دوشنبه, ۲۲ بهمن, ۱۴۰۳ / 10 February, 2025
مجله ویستا
از صدای پای آب
اردیبهشت، ماهی بود كه در آن بسیاری از شاعران كهن و معاصر ایرانی به جهان آمدند یا چشم از جهان فرو بستند. «سهراب سپهری»، یكی از این شاعران است كه حدود بیست و شش سال پیش در همین ماه، درگذشت. «سپهری» شاعری بود كه میان هم‌ترازهای نوپرداز خود، از اقبال بیشتری بین مردم برخوردار بود. هرچند برخی منتقدین نقدهایی تند و تیز بر اشعار او نوشته بودند و او را در حد و اندازه دیگر شاعران معاصر نمی‌دانستند. آنچه می‌خوانید یادداشتی است از خبرنگار سایت ادبی «آتی‌بان»، در مورد زندگی و آثار «سهراب سپهری»:
سپهری بعد ازحركت خوب و ممتد خود در شعربلند« صدای پای آب» متولد می‌شود و نشان می‌دهد كه به زبان خاص خود دست یافته است. زبانی ساده و صمیمی با موسیقی آشكار و وزنی مناسب با موضوع شعر.
سهراب سپهری ۱۵ مهرماه ۱۳۰۷ خورشیدی در شهر كاشان به دنیا آمد و دوران نوجوانی خود را نیز در همان شهر به درس خواندن و یاد گیری نقاشی گذراند.او بیشتر دوران كودكی خود را در طبیعت سپری كرد و تاثیر این همنشینی را می‌توان در اشعاری كه بعدها می‌سراید بخوبی مشاهده كرد. از همان دوران نوجوانی و جوانی كه به سرایش شعر علاقه‌مند می‌شود مطالعه اشعار شاعران ایرانی و خارجی را نیز در برنامه‌های خود قرار می‌دهد.
سپهری را باید از جمله شاعرانی دانست كه با آگاهی كامل از ادبیات گذشته خود دست به نو گرایی در شعر می‌زند و در كنار شاعرانی چون نیما، فروغ، اخوان و شاملو صفحه‌یی تازه را در تاریخ شعر ایران باز می‌كند. در دوره جوانی برای ادامه تحصیل در زمینه نقاشی به تهران می‌آید و در دانشكده هنرهای زیباثبت نام می‌كند. می‌توان گفت در این دوران است كه سپهری حركت در شعر را آغازكرده و آهسته آهسته در شعر پیش می‌رود.
ابتدا مانند دیگر شاعران هم عصر خود تحت تاثیر جریان شعر روز در قالب «چهار پاره» به سرایش شعر دست می‌زند.اولین كتاب سپهری مجموعه شعری با عنوان « آرامگاه عشق» است،كه شامل اشعار احساسی و دوران ناپختگی سپهری در شعر می‌شود. در اولین اثر نسبتا موفق خود با عنوان « مرگ رنگ» نشان داد كه مانند دیگر شاعران همعصر خود از طرفداران نو گرایی و شعر نو است. او در این مجموعه با گرایش به قالب شعر نیمایی حركت خود را در عرصه شعر آزاد آغاز می‌كند. صداقت در بیان، زبان ساده و روان، توصیف‌های زیبا، تصویرهای تازه و بدیع، تركیبات قابل قبول، موسیقی گوش نواز و استفاده از اصطلاحات عامیانه و محلی در شعر از خصوصیات شعری سپهری است كه به مرور زمان و در مجموعه‌های بعدی او نمایان تر و مستحكم تر می‌شود.
سپهری در مجموعه شعربعدی خود با عنوان « زندگی خوابها»سعی می‌كند از زبان نیما به زبان شعری خود برسد. اگر چه در این مجموعه چندان موفق به عملی كردن آرزوی خود نمی‌شود، اما در آینده‌یی نه چندان دور به آن دست می‌یابد.
او در ادامه سعی و تلاشهای شاعرانه اش در كتاب « آوارآفتاب» تا حدودی موفق به فاصله گرفتن از دیگر شاعران نوگرای همعصر خود شد و شاید بتوان گفت زبان شعری سپهری در این كتاب تاحدودی زبانی است میان زبان شعری فروغ فرخزاد و احمد شاملو كه هنوز دارای آن موسیقی ریتمیك كه در مجموعه‌های بعدی او مشاهده می‌شود نیست. برای مثال می‌توان به شعر « شا سوسا» اشاره كرد:
كنار مشتی خاك
در دور دست خودم، تنها، نشسته ام
نوسان‌ها خاك شد
و خاك‌ها از میان انگشتانم لغزید و فرو ریخت
شبیه هیچ شده‌یی!
چهره ات را به سردی خاك بسپار
اوج خودم را گم كرده ام
می ترسم، از لحظه بعد، و از این پنجره‌یی كه به روی احساسم
گشوده شد
برگی روی فراموشی دستم افتاد: برگ اقاقیا!
بوی ترانه‌یی گمشده می‌دهد، بوی لالایی كه روی چهره مادرم
نوسان می‌كند...
● «شاسوسا» از مجموعه شعر آوار آفتاب
سپهری روز به روز در عرصه شعر پیشرفت می‌كند و با آشنایی و مطالعه بیشتر در زمینه عرفان و نقاشی دست به خلق آثاری می‌زند كه نشان از تولد یك شاعر توانمند می‌دهد. او دركتاب« شرق اندوه » با اشعاری موزون تر از گذشته و دارای موسیقی بارزتر به بیان بعضی دیدگاههای عرفانی نیز می‌پرداز. سهراب بدون شك آشنایی خوبی با شعرشاعران بزرگ ایرانی چون حافظ و مولانا دارد. اشعار مجموعه شعر « شرق اندوه» بخوبی نشان از تاثیر موسیقی غزلیات مولانا در آثار سپهری می‌دهد.
آب زنید راه را هین كه نگار می‌رسد
مژده دهید باغ را بوی بهار می‌رسد
«مولانا»
باد آمد، در بگشا، اندوه خدا آورد
خانه بروب، افشان گل، پیك آمد، پیك آمد،
مژده ز« نا » آورد
آب آمد، آب آمد، از دشت خدایان نیز، گل‌های سیاه آورد
ما خفته، او آمد، خنده شیطان را بر لب ما آورد
مرگ آمد
ترس شما آورد.
در خاكی، صبح آمد، سیب طلا، از باغ طلا آورد.
مجموعه شعر « شرق اندوه»
سپهری بعد ازحركت خوب و ممتد خود در شعربلند« صدای پای آب» متولد می‌شود و نشان می‌دهد كه به زبان خاص خود دست یافته است. زبانی ساده و صمیمی با موسیقی آشكار و وزنی مناسب با موضوع شعر.
سپهری در ادامه شعرهایش به تثبیت زبان شعری خاص خود می‌پردازد و به بیان آنچه در طی سالها آموخته قلم می‌زند. از هرگونه جریان‌های شعری و غیر ضروری كه بسیاری از شاعران را به سقوط در عرصه شعر كشاند فاصله می‌گیرد و تنها به خلق شعر می‌اندیشد، به گونه‌یی كه باید گفت سپهری شاعر ستایش از طبیعت و زندگی است. او از جمله تاثیر گذار ترین شاعر برای كشاندن شعر آزاد به میان مردم است. تاثیر او نه تنها بر شاعران ایران،بلكه بر شاعران فارسی زبان دیگر كشورها نیز بخوبی محسوس است.
سهراب سپهری در ۱ اردیبهشت ماه ۱۳۵۹ در تهران دیده از جهان فرو بست و در زادگاهش به خاك سپرده شد، و جامعه ادبی را در سوگ خود نشاند.
باید امشب چمدانی را
كه به اندازه پیراهن تنهایی من جا دارد، بردارم
و به سمتی بروم
كه درختان حماسی پیداست،
رو به آن وسعت بی واژه كه همواره مرا می‌خواند
یك نفر باز صدا زد: سهراب!
كفش هایم كو؟
«ندای آغاز»
پوریا گل‌محمدی
منبع : روزنامه اعتماد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست