قلمرو استقرار

قسمت غربی منطقه لرنشین ایران به لر كوچك شهرت دارد كه از نظر جغرافیایی استان لرستان را در بر می‌‌گیرد. منطقه لرستان را «لرستان صغیر» و ساكنین آن «لر فیلی» نیز نامیده‌‌اند. لرستان ناحیه‌ای كوهستانی است كه كبیر كوه با جهت شمال غربی، جنوب شرقی آن را به دو قست «پیشكوه» و «پشتكوه» تقسیم كرده است. از حد فاصل دو منطقه مذكور رود سیمره عبور می‌كند. رود مذكور از دامنه شمالی كبیر كوه و به موازات آن به سمت داخل ایران جریان دارد. مركز پشتكوه، خرم‌آباد و مركز پیشكوه، ایلام است. پراكنش ناحیه‌ای ایلات لر و لك عبارتند از :
ـ در ناحیه بالا گریوه (كه بخش ملاوی در جنوب غربی خرم‌آباد، ناحیه كرگاه در شمال ملاوی و بخش الوار گرمسیری را در بر می‌‌گیرد) و گروه‌های مهمی از بقایای «ایل دیر كوند» شامل طوایف میر، بهاروند، قلاوند و زینی‌وند در آن سكونت دارند. طوایفی از ایل پاپی شامل طوایف خوانین مرادی، مدهونی، مالری، كشوری، لیربایی و غیره در شرق شهرستان خرم‌آباد استقرار دارند.
در ناحیه دشت الشتر كه جزوی از منطقه پیشكوه است، طوایف و تیره‌های سلسله مشتمل بر حسنوند، یوسفوند، كولیوند، كرمعلی‌، فلك‌الدینی و چند تیره كوچك دیگر كه جملگی اسكان یافته‌اند، زندگی می‌كنند. زبان ایلات سلسله و طوایف آن «لكی» است.
در ناحیه هرو كه دو ناحیه چغلوندی و زاغه در شرق شهرستان خرم‌آباد را در بر می‌گیرد، ایل باجولوند مشتمل بر طوایف سگوند، دالوند، قائد رحمت و طایفه مهم بیرانوند سكنی گزیده‌اند. این دو ایل در گذشته دور،‌ از فارس به لرستان مهاجرت كرده‌‌اند.
در بخش كوهدشت بین رودخانه‌‌های سیمره و كشكان منطقه طرهان قرار دارد. در این منطقه ایلات لر طرهان سوری و امرایی همچنین طوایف علیوند، خوشناموند، گرمه‌ای و شیراوند سكونت دارند. از طوایف لك طرهان می‌توان از گراوند،‌ آدینه ‌وند، ‌كونانی، آزادبخت و اولاد قباد نام برد.
در ناحیه دلفان طوایف ایتی‌وند،‌ مومی‌وند، بیژنوند (بیر نوند)، كاكاوند و چاواری زندگی می‌كنند. زبان ایلات دلفانی لكی است.