اصل اخلاقیات کودکان در دوران کودکی شکل می‌گیرد

رفتار و آموزشهایی که مهدها به فرزندانمان می‌دهند، اولویت بر رفتار خانواده‌ها دارد و هرگز نباید مهدها را مجبور کنیم که همان رفتاری را که در داخل خانه در ارتباط با کودک انجام می‌گیرد در مهد برای فرزندانمان اجرا کنند.دکتر سیروس صالحی عضو هیات علمی دانشگاه گیلان و روانشناس اظهار کرد: کودکان تا دو سالگی نوزاد به حساب می‌آیند و جدا از والدین نیستند و از دو سالگی دوران کودکی آغاز می‌شود. از دو تا ۶ سالگی کودکی اول و از ۷ تا ۱۱ سالگی به بعد دوران کودکی دوم است که با آغاز مدرسه شروع می‌شود.
وی افزود: تا ۲ سالگی کودک نیاز دارد که به او ابراز علاقه کنیم و در عین حال والدین نیز به هم ابراز علاقه کنند تا او احساس امنیت بیشتری در کانون خانواده داشته باشد. همچنین محبت برای او مقوله بسیار مهمی است اما وقتی کودکان به ۲ سالگی می‌رسند تغییراتی در آنها به وجود می‌آید. از جمله خصوصیات دوران ۲ سالگی زبان باز کردن این کودکان در این دوره است اما به صورت بسیار کوتاه در حد ۵۰ تا ۲۰۰ لغت می‌توانند ادا کنند البته این بستگی به مقدار کارکرد والدین با کودک نیز دارد و این که چقدر در معرض صحبت با دیگران بوده است.
دکتر صالحی گفت: این دوره، دوره بسیار پرخطری است چرا که کودک در جستجوی این است که همه چیز را لمس کند و یا به دهان ببرد و همین حس کنجکاوی باعث می‌شود تا بعضی از کودکان در این سن دچار مسمومیت‌های شدید توسط شوینده‌ها و یا صدمه توسط ابزار خطرناک شوند. در این سن کودکان کج خلقی‌هایی را نیز در خود دارند و اغلب در مقابل خواست والدین مقاومت کرده تا شخصیت خود را تثبیت کنند و استقلال خود را نشان دهند. در این سن باید با کودک مدارا کرد چون بد و خوب را تشخیص نمی‌دهد. بازیهای فکری در سن ۲ سالگی برای کودک بسیار مؤثرست و در رشد فکری کودک تاثیر بسزایی دارد همچنین خواب کودکان در این سن باید حدود ۱۸ ساعت باشد.
وی در رابطه با سن ۳ سالگی گفت: بچه‌ها در این دوره فعالیت‌های موازی دارند یعنی در کنار بچه‌های دیگر به بازی مشغول می‌شوند نه با بچه‌های دیگر، مجموع لغات این کودکان بین ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ کلمه است و فعالیتهای لذت بخش آنها شست‌وشو و لباس پوشیدن است ولی باید به این کودکان فرصت دهیم تا آرام آرام وظایف خود را انجام دهند این کودکان از عجله بیزارند. در این سن کودک درست راه رفتن و جست و خیز کردن را می آموزد.
عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان در ادامه در خصوص دوران ۴ سالگی تصریح کرد: کنجکاوی از خصایص مهم این دوره است کودکان بسیار سوال می پرسند و پرحرف هستند. از گریه هایشان کم شده و بیش از ۱۵۰۰ لغات را می دانند. در این سن والدین باید با آرامش در مقابل خودخواهی ها و لجبازی‌هایشان مقاومت کنند.
از نظر این روانشناس داد و فریاد و تنبیهات بدنی هیچ کدام ارزش تربیتی ندارد، تنبیه فقط می‌تواند به صورت محرومیتی باشد یعنی از علاقمندی هایی مثل تماشای برنامه کودک یا اسباب بازیهای مورد علاقه شان محروم شوند.
دکتر صالحی به ایسنا گفت: کودکان تا ۴ سالگی از تذکرات والدین به صورت صحبت چیزی متوجه نمی‌شوند و در واقع آنها عینی هستند و تمامی تحقیقات نشان می دهد که از ۴۰۰ تذکر والدین تنها ۴ درصد آنها در کودکان مورد توجه قرار می گیرد و بقیه صحبتها و تذکرات بی نتیجه باقی می ماند. در این سن تخیلات در کودکان آغاز می شود که به آن تخیلات اختراعی می گویند.
وی افزود: معمولا پنج - شش سال اول زندگی بسیار مهم است چون فرم اصلی و تقریبا نهایی شخصیت انسان تا ۵ سالگی است که شکل می‌گیرد. در این سن مهد کودکها و آمادگی ها و موسسات رسمی نقش بسیار مهمی در رفتار درست کودکان دارند چرا که بعضی از خانواده‌ها از پاره فرهنگهای مختلف کم و بیش استفاده می‌کنند و بچه‌هایی که به مهدها می‌روند ممکن است بین رفتارهایشان تفاوت وجود داشته باشد و اینجاست که موسسات وظیفه یکنواخت کردن رفتار را در کودکان بر عهده دارند و در واقع کودکان را از لحاظ رفتاری و نرم کرداری به استاندارد نزدیک می‌کنند تا بعدها در مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان و همین طور در موسسات آموزش عالی به نرم نزدیک و یا شبیه گردند تا بتوانیم در آینده رفتارهای شبیه به هم، نه عین هم در ارتباطاتشان داشته باشیم.
این روانشناس کودک تصریح کرد: باید بدانیم که رفتار و آموزشهایی که مهدها به فرزندانمان می دهند اولویت بر رفتار خانواده‌ها دارد و هرگز نباید مهدها را مجبور کنیم که همان رفتاری که در داخل خانه در ارتباط با کودک انجام می گیرد در مهد برای فرزندانمان اجرا کنند باید اجازه داده شود که کودکان طبق روشها و اسلوبهایی که در اختیار مهدها قرار داده می شود، آموزش لازم را کسب کنند تا در آینده در جامعه بتوانند روش زندگی بهتر را فرا گیرند.
دکتر صالحی با اشاره به گفته یک روانشناس معروف خاطرنشان کرد: انسان فرزند کودک است (البته اشاره به ۵،۶ سال اول زندگی) و تمام رشدها در این سالها صورت می گیرد و شاید باور کردنی نباشد اگر بگوئیم یک کودک ۵ ساله در حقیقت همان جوان ۲۵ ساله امروز است چون از ۵ سال به بعد درست است که تغییراتی در کودک به وجود می آید اما این تغییرات، کیفی است و تغییرات کمی در همان دوران کودکی شکل می گیرد و اصل اخلاقیات در این سنین ریخته می شود.
وی ادامه داد: انجام فعالیتهای ورزشی روی اعتماد به نفس کودکان تاثیر بسیار زیادی دارد و کودکان را باید از ۵ سالگی با ورزشهای مختلف آشنا کرد.
دکتر سیروس صالحی عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان به ایسنا گفت: محروم کردن کودک به علت بی نظمی در بازی، نه تنها باعث افسردگی کودک نمی شود و اثر منفی ندارد بلکه کودک را به سمت توافق با گروه سوق می دهد و در ارتباطات جمعی در آینده نقش وافری دارد. گروه آینه فرد است و کودک ارزشهای خود را از گروه می گیرد.
وی در خصوص رفتار با کودکان لجباز ۵ سال به بالا گفت: والدین در مقابل لجبازی کودکان ۵ ساله خود باید مقاومت کنند و فکر کودک را به مسائل دیگر غیر از آنچه هدف کودک است، منحرف کنند تا کودک خودخواه و زورگو بار نیاید و نظرات خود را به دیگران تحمیل نکند.
دکتر صالحی گفت: اعتماد به نفس در کودکان امری مهم است کودکان نیاز به این دارند تا ابراز وجود کنند پس باید مهارتهای لازم را فرا گیرند. عدم اعتماد به نفس در کودکان باعث می‌شود تا کودکان کمرو و خجالتی بار بیایند و در محافل غیر آشنا گوشه گیری کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه گیلان افزود: انجام فعالیتهای ورزشی روی اعتماد به نفس کودکان تاثیر بسیار زیادی دارد و باید کودکان را از ۵ سالگی با ورزشهای مختلف آشنا کرد باید توجه داشت که از جبر و فشار بر روی کودکان در این مورد باید خودداری شود چرا که استعدادها در کودکان متفاوت است و فعالیت‌ها و علاقمندی ها در آنها فرق دارد.
وی گفت: خصلت کودک بازی کردن است و تمام یادگیری کودک باید در قالب بازی صورت پذیرد چرا که در این صورت بسیار موفق‌تر عمل خواهد کرد و رشد هوشی، زبانی، عقلانی و بدنی در کادر بازی است که نمو می یابد.
به گفته وی محیط خانه محدود و تکراری است ولی در مهدها این بازیها غنی و پربار اجرا می شود. تا زمان رفتن کودکان به مدرسه آنها باید به بازی بپردازند اما باید یادگیری و آموزش نیز در قالب این بازیها بگنجد.
دکتر صالحی با بیان اینکه والدین باید بعضی از برنامه های غیر ضروری خود را حذف کنند، اظهار داشت: در صورت خستگی، والدین نباید به بازی با فرزندانشان بپردازند بازی با چهره ای خموده و خسته اصلا برای کودک جالب و لذت بخش نیست و کودکان این موضوع را درک می کنند همچنین تماشای تلویزیون برای کودکان باید حساب شده باشد، کودکان ۲ تا ۳ ساعت می توانند به تماشای برنامه های خود بپردازند.
وی در رابطه با شب ادراری کودکان ۵ سال به بالا گفت: این مسئله نوعی اعتراض به رفتار والدین است همان گونه که بعضی از کودکان ناخن های خود را می جوند و این عمل جنبه اضطراب و اعتراض به والدین است و در این مورد حتما باید به مراکز مشاوره مراجعه شود تا به مشکلات این کودکان رسیدگی شود.
این کارشناس روانشناسی در رابطه با برقراری ارتباط با کودکانی که در جمع صحبت نمی کنند، تصریح کرد: این گونه کودکان به علت وابستگی زیاد به والدین است که در محافل و مهدها تکلم نمی کنند و تنها نزد کسانی که به او نزدیکند شروع به صحبت می کنند باید به والدین تذکر داد که باید وابستگی ها را کم کرد تا کودکان بهتر و راحتر بتوانند به جامعه بزرگتری مثل مدرسه وارد شوند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر امروز برای فرزندانمان سرمایه گذاری معنوی کنیم، دیگر نباید نگران آینده آنها باشیم چرا که پرورش و تربیت امروز این کودکان فردای آنها را می‌سازد.

منبع : تهران مانیا