۴ آبان ۱۲۹۹ ــ انگلیسی ها یکه تاز میدان ایران

سه هفته اول آبان سال ۱۲۹۹ خورشیدی ( اکتبر۱۹۲۰) انگلیسی ها در ایران یکه تاز میدان شده بودند وکوشش تمام داشتند که مالک الرقاب وطن ما شوند. انگلیسی ها با تلقین قطعی بودن قرارداد سال ۱۹۱۹ معروف به قرارداد وثوق الدوله به مقامات دولتی ایران عملا مفاد ان را به اجرا گذارده بودند و تاکید بر قطعی بودن آن داشتند از جمله از مشیرالدوله رئیس الوزراء واحمدشاه مصرا می خواستند که ژنرال روسی فرمانده قزاقخانه را که دیگر ارتباطی هم با روسیه نداشت و حقوق بگیر دولت ایران شده بود برکنار و از ایران اخراج کنند تا امور مالی و تدارکاتی نیروی قزاق، طبق قرار داد، در دست ماموران انگلیسی قرار گیرد. احمد شاه نافرمانی احتمالی قزاقها را بهانه می آورد و مشیر الدوله حاضر به قبول نبود.
پس از اخرین دیدار ژنرال آیرونساید با مشیرالدوله که درآن این موضوع با فشار بیشتری مطرح شد، مشیرالدوله کناره گیری از نخست وزیری را ترجیح داد و ۴ آبان استعفاء کرد. احمد شاه سپهدار ( سپهدار رشتی) را رئیس الوزراء کرد و وی ظرف چند روز ژنرال پالونیک استاروسلسکی و همه افسران روسی دیویزیون قزاق را برکنار کرد.
با اخراج افسران روس راه بر تماس مستقیم ژنرال آیرونساید با افسران ایرانی نیروی قزاق هموار شد و وی دو روز پس از برکناری روسها، یعنی دهم آبان شخصا به قزوین رفت و در آق بابا از نیروهای قزاق دیدار کرد و با ژنرال رضاخان میرپنج (سرتیپ) آشنا گردید که در باره این دیدار شایعات فراوان انتشار یافته است.
پس از این دیدار، طولی نکشید که وزیر خارجه انگلستان، این بار با دست پر و از موضع قدرت از ایران خواست که قرارداد ایراد ندارد و آن را به اجراء در آورد و اگر هم احیانا درراه اجرای آن اشکالی می بیند آن را برطرف سازد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز