یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا
خشت‌زدن بر دریای ذهن
به علاوه تاسیس و گسترش درمانگاه‌های ترك اعتیاد در انتظارات ۵۰ درصد سوال شوندگان طرح ملی یاد شده، از این رو به نظر می‌رسد تدوین استراتژی برتر در كنار مقابله حرفه‌یی در زمینه كاهش تقاضا امری ضروری است.
پیشگیری مقدم بر درمان
دكتر محسن وزیریان، رییس پیشگیری و درمان سوء مصرف مواد مخدر وزارت بهداشت، پیشگیری اولیه، درمان و كاهش آسیب را سه حوزه در عرصه كاهش تقاضا میداند. به نظر وی هدف از فعالیت‌های پیشگیرانه، كاهش گرایش مردم، خصوصا جوانان به مصرف مواد مخدر است. اگر چه در كشور ما تعداد زیادی معتاد وجود دارد اما بسیاری از افراد جامعه هنوز به اعتیاد گرایش نداشته و در نتیجه برای این خیل عظیم باید برنامه‌های پیشگیرانه در نظر گرفت.برنامه‌های پیشگیرانه ممكن است به صورت همگانی باشد یعنی تمام جمعیت را مدنظر قرار دهند. برنامه‌هایی كه از رسانه‌ها پخش می‌شود این ویژگی را دارند كه تمام جمعیت مخاطب را مورد هدف قرار دهند همچنین برگزاری كارگاه‌های آموزشی برای دانش آموزان از جمله این برنامه‌ها است.
دكتر وزیریان در این باره معتقد است: دسته دوم یا برنامه‌های انتخابی، گروه‌های پرخطر را در بر می‌گیرد. برای مثال از بین دانش‌آموزان فقط آنهایی كه پدران معتاد دارند یا آنهایی كه در یك منطقه آلوده زندگی می‌كنند زیر پوشش این گونه برنامه‌ها قرار گرفته و در آخر فقط افرادی كه مصرف مواد در دآنها شروع شده ولی هنوز به حالت اعتیاد در نیامده است در برنامه‌های موردی جای می‌گیرند.وی در ادامه می‌افزاید: این سه مرحله ضمن داشتن مزایایی، یكسری معایبی هم دارند. برنامه‌های همگانی اگر چه كل جمعیت را مدنظر قرار می‌دهد اما به سبب تعداد زیاد ممكن است نفوذ كمتری در افراد داشته باشد. در عوض برنامه‌های انتخابی خصوصا موردی این مشكل را ندارند. هر چند عیوبی همچون انگشت‌نما شدن در میان جمعیت مورد نظر را دارا هستند. در نتیجه باید به برنامه‌ها در دو حوزه عمومی و موردی به مسائل و نكات ظریفی توجه داشت تا مشكلات و عواقب سوء نداشته باشد.و اما محتوای برنامه‌های پیشگیرانه به مهارتهای مقاومت در مقابل مصرف مواد مربوط می‌شود. اینكه فرد مقابل تعارف فرد دیگری به مواد مخدر بتواند نه بگوید یا از موقعیت‌هایی كه مواد مصرف می‌شود پرهیز كند، چرا كه فرد تازه‌وارد با ورود به جمعی دوستانه برای آنكه مورد پذیرش قرار گیرد با آنها همراه شده و همین زمینه مصرف موادمخدر را فراهم می‌كند.محتوای یكسری از برنامه‌های پیشگیرانه ارتباطی غیرمستقیم با مصرف مواد مخدر دارند. برای نمونه مشخا شده دانش‌آموزانی كه كفایت تحصیلی بالاتری داشته كمتر به سمت این مواد گرایش پیدا می‌كنند. در نتیجه هنگامی كه فرزندانمان را از لحاظ تحصیلی ارتقا دهیم، احتمال آلوده‌شدنشان را كاهش داده‌ایم.
انواع برنامه‌های پیشگیرانه براساس محل اجرا عبارتند از برنامه‌های مدرسه مدار، جامعه‌مدار، متمركز بر خانواده، پیشگیری چندبخشی و برنامه‌های سیاست‌گذاری محیطی برای مردم.اقدامات پیشگیرانه در صورتی موفق خواهد بود كه حالت جامع داشته باشد كه این وظیفه دولت‌هاست كه بستری را برای اجرای این قبیل برنامه‌ها فراهم كنند.
درمان اعتیاد
اهداف درمان اعتیاد عبارتند از قطع مصرف فعلی مواد غیرقانونی، بازگشت كاركردهای فردی و اجتماعی از دست رفته و از همه مهمتر پیشگیری از عود و كنترل درازمدت است. در همه موارد ذكر شده اعتیاد را به عنوان یك بیماری مزمن و عودكننده در نظر می‌گیرند.انواع روشهای درمانی از مرحله سم‌زدایی و مرحله بازتوانی یا پیشگیری از عود تشكیل شده است. در مرحله سم‌زدایی به فرد كمك می‌كنند تا در چند هفته اعتیاد خود را ترك كند، هرچند وابستگی فیزیولوژیكی به مواد از بین رفته ولی به جهت وابستگی روانی، بیم بازگشت به استعمال مواد افزایش می‌یابد. در اینجاست كه اهمیت مرحله پیشگیری از عود نمایان می‌شود.با برنامه‌های پرهیزمدار می‌توان معتادان را بتدریج ترك داد و سپس با استفاده از دارو و اقدامات غیردارویی همچون گروه درمانی به او كمك كرد تا در حالت ترك باقی بماند.اینها همان برنامه‌هایی هستند كه NGO ها همچون تولد دوباره، كنگره ۶۰ و ... به شخص معتاد یاری می‌رسانند تا به شیوه‌های مختلف اعتیاد خود را ترك كند. فرد به صورت مداوم بهNGO ها مراجعه می‌كند و با گروه‌های خودیابی، برگزاری جلسات و ایجاد همیت گروهی سبب شده تا فرد در حالت پرهیز باقی بماند.علاوه بر این، سیستم درمانی دیگری نیز وجود دارد.در این روش برای افرادی كه نتوانسته‌اند اعتیادشان را ترك كنند یا در مناطق بسیار آلوده زندگی می‌كنند، ماده غیرقانونی را می‌گیرند و ماده قانونی و كم‌خطری همچون متادون را در اختیارش قرار می‌دهند.آخرین استراتژی، سیاست‌ها و برنامه‌های كاهش آسیب است كه در وهله اول از عواقب منفی داروهای مخدر و روانگردان جلوگیری می‌كنند و تاكید روی قطع كامل مواد ندارند. در این برنامه‌ها سعی شده تا از ابتلای معتادان به بیماری‌های مهلكی مثل ایدز جلوگیری شود كه در ۷۰ درصد موارد در رسیدن به اهداف خود موفق بوده و در ۳۰ تا ۵۰ درصد موارد اقداماتی كه NGO ها و سازمانهای دولتی انجام داده‌اند به شكست منجر می‌شود.انواع برنامه‌هایی كه در كاهش آسیب كاربرد دارند عبارتند از: قراردادن سرنگ و سوزن، درمان جایگزینی با مواد قانونی (متادون)، آموزشهای جنسی و در اختیار قراردادن وسایل پیشگیرنده برای جلوگیری از بیماری‌های مقاربتی و ایدز، همچنین آموزشهای كاهش آسیب كه میتواند به صورت اطلاع‌رسانی با بروشور یا مشاوره‌های چهره‌به‌چهره باشد.كشورهای اروپای غربی، استرالیا و كانادا از جمله نمونه‌های موفقی هستند كه این سیاست‌ها و برنامه‌ها را اجرا كرده‌اند. اخیرا در كشورهای آسیایی نیز این روشهای درمانی متداول شده است كه اگر این برنامه‌ها به شكلی جامع باشند میتواند الگوی مناسبی در كاهش عرضه و تقاضای موادمخدر باشند. برای مثال در سیاست چهارستونی كشور سویس (كه به عنوان یكی از كشورهای موفق شناخته شده) خانه سیاست علیه مواد مخدر را خانه‌یی با چهار ستون عنوان می‌كند كه سه ستون آن پیشگیری، كاهش آسیب و درمان و ستون چهارم كه اجرای قانون یا اقدامات كاهش عرضه یا همان اقداماتی است كه نیروی انتظامی انجام می‌دهد.پس كشورهای موفق آنهایی بوده‌اند كه هم به كاهش تقاضا و هم به كاهش عرضه توجه داشته و یك تناسب میان این دو بخش وجود داشته است، در غیر این صورت اگر بین ۴ ستون نام برده شده تعامل وجود نداشته باشد به شكست منجر می‌شود.
وضعیت زندانیان معتاد و اعمال پیشگیرانه
همراه شدن اعتیاد با بلاهای بزرگی مانند ایدز، هپاتیت و اخیرا سل به عنوان بزرگترین نابودكننده‌های سلامتی بشر وظیفه سازمانهای ذیربط متولی در امر پیشگیری، درمان و مقابله با معضل مواد مخدر را بیش از پیش سنگین كرده است.طبق اطلاعات جمع‌آوری شده از سازمان زندانها، طی دو دهه اخیر بیش از دو میلیون معتاد در سراسر كشور دستگیر و به زندانها انتقال داده شده‌اند و از این رو به نظر می‌رسد آنچه بیش از پیش ضروری است، انجام یك ارزیابی دقیق از مقوله موردنظر مبنی بر اینكه اساسا چه فعالیت‌هایی در این مدت برای این دسته از زندانیان انجام شده یا حلقه‌های مفقوده چه بوده است و در آینده نیز چه باید كرد.دكتر پرویز افشار، مدیركل بهداشت و درمان سازمان زندانها معتقد است كه تمامی تجارب بین‌المللی نشان می‌دهد زندان مكان مناسبی برای نگهداری معتاد نیست.اما اگر ما به سمت و سویی پیش رویم كه معتادان را هم وارد زندان نكنیم، باز هم در هیچ جای دنیا زندانها فارغ از مقوله اعتیاد نخواهد بود و در كشورهایی كه معمولا فردی را به جرم اعتیاد وارد زندان نمی‌كنند آمار بالایی از سوءمصرف موادمخدر میان زندانیان مشاهده شده است.
براین اساس درمان و ترك اعتیاد در زندانها یكی از ضروری‌ترین حلقه‌های مفقوده نظام سلامت در دنیاست. بنابراین طی چهار سال گذشته فعالیت‌هایی در زندانها آغاز شده كه پیشگیری و آموزش در صدر آن قرار دارد. آمارها مبنی بر آن است كه ۴۵ درصد از زندانیان در حال حاضر به طریقی در ارتباط مستقیم سوءمصرف موادمخدر یا جرایم مرتبط با آن وارد زندان شده‌اند.همچنین در همه‌جای دنیا بین ۴۰ تا ۶۰ درصد از زندانیان در طول عمرشان سابقه مصرف موادمخدر را داشته‌اند. از این رو زندانیان باید از این حق همچون افراد مشابه در خارج از زندان، از خدمات درمان اعتیاد، برخوردار باشند.البته قبل از خدمات درمانی اعتیاد، بحث پیشگیری است كه از بدو ورود زندانیان برنامه‌های آموزشی، سخنرانی، پخش فیلم، تیزر و نوارهای ویدئویی از جمله اقدامات پیشگیرانه درون زندان‌هااست.محیط زندان یك محیط پراسترس بوده و با افزایش اضطراب، استرس، افسردگی‌ها به دلیل انگی كه به آنها وارد شده، دوری از خانواده، متلاشی شدن نظام خانواده، كم شدن حمایت‌های فامیلی و خانوادگی احتمال وخیم‌تر شدن وضعیت اعتیاد آنها را افزایش می‌دهد و ممكن است افرادی كه قبلا سوءمصرف مواد مخدر را نداشته‌اند به سمت استعمال آن كشیده شوند.
براین اساس توجه به سیاستهای پیشگیری، درمان و كاهش آسیب‌ها در كنار مبارزه همه جانبه با عرضه مواد مخدر كه نیروی انتظامی متولی اصلی آن بوده، برهمه واجب عینی است.براساس گفته‌های مدیر كل بهداشت و درمان سازمان زندانها، در طول سال‌های ۸۳۸۲ امكاناتی برای سم‌زدایی پنجاه هزار نفر از زندانیان معتاد فراهم شده‌است.همچنین ۲۵درصد از جمعیت شش‌هزار نفری معتادان تزریقی با سابقه ترك‌های متعدد كه به درمانهای جایگزین همچون متادون نیاز داشتند را تحت پوشش قرارداده‌اند كه براساس نتایج ارزیابی انجام شده در طرح متادون و درمان اعتیاد میزان رفتار و اعمال مجرمانه در معتادان، حداقل ۸۰ درصد كاهش یافته است.
خشت بر دریا زدن
رویكرد پلیس جامعه محور به مقوله امنیت و مسائل اجتماعی مبتنی بر تدوین یك استراتژی در سازمان پلیس است كه این استراتژی دارای سه‌لایه با التزام ملی، تعاملی و عملیاتی تاكتیكی بوده كه در لایه نخست برای تولید و توسعه امنیت باید یكسری نهادها به تعریف وتولید ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی بپردازند كه چنانچه این امر به درستی صورت نگیرد، هرچند سازمان پلیسی مقتدری داشته باشیم بازهم موفق نخواهیم بود.در لایه سطح تعاملی یا ارتباطی كه وظیفه آن تولید امنیت و هنجارهای اجتماعی است، تمامی سازمانهای متولی كه دراین باره نقش دارند چنانچه در قالب یك استراتژی واحد عمل نكنند فعالیت آنها نه تنها به گسترش امنیت نمی‌انجامد بلكه مشكلاتی را نیز در زمینه بروز ناهنجاری‌ها و مسائل اجتماعی ایجاد خواهد كرد.
همچنین در بخش عملیاتی كه حوزه ورود پلیس است چنانچه در سطوح قبل هنجارها، ارزش‌ها و كدهای اجتماعی به نحوی تعریف شده باشند كه برای مردم حسن و قبح را روشن كنند، مردم نیز براساس عرف جامعه رفتار خواهند كرد.به این ترتیب سازمان پلیس در این لایه عملیاتی، وظیفه نگهداری و حفاظت از نظم موجود را برعهده دارد كه براساس رویكرد پلیس جامعه محور یا مشاركت‌گرا رفتار خواهد كرد، در غیر این صورت به نتایج موفقی دست نمی‌یابد.سردار توحید عبدی، سرپرست معاونت اجتماعی ناجا، معتقد است كه مبارزه با ناهنجاری‌های اجتماعی بویژه در حوز مواد مخدر بدون مشاركت مردم، تشكل‌های غیردولتی و دولت‌ها تنها خشت بردریا زدن است.از این رو توجه به این مهم در وضعیت فعلی بیش از پیش ضرورت دارد.
سردار مهدی ابویی، رییس مركز مبارزه با مواد مخدر نیروی انتظامی، نگرش برخی نسبت به رویكرد این نیرو در برخورد پلیسی صرف با معضل مواد مخدر را برداشتی غیرمنصفانه میداند و معتقد است رویكرد جامعه محوری در سال‌های اخیر در نیروی انتظامی نهادینه شده و قطعا پلیس بدون جلب و مشاركت مردم نمی‌تواند در انجام ماموریت‌هایش موفق عمل كند.نیروی انتظامی در طول ۲ دهه گذشته بیش از ده تا ۱۵ هزار شهید و معلول در راه مبارزه با مواد مخدر داده. قطعا اگر مردم بدانند كه چه حجم برزگی از توان ناجا بویژه در بخش بكارگیری نیروهای انسانی به این امر اختصاص یافته نگرش افراد به گونه‌یی دیگر خواهد شد.درحالی كه لحظه‌یی از گرما و سرمای كویر را هیچ موجود زنده‌یی نمی‌تواند تحمل كند ماموران انتظامی برای دستگیری افراد قاچاقچی و محموله‌های قاچاق از هیچ تلاشی دریغ نمی‌كنند.نتایج به دست آمده از یك تحقیق از ۱۸۰۰ معتاد مورد سوال درخصوص سال‌های شروع اعتیاد نشان می‌دهد، ۳۳ درصد از آنها در بین سال‌های ۸۰ تا ۸۳، ۲۸ درصد ۴ سال پیش از این مدت و ۲۶ درصد هشت سال پیش از آن به مصرف مواد مخدر روی آورده‌اند.از این رو این آمار نشانگر رشد روی آوردن به مصرف مواد در سال‌های ۷۹ تا ۸۰ است.این در حالی است كه از سال ۸۰ به بعد رشد آمار اعتیاد توقف پیدا كرده است.البته این آمار به آن دلیل نیست كه ما گرایش جدید نداشته‌ایم.
منبع : روزنامه اعتماد
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
مجلس مجلس شورای اسلامی ایران حجاب شورای نگهبان دولت دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران گشت ارشاد افغانستان رئیسی رئیس جمهور
تهران هواشناسی شورای شهر شهرداری تهران پلیس دستگیری سیل قتل وزارت بهداشت کنکور سلامت سازمان هواشناسی
قیمت دلار مالیات خودرو دلار قیمت خودرو بانک مرکزی بازار خودرو قیمت طلا سایپا مسکن ایران خودرو ارز
تئاتر سریال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی زنان تلویزیون سریال حشاشین سینمای ایران قرآن کریم سینما فیلم موسیقی مهران مدیری
سازمان سنجش کنکور ۱۴۰۳ خورشید
فلسطین اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه آمریکا جنگ غزه روسیه چین اوکراین حماس عربستان ترکیه
فوتبال پرسپولیس استقلال فوتسال بازی باشگاه پرسپولیس جام حذفی آلومینیوم اراک تیم ملی فوتسال ایران تراکتور سپاهان رئال مادرید
اپل فناوری همراه اول ایرانسل آیفون تبلیغات سامسونگ ناسا بنیاد ملی نخبگان دانش بنیان نخبگان
خواب بارداری دندانپزشکی مالاریا هندوانه