سلامت برای همه، همه برای سلامت

برای جا انداختن این مهم كه تمامی وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی بخشی از وظایفشان به سلامت یاری می‌رساند و اگر آنرا به درستی انجام ندهند، مشكل‌آفرین می‌شوند و باید همسو و هماهنگ عمل كنند تا تلاش‌های مثبت هم افزایی پیدا كند تا بخش‌های مختلف كارهای همدیگر را خنثی نگنند و یا خودشان مسبب بروز بیماری نشوند و نیز برای ایجاد این تفكر كه تك تك افراد جامعه نیز علاوه بر اینكه مسئول سلامت خود هستند ، نقش مهمی و نیز در سلامت جسمی، روانی اجتماعی یكدیگر و كل جامعه دارند؛ شاید باید یك بار دیگر سلامت را تعریف كنیم.
سلامت به معنای نبود بیماری نیست. سلامت یعنی رفاه كامل جسمی، روانی، روحی و اجتماعی. حفظ آن و ارتقای آن كار بسیار بزرگی است و با این تعریف دیگر وزارت بهداشت به تنهایی متولی سلامت نیست.
اگر به قضیه با دقت فكر كنید حتی اگر یك واحد خدماتی دولتی یا غیردولتی در جریان خدمتی كه ارائه می‌دهد موجب اضطراب، سرگردانی ؛ نگرانی و عصبانیت ارباب رجوع خود بشود، بر علیه سلامت كار كرده است . مطمئن باشید رنج و توهینی كه توسط عاملی به كسی تحمیل می‌شود، بر روی تمام كسانی كه با آن فرد در تماس هستند، اثر می‌گذارد. به همین دلیل است كه در تمام كشورهایی كه برای سلامت مردم خود اهمیت قائلند، برنامه آموزشی همراه با قوانین مناسب برای سلامت جامعه دارند و این مسئولیت همگانی را از كودكی آموزش می‌دهند و این دولت ها هستند كه باید زمینه سازیهای مناسب برای این مهم انجام دهند. در حقیقت یكی از ویژگیهای بارز توسعه یافتگی این است كه مردم در قبال خود، یكدیگر،‌ جامعه، كشور و جامعه بین الملل احساس تعهد كنند.
زیر ذره بین این مقاله روغن را زیر ذره بین برده است . نه اینكه مشكل دیگری مهم تر از این نداریم. از هر مشكلی سخن بگوئیم و برای حل آن تلاش همگانی را طلب كنیم، ارزش دارد به ویژه اینكه ما با روند رو به ازدیاد بیماری‌های قلبی و عروقی مواجه هستیم و سن ابتلا هم هر ساله كم و كمتر می‌شود و هرچه كمك كند این عروق كه راه‌های حیاتی انتقال خون به تمام اعضای بدن هستند سالم تر بمانند شانس بقا و شانس سالم زیستن بیشتر است . چربی ها و روغن‌های خوراكی از مواد غذایی هستند كه همه ما هرروز آنها را مصرف می‌كنیم و رابطه بین چربی اشباع شده و اسیدهای چرب ترانس هم با بروز و شیوع بیماری‌های قلبی و عروقی چیز جدیدی نیست و سال‌هاست كه ارتباط آن ثابت شده است و تجربه كشورهایی كه با كاهش این دو توانسته اند میزان شیوع را به میزان قابل توجهی كاهش دهند، كم نیستند.
در ده سال گذشته كشورهایی كه به‌طور قانونی میزان چربی اشباع و ایزومر ترانس را در تمام مواد غذایی اعم از تولید داخل و وارداتی به حد زیر دو درصد رسانده‌اند، بیشتر شده است. برای آموزش وهمكاری مردم ارائه برچسب تغذیه ای و درج میزان این دو نوع چربی بر روی انواع روغن ها و مواد غذایی پروسس شده الزامی است.
مسئله مهمی كه در كشور ما باید بیشتر موردتوجه قرار گیرد، سیاست‌های غذایی و تغذیه ایست. متاسفانه این سیاست ها به روشنی مشخص نشده است و گاه مجوز تولید غذایی داده می‌شود كه مصرف آن سلامت را به خطر می‌اندازد چون حیطه‌های كار جدا از هم هستند و دغدغه مشترك برای سلامت وجود ندارد .
در سرمقاله، به سبزی ها و آبیاری با فاضلاب اشاره شده و یا استفاده بیشتر از حد مجاز سموم در برخی از محصولات كشاورزی. علت هم همان است وزارت كشاورزی دغدغه تولید بیشتر را دارد و آنجا كه باید متولی سلامت بر مصرف سم یا كود ویا نوع آب مصرفی نظارت كند تا محصول سالم تر به مصرف كننده برسد، ضعیف ویا غایب است.
مسئولیت‌های مشترك، تنظیم سیاست‌های شفاف و تقسیم وظایف از جمله كارهایی‌است كه باید انجام شود.
پروفسور آر. نوروم كاآره، از دانشگاه اسلو از مشاورین سازمان بهداشت جهانی در زمینه راهكارهای جهانی برای پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر دار و خصوصا قلبی و عروقی ۹ مسوولیت را برای دولت ها مهم می‌شمارد.
۱ ) تبلیغات غذا
۲) برچسب گذاری غذا
۳) سیاست‌های سالانه غذایی
۴) تدوین و اجرای استاندارد های غذایی برای كودكان، مهدكودك‌ها، مدارس
۵) تمام غذاخوری‌های عمومی
۶) تدوین سیاست های بهداشتی
۷) تدوین نقش جدید برای سیستم بهداشتی كشور با توجه به الگوی بیماری‌ها
۸) تدوین سیاست های تحقیقاتی برای غذا
۹) آموزش همگانی
تا زمانیكه خانواده دولت در زمینه مسئولیت‌های مشترك برای ارتقای سلامت همگام عمل نكند، قطعا بخش خصوصی و صنایع غذایی نیز نمی توانند خط مشی مشخصی را كه به كاهش بار بیماری‌ها می‌انجامد، دنبال كنند و باز می‌رسیم به همان مصراع كه: این درد مشترك هرگز جدا جدا درمان نمی شود.

دكتر حسین ملك افضلی
معاون پژوهشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی

منبع : روزنامه سلامت