سه شنبه, ۲۳ بهمن, ۱۴۰۳ / 11 February, 2025
مجله ویستا


میراث تاریخ شفاهی و تصاویر آرشیوی


میراث تاریخ شفاهی و تصاویر آرشیوی
● تاریخچه
کتابخانه‌ها, آرشیوها و موزه‌ها از امکانات متعددی که شبکه جهانی اینترنت در اختیار قرار داده تا برای سهیم شدن میراث اطلاعاتی آنها با مخاطبان بیشتر ارتباط برقرار کنند, به هیجان می‌آیند. از اواخر دهه ۱۹۹۰ عرضه دسترسی الکترونیک به مجموعه‌هایشان, برای موزه‌ها و کتابخانه‌ها رواج افزاینده داشته است. یکی از سخنگویان در کنفرانس موزه‌ها و وب در سال ۱۹۹۷ سخنان خود را چنین آغاز کرد:
"شبکه جهانی به منزله واسطه‌ای برای رسیدن به مخاطبان جدید و انجام وظایف آموزشی، مخاطبان خود را افسون کرده است." (وانووان, ۱۹۹۷)
همچنین گروه تحقیقاتی کتابخانه‌ای (آر ال جی) دسترسی به اشیای هنری را برای سده بیست و یکم در اولویت قرار داده است (بهبود دسترسی ۲۰۰۰).
شمار قابل توجهی از اتخاذکنندگان اولیه این شیوه در اواسط دهه ۱۹۹۰ به ایجاد کتابخانه‌ها و موزه‌های پیوسته روی آوردند و در پایان قرن مدیران اینترنت می‌توانستند از گستره‌ عظیمی از مجموعه‌های مجازی دست به انتخاب بزنند. اما با محو گشتن تازگی مجموعه‌های پیوسته برخی از متخصصان کتابداری و شبکه به این اندیشه افتاده‌اند که آیا دسترسی به پایگاههای داده‌ها و آمار هنری دیجیتالی کافی است یا نه؟
بسیاری از آخرین رویدادها در مجموعه‌های مجازی بر این مفهوم تأکیدی تازه می‌گذارند که کتابخانه‌ها در کار اشاعه اطلاعات‌اند, نه اشیای هنری. شماری فزاینده از موزه‌ها و کتابخانه‌ها, چه سنتی و چه پیوسته, شروع به تشخیص این امر کرده‌اند که می‌توانند از نمایش دادن اشیای هنری فراتر رفته و راههایی را برای خلق نمایشگاهها ابداع کنند به نحوی که اشیاء را در یک زمینه توصیفی در پهنه‌ای بزرگتر قرار دهند. موزه‌داران علاقه‌مند به نمایشگاههای پیوسته در حال آزمون کاربردهای بدیع فناوریهای اینترنتی برای سهیم شدن در اشیای هنری و اطلاعات به شیوه‌های نوین هستند.
نمایشگاههای دیجیتالی برای موسسات میراث فرهنگی فرصتهایی فراهم می‌آورند تا با روشهای جدید با یکدیگر همکاری و تعامل کنند. کتابخانه‌ها می‌توانند به شیوه‌هایی بسیار کارآمدتر و ساده‌تر از دستاوردهای موزه‌هایی با مصالح آجر و آهکی دنیای قدیم, اشیای هنری را ترکیب و مقابله کنند. پژوهشگران دانشگاه میشیگان (ایالات متحده آمریکا) به امکانات عظیمی که به وسیله شبکه جهانی اینترنت برای ترکیب و ادغام مواد و مصالح از مجموعه‌های فراوان برای گفتن داستانی بزرگتر, فراهم آمده است, پی برده‌اند.
از آنجا که وب بر مبنای ورودی توزیع شده به شکل دیجیتالی قرار دارد, هم تولید و هم مصرف اطلاعات را اجازه می‌دهد؛ و الگویی برای سازماندهی و تسهیم تصاویر, بایگانیهای صدا و مواد دیگر را از شماری منابع امکان‌پذیر می‌سازد (هلاند و اسمیت, ۱۹۹۹).
تحقیق نشان می‌دهد که مراجعان نظام پیوسته در پی تجارب عمیق‌تر و غنی‌تری هستند که چنین نوآوریهایی می‌توانند عرضه نمایند. در مطالعات اخیر در خصوص تحلیل مراجعان به موزه‌های وب کشف شده که اکثریتی از آنان در جست و جوی نمایشگاههایی هستند که از میان پایگاه داده‌ای اشیای پراکنده راهنمایی شده و به برکت وجود اطلاعات ارائه گشته از سوی حرفه‌ایها، مطلع می‌شوند تا به آنها در درک و ستایش اشیاء از جنبه‌های هنری و تاریخی آن اشیا کمک کند. این مطالعات مقدماتی پی برده‌اند که هرگاه کاربران به یک وب‌سایت هنری و فرهنگی وارد می‌شوند بیشتر تماشا و کمتر کلیک می‌کنند. بسیاری از مراجعان نظام پیوسته دارای فناوری لازم برای تماشای نمایشهای ویدیویی و چند رسانه‌ای و در جست و جوی نمایشگاههایی هستند که از این جنبه‌ها برای ارائه روایتهای شاداب‌تر و اطلاعات متنی عمیق‌تر بهره می گیرند (ورگو, ۲۰۰۱؛ کراوچینا, ۲۰۰۲؛ فرای, ۲۰۰۲).
● گزارش پروژه
"صدای کلرادو پلاتر" یک نمایشگاه پیوسته چندرسانه‌ای است که کاربرد صدا و تصویر را برای عرضه داشت و نوع جدیدی از تجربه کتابخانه شبکه جهانی اینترنت را به مراجعان خود ارائه می‌کند. پروژه صداها تلاشی همگامانه است که هشت موسسه میراث فرهنگی را در سه ایالات پیرامون منطقه کلرادوی ایالات متحده یکپارچه می‌سازد. این اشتراک مساعی منحصر به فرد به وسیله موسسه خدمات موزه و کتابخانه (آی ام ال اس), یعنی بنگاهی دولتی تأسیس شد که نوآوری, رهبری و آموزش مادام‌العمر را تقویت می‌کند.
این پروژه از فناوری شبکه جهانی اینترنت برای توجه به دو موضوع کلیدی برای موزه‌های نظام پیوسته, آن چنان که در تحقیق بالا ذکر شد, استفاده می‌کند: توسعه اقلام موزه‌ای از طریق همکاری و استفاده از ابزارهای چندرسانه‌ای برای ایجاد نمایشگاههای کارسازتر.
● همکاری
یکی از شرکای کتابخانه‌ها که در صدد عرضه محتوای پرکیفیت و "داستانهای بزرگ" برای مراجعان شبکه جهانی اینترنت است, دانشگاه است. کتابخانه‌ها و دانشکده‌های دانشگاه می‌توانند تخصص متن نگاری و همچنین تجربه فناوری پیشرفته‌ای را که ممکن است موزه‌ها فاقد آن باشند, ارائه کنند. یک پروژه پژوهشی در سال ۱۹۹۸ که تبلیغ در مورد این نوع بخصوص از همکاری را به سرپرستی بنیاد آندرو ملون به عهده دارد, پی برد که "اشتیاق زیادی در دانشگاهها برای استفاده از وسایل دیجیتالی در مورد مصالح و مواد میراث فرهنگی وجود دارد… آنها ]دانشگاهها و موزه‌ها[ علاقه‌ای مشترک به ارائه تصاویر و ابرپایگاههای اطلاعاتی به کاربران دارند… علائق مشترک بیشتر از علاقه‌های متنافر آنهاست و می‌توانند با یکدیگر کار کنند (بیستر و یاماشنیا, ۱۹۹۸). در ضمن شواهدی موجود است که این مساعی مشترک مواد میراثی را دسترس‌پذیرتر و با معناتر خواهد کرد, و این مشارکت ممکن است با صرفه‌تر و موثرتر نیز باشد (شروور, ۱۹۹۸).
● فناوری
نمایشگاههای نظام پیوسته، ثبت و ضبط داستان شفاهی و تصاویر تاریخی هر هشت موسسه را به صورت چنان داستان جذابی درمی‌آورند که هیچ یک از این موسسات به تنهایی قادر به تولید آن نیست. موسسه پیشتاز "صدای کلرادو پلاتو" عبارت از کتابخانه شرات در دانشگاه یوتای جنوبی است. کادر کوچکی از استادان و دانشجویان مجرب با تخصص‌های آرشیو, اشیاء, طراحی وب و فناوری چند رسانه‌ای نقطه کانون ایجاد نمایشگاههای پیوسته‌اند. تیم اصلی این همکاری, با مشارکت یک تن از هر موسسه که این پروژه را راه‌اندازی کردند, درونمایه‌های مهمی را که می‌باید در نمایشگاهها مورد توجه قرار گیرند, مشخص می‌سازند. آنگاه هر یک از موسسات مجموعه‌های خود را به منظور یافتن داستانهای شفاهی برجسته‌ای که درونمایه‌های گلچین شده را مورد بحث و تجسم قرار می‌دهد, کاوش می‌کند. بهترین داستانها, برحسب انتخاب مشارکت کنندگان, بررسی می‌شوند تا فرازهای پرمایه و جاذبی را پیدا کنند که هم حوادث مهم تاریخی را به تصویر درآورد و هم داستان بشری در پس تاریخ را آشکار نماید. همین که نقش اولیه کوتاهی شناسایی شد، آنگاه کلیه مشارکت کنندگان به منظور ارائه منابع تصویری با هدف تقویت داستان منتخب دست به کار می‌شوند.
در این همکاری بسیاری درگیرند و گاه ابزارهای پیچیده آزموده شده وحقیقی اینترنت مفیدتر از فناوریهای پیشرو از کار درآمده‌اند. تبادل اطلاعات و محدودسازی موضوعات؛ انتخابات و مبادله تک بایتهای دیداری و شنیداری؛ همچنین برنامه‌ریزی و گزارش‌دهی عمومی از طریق پست الکترونیکی صورت می‌گیرد. قدرت این عرضه دائمی را هرگز نباید در هیج یک از پروژه‌های این همکاریی دست کم گرفت. یکی از مهمترین و بر حسب معیارهای اینترنت "قدیمی"ترین ابزارها که لاینفک شمرده می‌شود، پروتکل انتقال فایل (ftp) است. هشت موسسه شریک در این پروژه در عرصه‌ای به مساحت ۲۱۵۰۰۰ کیلومترمربع در بخشی از ناهموارترین اراضی آمریکای شمالی گسترده‌اند و جالب توجه‌تر آنکه گراند کاینون (Grand-Canyon) نیز در همین منطقه واقع شده است. مبادله امن, ارزان و کارآمد سوابق و تصاویر موجود در چنین مسافت عظیمی با اتکا بر یک سرویس رفت و برگشت و یا پست شبانه‌روزی محال خواهد بود. انتقال الکترونیکی فایلهای بزرگ دیجیتال‌شده صوت و تصویر با سهولت حاصل شد. مجموعه‌هایی از تصاویر ۵۰ – ۳۰ تایی عکاسی همراه با فایلهای متنی, برای شناسایی و تعیین هویت, به طور کامل ارسال گردیدند. از آنجا که نمایشگاهها یکجا جمع می‌شوند گهگاه لازم است که برای تکمیل طرحهای داستانی تصاویر بخصوصی درخواست شود و این فایلهای کوچک تکی غالباً به صورت ضمیمه و پیوست پست الکترونیکی ارسال می‌گردیدند. این کار ظاهراً نمونه اولیه چیزی است که هلاند و اسمیت در سال ۱۹۹۹ پیشبینی کرده بودند (هلاند, ۱۹۹۹).
هیچ کس که در طرح "صدای کلرادو پلاتو" کار می‌کند از تجمل وقف کردن تمامی وقت خود به این مساعی برخوردار نیست. در واقع, اغلب مشارکت‌کنندگان پروژه‌های متعدد, مسئولیتهای اداری یا وظایف آموزشی نیز برعهده دارند. همه آنها می‌توانند از طریق پیوستاری زمانی با هم در تماس باشند و ایفای سهم کنند. در عین حال، امکان برقراری ارتباطات ناهمزمان از طریق ارتباطات از راه دور رایانه‌ای نیز میسر گردید. این شیوه "هر وقت که توانستید بخوانید و هرچه زودتر پاسخ دهید" یکی از کلیدهای همکاری موفقیت‌آمیز در عصر اینترنت است.
● پارادایم
یادآوری منافع حاصل از مشارکت در همکاری موزه / کتابخانه برای شرکا نیز مهم است. این موسسات اگر چه وجوه مشترک فراوان دارند اما حرفه‌ها و روشهای آنها تفاوت‌هایی دارد. شرکای این پروژه از اشتراک مساعی ناشی از فراگرد همکاری لذت می‌برند. نمایشگاهها حاوی شواهد رویکرد کتابخانه‌ها و موزه‌ها, توأم با میراث فرهنگی‌اند. تلاشهای مشترک مستلزم بده و بستان از هر دو طرف می باشد. یکی از نمونه‌های ساده ارائه اشیا عبات است از:
موزه‌ها در ارائه تفسیر و تأویل به مراجعان آسوده خاطر, حتی متمایل اما در ایجاد دسترسی آنها به مجموعه‌های خود بی‌رغبتند.
کتابخانه‌ها بر دسترسی به همه چیز تأکید می‌ورزند لیکن از ارائه هرگونه تفسیر و تعبیر فوق‌العاده اکراه دارند.
با همکاری این دو گروه با یکدیگر در ارائه نمایشگاهها طرحی شکل گرفت که منعکس‌کننده هر دو نگرش بود. نمایشگاههای چندرسانه‌ای تعبیری‌اند, اما در پایان هر ارائه‌, مراجعه‌کننده این مجال را می‌یابد که یکایک آثار (دیداری و شنیداری) را که تشکیل‌دهنده نمایشگاه هستند با مشخصات کامل هر قلم از آثار بررسی کند. به علاوه, هر نمایشگاه دارای جزوه تاریخچه کوتاهی است که نمایشگاه مختصر شده را در زمینه وسیع‌تر منطقه‌ای یا ملی قرار می دهد.
● نمایشگاههای چندرسانه‌ای
همچنان که در بالا توصیف شد نمایشگاههای چندرسانه‌ای هم سوابق شفاهی و هم سوابق تصویری برگرفته از مجموعه‌های تمامی هشت موسسه همکار را نشان می‌دهد. مطالعات اخیر در احوال کاربران, همان‌گونه که قبلاً ذکر شد, حکیمانه بودن خاستگاه نگرش این پروژه را آشکار می‌سازد. نقشه ابداع نوعی ارائه مختصر و جذاب بود که به عنوان یک نمایشگاه تعبیری نمایان بماند و در عین حال به منزله مقدمه یا دروازه‌ای باشد بر مصاحبه‌ها و مجموعه‌های بزرگتری که این نمایشگاهها مدنظر داشتند. این امر با رویکرد "کلیک کمتر, تماشای بیشتر"ی که مطالعات قبلاً ذکر شده آی بی ام (IBM) منادی آن بود, همخوانی داشت (وارگو, ۲۰۰۱).
دسترسی به نمایشگاهها از صفحه اصلی به طریق انتخاب ساده منو (Menu) فراهم می‌شود که نمایشگاه را به ترتیب زیر سازمان می‌دهند: اشخاص, مکانها, و موضوعات. هر انتخاب به مراجعه‌کننده نظام پیوسته سیاهه‌ای از انتخابهای مختصرتر ارائه می‌کند که از آن میان دست به گزینش بزنند: اسامی مصاحبه‌کنندگان, محلها یا رویدادها, یا موضوعات پوشش داده شده. هر شخص, محل و موضوع تا چهار نمایشگاه را در معرض تماشا می‌گذارد. افزون بر سیاهه‌ای از محلها, صفحه مکانها و نقشه‌ای همکنش‌گر از کلرادو پلاتو عرضه می‌کند که در عین حال کار منو را برای نمایشگاه انجام می‌دهد. کاربر پس از تماشای یک نمایشگاه می‌تواند
۱) تمامی تصاویر به کار رفته در نمایشگاه را, همراه با مشخصات کامل آنها مشاهده کند
۲)تاریخچه مجملی را بخواند که آن نمایشگاه را در یک زمینه گسترده‌تر تاریخی قرار می‌دهد,
۳) موقتاً از نمایشگاه خارج شود, یا مصاحبه کامل تاریخ شفاهی را بخواند,
۴) از همان بخش فعلی نمایشگاه دیگری را مشاهده کند.
تیم تولید چند رسانه‌ای از همان آغاز دریافت مصاحبه‌های تاریخ شفاهی مفصل، محور این پروژه است. "صدای کلرادو پلاتو" همان طور که از نامش پیداست, درباره تجربه شخصی, فردی (صدا) در داخل موج بزرگ تاریخ است. طراحان اطمینان داشتند که اگر فرازها با دقت دستچین شوند این نمایشگاه با تصاویر و تدوین با هدف تحکیم آن, گیرا خواهد بود. قوت ذاتی داستانهای روایت شده از سوی مردم واقعی کوچه و خیابان بود که راهنمای طراحی و ابداع این نمایشگاهها گردید.
نرم افزار فلش ۵* (Flash۵*) مکرومدیا, برای ایجاد نمایشگاههای چندرسانه‌ای مورد استفاده قرار گرفت. فلش ابزارهای مهم متعددی عرضه می‌داشت که به ساختن طرح, ابداع, و توزیع بسیار حرفه‌ای و کارآمد نمایشها کمک می‌کرد. فیلمهای فلش، ساخت سازمان سلسله مراتبی پایگاه سایت را تسهیل می‌کرد. ابزارهای ساده پویانمایی به طراحان اجازه می‌داد که تصاویر را به شیوه‌ای مانند فیلمهای مستند محو یا برجسته کنند. کانالهای چندصدایی اصوات در مرحله ایجاد در یک فرمت بسیار کارسازMPEG تجزیه و فشرده می‌شوند که در عین حال صدا و حساسیت خاص تک تک روایتگران را حفظ می‌کنند. فایلهای نهایی فلش (.swf) نسبتاً کوچکند و می‌توان آنها را در یک رایانه کوچک خانگی با ارتباط ۵۶ کیلوبایت در کمتر از سی ثانیه به راه انداخت.
● نتیجه
"صدای کلرادو پلاتو" ارائه کننده نمایشگاههای چندرسانه‌ای پیوسته است که در آنجا مردم واقعی داستانهای واقعی می‌گویند. منوها ساده‌اند و کاربران می‌توانند درباره موزه‌ها با حداقل کلیک و جست و جو تجربه حاصل کنند. این سایت هم از چند رسانه‌ای شبکه جهانی اینترنت بهره بر می‌گیرد و هم از فناوریهای پیوستاری که به مراجعان نظام پیوسته آموزشهای جذاب و گیرا عرضه می‌کند. چنانچه اطلاعات دیگری مورد نظر باشد راههای ساده‌ای برای دسترسی به مصاحبه‌های کامل, مجموعه‌های کامل عکس یا دسترسی به سایت وب موزه / کتابخانه‌ میزبان وجود دارد. این سایت یکی از سایتهای نسل جدید میراث فرهنگی است که اشتیاق دارد آثار موجود در موزه‌ها و کتابخانه‌ها را دسترس‌پذیرتر, گیراتر و انسانی‌تر سازد.
http://ictarticle.blogfa.com/