اعتراض فعالان سیاسی و مدنی به احکام صادره برای فعالان حقوق بشر

صدور حکم ۱۱ سال زندان برای محمدصدیق کبودوند فعال حقوق بشر در کردستان و روزنامه‌نگار دلیلی بود تا کمیته پیگیری بازداشت‌های خودسرانه یکی از نشست‌های خود را در منزل وی برگزار کند. از همین رو این کمیته با صدور اطلاعیه شماره ۱۵ خود از همه فعالان مدنی و سیاسی خواست تا روز جمعه اول شهریورماه با حضور در منزل محمدصدیق کبودوند ضمن اعتراض نسبت به صدور این حکم، با خانواده این زندانی فعال در حوزه حقوق بشر همراهی کنند. همانگونه که در لوح تقدیر کمیته پیگیری بازداشت‌های خودسرانه خطاب به محمدصدیق کبودوند آمده بود: «دفاع از حقوق بشر نه‌تنها نشانه نوعدوستی، باور به کرامت ذاتی انسان و رشد اخلاقی است، بلکه امری ضروری برای ادامه حیات و بالندگی جامعه نیز هست.
بدین‌جهت ، تلاش‌های جنابعالی به عنوان رئیس سازمان دفاع از حقوق بشر در منطقه کردستان را که منجر به صدور حکم ناعادلانه محکومیت ۱۱ سال حبس برای شما شده است، ستایش کرده و قدر می‌نهیم.»
به این ترتیب جمعی از فعالان مدنی و سیاسی وابسته به طیف‌های مختلف سیاسی با حضور خود در این نشست از خانواده محمدصدیق کبودوند به دلیل تاخیر در انجام این دیدارعذرخواهی کردند تا همانگونه که محمدعلی عمویی که سابقه سال‌ها زندان را در پرونده سیاسی خود دارد، انجام اینگونه نشست‌ها و مهم‌تر از آن منعکس کردن خواست‌های این جمعیت را واجد تاثیرات مثبت بداند. وی گفت که این جلسات، حتی اگر تاثیر نیز نداشته باشد اعتراضات حقی است که افراد این مملکت که منتقد پاره‌ای از تصمیمات حکومتی هستند، دارند.
او از اینکه در این نشست‌ها صاحبان اندیشه‌های گوناگون حاضر می‌‌شوند، اظهار شادی کرد و گفت که بهره‌های زیادی از جمع بودن می‌بریم و امر مملکتی مورد توجه واقع می‌شود.
کوروش زعیم از فعالان ملی نیز در این نشست گفت که «پیشگامان نوعدوستی، انسانیت و حقوق بشر، پیشگامان اخلاق اجتماعی و ترویج‌کنندگان رعایت قانون اساسی را به جای ستایش و تشویق، تهدید و بازداشت و زندانی می‌کنند. کبودوندها را که با فعالیت‌های حقوق بشری خود، مردم ستمدیده، محروم و مستاصل کردستان را به آینده امیدوار می‌کنند و نیز به اینکه حتی در نظامی مانند جمهوری اسلامی امکان بهبود وجود دارد، به جای ۱۱ مدال افتخار، ۱۱ سال زندان می‌دهند.»
سخنران بعدی این نشست محمد بسته‌نگار از فعالان ملی- مذهبی بود که او نیز با انتقاد از رویه شدن بازداشت‌های خودسرانه افرادی که تنها جرمشان آگاهی‌بخشی جامعه از طریق انتشار نشریه یا تاسیس نهادهای حقوق بشری است، این نوع فشارها را در شهرستان‌ها به خصوص در مورد اقلیت‌های دینی و قومیت‌های مختلف ایران، بیشتر و مضاعف ارزیابی کرد.
او گفت که تحقق اصل حاکمیت مردم، مستلزم تامین حقوق برابر برای همه ایرانیان صرفنظر از تفاوت‌های قومی، مذهبی، مسلکی و جنسیتی است.
به این ترتیب نوبت به گیتی پورفاضل وکیل محمدصدیق کبودوند رسید تا توضیح کوتاهی در خصوص سیر پرونده موکلش ارائه دهد. او گفت که اعتراض‌هایی که صورت می‌گیرد برخلاف قانون اساسی نیست. او از اینکه احکام دادگاه‌ها در برخی موارد به وکیل ارسال نمی‌شود، انتقاد کرد. پورفاضل به اینکه چهار بار محاکمه موکش به دلایل مختلف به تعویق افتاده است، اشاره کرد.
فریبرز رئیس‌دانا پژوهشگر و نویسنده نیز خطاب به مسوولان گفت که چرا به همین قانون اساسی وفادار نیستید؟ او سپس در پاسخ به این سوال با اشاره به رشد و گسترش آگاهی‌های مردم، نتیجه برخورد با فعالان مدنی و حقوق بشری را ناموفق ارزیابی کرد و در ادامه باز پرسید: چرا کوچک‌ترین تشکل صنفی، اتحادیه‌های کارگری، اجازه تاسیس ندارند.
اجلال قوامی روزنامه‌‌نگار کرد که او نیز به تازگی از زندان آزاد شده است، در این نشست با بیان اینکه محمدصدیق کبودوند دغدغه حقوق بشر داشت، گفت که کبودوند در نشریه توقیف شده پیام مردم کردستان بر حقوق انسانی، قانونی و مشروع که در قانون اساسی برای اقوام در نظر گرفته شده است، تاکید داشت و مورد توجه او بود.
او در ادامه به برخوردهایی که در مناطق کردنشین با فعالان مدنی می‌شود، اشاره کرد و آن را به مراتب شدیدتر از برخوردهایی که در مرکز و دیگر نقاط ایران با فعالان مدنی می‌شود، ارزیابی کرد. به این ترتیب خواستار توجه بیشتر فعالان سیاسی و مدنی به این مناطق شد.
قوامی در بخش دیگر سخنان خود از اقدامات افرادی سخن گفت که سعی می‌کنند حرکت‌های مدنی و مسالمت‌آمیز فعالان مدنی در منطقه کردنشین را به سمت رادیکالیسم سوق دهند.
تقی رحمانی از فعالان ملی- مذهبی که او نیز تجربه سال ها زندان در کارنامه سیاسی خود دارد، در این نشست ابتدا از اینکه همه فعالان سیاسی از گرایش‌های مختلف به مقوله حقوق بشر دیدی سیاسی دارند و آن را تبدیل به مقوله‌ای ایدئولوژیک کرده‌اند، انتقاد کرد.
او گفت که به لحاظ سیاسی بیشترین توجه در ایران باید به منطقه کردستان باشد چراکه مسئله اقوام مسئله تمام مردم ایران است. رحمانی با اشاره به صدور احکام اعدام برای چند نفر از فعالان کرد به قوانین حاکم برایران و آموزه‌های دینی اشاره کرد و گفت که فعالان حقوق بشر از این منظر باید با حکومت وارد گفت‌وگو شوند.
او با اشاره به اجرای حکم یعقوب مهرنهاد از نگرانی‌هایش درخصوص احتمال اجرای حکم اعدام برای افرادی که در غرب کشور زیر حکم اعدام هستند، سخن گفت. رحمانی صدور اینگونه رأی‌ها با توجه به قوانین داخلی منطبق ندانست.
با این سخنان نوبت به صدیقه وسمقی رسید تا او نیز به‌رغم اینکه آشنایی نزدیکی با کبودوند نداشته است نسبت به روند رسیدگی به پرونده این فعال مدنی انتقاد کند.
وسمقی که دروس اسلامی خوانده و سالیان طولانی است فقه تدریس می‌کند از صدور چنین مجازات‌های سنگین برای فعالان مدنی ابراز تعجب کرد و آن را منطبق بر قوانین جمهوری اسلامی ندانست. او در ادامه ضمن تبیین مقوله محارب در اسلام و با انتقاد از اینکه برخی این واژه را به همه جرائم سیاسی تعمیم می‌دهند، نسبت به این موضوع ابراز نگرانی کرد. بنابراین گفت که باید این موضوع را به حاکمان تفهیم کنیم که اولین وظیفه هر حکومتی حفظ جان و مال مردم است. بنابراین گفت: وای به روزی که حکومت‌ها خود مخل امنیت جانی و مالی مردم شوند.
به این ترتیب او ابراز امیدواری کرد که این جمع شدن‌ها و تلاش‌ها زمینه خشونت را از جامعه کم کند. از همین رو آرزو کرد تا فضایی به وجود بیاید تا همه در کنار هم با آرامش عقایدشان را بیان کنند و از عقاید هم برای ساختن کشور استفاده کنند.
پس از وسمقی، نوبت به محمدعلی توفیقی سردبیر نشریه توقیف شده «هاوار» کردستان رسید تا او بر این جمله تاکید کند که اگر مسئله ایران دموکراسی است و مشکل ما نبود دموکراسی است، بنابراین باید بر رفع موانع بر سر راه دموکراسی تلاش کنیم. از همین رو او بافت قومی و مذهبی ایران را یکی از موانع تحقق دموکراسی در کشور عنوان کرد، البته مانعی که می‌تواند به یک فرصت تبدیل شود.
توفیقی در ادامه از برخی تبعیض‌ها در مناطق کردنشین سخن گفت و از بسته شدن اکثر نشریات مناطق کردنشین و انسداد سیاسی در این مناطق خبر داد. بر این اساس بود که حکم محمدصدیق کبودوند را بارز مصداق تبعیض عنوان کرد.
توفیقی نیز در ادامه از تلاش عامدانه عده‌ای برای تشدید فضای امنیتی در کردستان خبر داد. او گفت: تلاش‌های زیادی وجود دارد که کردها را تجزیه‌طلب نشان دهند اما با شناختی که از مسائل کردستان دارم حتی گروه‌های اپوزیسیون در مرامنامه خود موضوعی به نام جدایی کردستان را به رسمیت نشناخته‌اند. به این ترتیب بود که او به عنوان یک فعال مدنی و سیاسی راه‌حل مشکلات کردستان را رویکردهای مسالمت‌آمیز دانست.
عیسی سحرخیز روزنامه‌نگار نیز در سخنان خود ابتدا فشارهای وارده بر روزنامه‌نگاران مناطق حاشیه را بیشتر از مرکز ارزیابی کرد. او در بخش دیگری از سخنان خود بر ضرورت تفکیک جریان‌های مسالمت‌جو و اصلاح‌طلب با جریان‌هایی که خشونت‌طلب هستند، تاکید کرد و گفت که حاکمیت از همین نقطه ورود پیدا می‌کند. بنابراین سحرخیز گفت که اگر بر قانون اساسی و قوانین بین‌المللی که ایران نیز آن را پذیرفته است تکیه کنیم -نکاتی که در آنجا حقوقی را برای فعالان حقوق بشر در نظر گرفته است و دولت‌ها را ملزم به رعایت آن می‌کند- این ضایعات را کمتر شاهد خواهیم بود.
او گفت که جریان‌های خشونت‌طلب در داخل و خارج از کشور مثل دو لبه یک قیچی عمل کرده و افراد را تحت فشار قرار می‌دهند. سحرخیز در ادامه از تلاش‌هایی سخن گفت که می‌خواهند شهروندان ایرانی را از ایران خارج کنند.
او در پایان توصیه کرد: بر قانونگرایی تاکید کنیم. بر ضعف حکومت بر نقض قانون اساسی انگشت بگذاریم و از همه نهادهای مسوول بخواهیم مسئله حقوق بشر را در اولویت قرار دهند و نقض حقوق بشر را ملاک قرار دهند.
محمد ملکی فعال سیاسی نیز از نقض قانون اساسی توسط برخی از مسوولان جمهوری اسلامی سخن گفت که حقوق منتقدان خود را نادیده می‌گیرند. او بر لزوم همراهی همه گرایش‌های مختلف فکری و سیاسی برای قدردانی از تلاش‌های کسانی که سال‌ها پیش ایثار کردند، تاکید کرد.
با پایان این سخنان نوبت به پریناز حسنی همسر محمدصدیق کبودوند رسید تا با اشاره به اتهام اصلی همسرش که تاسیس سازمان حقوق بشر بوده است از همه حاضران تشکر کند و بگوید که حضور شما شادی من و بچه‌هایم را دوبرابر کرد.
سخنانی که با درددل‌های مادر منصور اسالو که او نیز در زندان به سر می‌برد، همراه شد. او نیز از بیماری فرزندش و همچنین تشکیل پرونده‌ای دیگر برای او خبر داد. او از حاضران خواست تا فراموش‌شان نکنند.
به این ترتیب بود که خانه کوچک محمدصدیق کبودوند محلی شد تا طیف‌های وسیعی از گرایش‌های مختلف دور هم جمع شوند و بر روی یک موضوع واحد دیدگاه‌های نزدیکی را ارائه دهند.
در این دیدارشخصیت های سیاسی و فرهنگی دیگری چون سیامک طاهری ؛علیرضا جباری؛ سهیل آصفی و... حضور داشتند.

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی فرهنگ توسعه