نویسنده فیلمنامه و فیلمبردار سینمای حرفه‌ای را تجربه کرد. «حسنک و داس‌داران» نام دومین فیلم اوست که در مرحله تولید قرار دارد.
▪ بهمن قبادی:
احتمالا شناخته‌شده‌ترین نام سینمای کوتاه ایران در عرصه جهانی. با فیلم‌های کوتاه پرشمارش ده‌ها جایزه بین‌المللی را نصیب سینمای ایران کرده است. دوفیلم کوتاه او «سرتاش» در دوره سیزدهم و «زندگی در مه» در شانزدهمین دوره تندیس زرین بهترین فیلم جشنواره را به خود اختصاص داده‌اند. چهار فیلم بلند سینمایی «زمانی برای مستی اسب‌ها»، «آوازهای سرزمین مادری‌ام»، «لاک‌پشت‌ها هم پرواز می‌کنند» و «نیوه‌مانگ» در کارنامه حرفه‌ای قبادی ثبت شده که اغلب در جشنواره‌های خارجی نیز درخشیده‌اند. او امسال پنجمین فیلم بلند خود با نام «اتوبان» را جلوی دوربین برد.
▪ علی مصفا:
بازیگر محبوب داریوش مهرجویی که سابقه بازی درخشان در فیلم‌هایی چون «پری»، «برج مینو»، «لیلا»، «میکس»، «پارتی» و... را دارد، تاکنون دو فیلم بلند به نام‌های «سیمای زنی در دور دست» و «دختر گل‌سرخ» را کارگردانی کرده است. اما پیش از آن در سال ۸۱ و در نوزدهمین دوره جشنواره فیلم‌های کوتاه، مصفا فیلم تجربی «هم سایه» را ارائه داد که برنده تندیس بهترین فیلم تجربی نیز شد.
▪ پوپک مظفری:
تندیس زرین بهترین فیلم داستانی جشنواره بیست‌‌و‌یکم (۱۳۸۳) به فیلم «آن» ساخته پوپک مظفری اهدا شد او فعالیت حرفه‌ای در سینما را با منشی‌گری صحنه در فیلم «عینک دودی» (۷۸) آغاز کرد. در چند مجموعه طنز شبانه تلویزیون و «توکیو بدون توقف» نیز به عنوان دستیار کارگردان و برنامه‌ریز حضور داشت. دستیاری مازیار میری در فیلم «به همین سادگی» جدیدترین کار مظفری است.
▪ نادر مقدس:
کارگردان سینما که همه فعالیت‌های پشت و جلوی دوربین از تهیه‌کنندگی و نویسندگی و دستیاری تا مدیریت تدارکات و بازی در نقش‌های کوتاه را تجربه کرده است.
برگ سیمین و یادواره افتخار بهترین فیلم داستانی ۱۶ میلیمتری جشنواره هشتم فیلم‌های کوتاه (۱۳۶۹) به فیلم «کوره‌های آتش» ساخته مقدس اهدا شد. در سابقه فعالیت حرفه‌ای او کارگردانی فیلم‌هایی چون «دشت ارغوانی»، «شور عشق»، «رویای جوانی»‌ و «ایستگاه بهشت» به چشم می‌خورد.
فرهاد مهرانفر:
نویسنده و کارگردان فیلم‌های شاعرانه‌ای چون «درخت جان»، «موشک کاغذی»، «چریکه هورام» و «قطعه زمستانی» دستی نیز بر آتش فیلم کوتاه داشته است. او که فعالیت خود را از سینمای جوان رشت آغاز کرده بود، در چهارمین دوره جشنواره سینمای جوان (۱۳۶۵) دیپلم افتخار بهترین فیلم مستند ۱۶ میلیمتری را برای مستند «کوئج» دریافت کرد.
▪ پریوش نظریه:
بازیگر گزیده کار فیلم‌هایی چون «پدر»، «بوی کافور عطر یاس»، «گاهی به آسمان نگاه کن»، «دوئل»، «پاداش سکوت» و ... علاقه بسیاری به فعالیت در زمینه مستند و فیلم‌های کوتاه دارد. در دوره شانزدهم جشنواره فیلم «من و عروسکم» ساخته نظریه برنده تندیس زرین بهترین فیلم بخش بین‌الملل شد.
▪ ساعد نیک‌ذات:
او که در هفتمین دوره جشنواره فیلم کوتاه، برگ زرین و یادواره افتخار بهترین فیلمبرداری ۸ میلیمتری را برای فیلم «آرزو» دریافت کرده بود، در ادامه به عنوان فیلمبردار وارد سینمای حرفه‌ای شد و فیلم‌هایی چون «زمانی برای مستی اسب‌ها» «آوازهای سرزمین مادری‌ام»، «حیات» و «آخرین ملکه زمین» را فیلمبرداری کرده است.
▪ مهدی ودادی:
برگ زرین و یادواره افتخار بهترین کارگردانی فیلم‌های ۱۶ میلیمتری جشنواره هفتم برای فیلم «گلن» نصیب مهدی ودادی شد. او بعدها در سینمای حرفه‌ای فیلم‌هایی چون «پسران مهتاب»، «ستاره‌های سربی» و «بیا با من» را کارگردانی کرد.
▪ کریم هاتفی‌نیا:
در دومین دوره جشنواره دیپلم افتخار بهترین فیلم کوتاه به کریم هاتفی‌نیا برای فیلم «تله» رسید. او سپس یک فیلم بلند با نام «بازی‌های پنهان» ساخت. نویسندگی فیلمنامه فیلم «کوچه و موزه» نیز از دیگر فعالیت‌های هاتفی‌نیا در سینمای حرفه‌ای بوده است.
▪ صفی یزدانیان:
نویسنده فیلمنامه «سیمای زنی در دور دست» و بازیگر دو فیلم «آقای هیروگلیف» و «گفت هر سه نفرشان» بیش از هر چیز به عنوان نویسنده و منتقد سینما شناخته می‌شود. دو سال پیش فیلم کوتاه «قایق‌های من» ساخته یزدانیان تندیس زرین بهترین فیلم داستانی جشنواره بیست‌ودوم را به خود اختصاص داد.

منبع : روزنامه تهران امروز