غار کتله‌خور گرماب ، روستای گرماب ، خدابنده

غار كتله‌‌خور یكی از زیباترین غارهای جهان است. این غار كه به تازگی توسط دفتر امور اجتماعی استانداری زنجان به عنوان یك جاذبه جهانگردی آماده‌ بهره‌برداری شده است، در 140 كیلومتری جنوب غربی زنجان و در جنوب روستای بزرگ گرماب، از توابع بخش افشار قرار گرفته است و از طریق دو جاده مناسب زنجان - سلطانیه و زنجان - بیجار، ‌قابل دسترسی است.
غار كتله‌خور در دامنه جنوبی كوه ساقیزلو كه بلندترین قله آن در حدود 2000 متر ارتفاع دارد، واقع شده است. بلندی این كوه در منتها‌الیه شرقی آن كاهش می‌یابد و در دماغه باریك به 800 متر می‌رسد. دهانه‌ غار 6 تا 8 متر بالاتر از رودخانه‌ خشك قرار گرفته است. دهانه‌ غار، ابتدا به شكل تاق مثلثی و كوچكی بوده است كه در عملیات بعدی، حاشیه‌های آن را تراشیده‌اند و دری فلزی و بلند به ارتفاع 1/5 متر بر روی آن قرار داد‌ه‌اند.
زیبایی این غار،‌ بیش‌تر به علت بافت‌های كلسیتی از جمله استالاكتیت‌ها و استالاگمیت‌های موجود در آن است كه بیش‌تر در كنار دیوارها و دهلیزها و گذرگاه‌های آن دیده می‌شوند. بلورهای زیبا كه چشم‌انداز شگفت‌انگیزی را برای بینندگان ایجاد كرده‌اند، در تمام دهلیزها و گذرگاه‌های غار به چشم می‌‌خورند.
قندیل‌های مخروطی معلق از سقف، در اثر ناخالصی‌ها، رنگ‌های متنوعی یافته‌اند و در آن‌هایی كه تركیبات همراه نداشته یا كم‌تر دارند، بلورهای شیشه‌ای بسیار شفاف مشاهده می‌شوند. در گذرگاه‌های كم‌ارتفاع و تونل‌های فرعی بن‌بست كه راه‌ به جایی ندارند، بلورهایی به شكل‌های گوناگون از كربنات‌های دانه‌ایِ ریز و سوزنی، سقف و دیوارها را پوشانده‌اند به طور پراكنده، در كف غار نیز دیده می‌شوند. در گذرگاه‌های بزرگ نیز ریزش مداوم آب، شكل‌‌های بسیار زیبایی از توده‌های كلسیتیِ گل‌كلمی در رنگ‌‌های گوناگون پدید آورده است.
در انتهای یكی از دالان‌های طبقه اول، دهلیز بزرگی هست كه «تولكی‌اولن» یا روباه‌كش نام دارد. در كف این دهلیز، اسكلت حیوان چارپایی تبدیل به كلسیت شده است. این حیوان پاهایی بلند و دمی دراز و سری بزرگ دارد. مجموعه این دیدنی‌ها، غار كتله‌‌خور را به یكی از غارهای زیبای ایران و جهان تبدیل كرده است و این غار را می‌‌توان همانند غار علی‌صدر همدان به یك جاذبه جهانگردی تبدیل كرد. در اینجا باید افزود، مسیر دسترسی به غار، پر از فضاهای طبیعی، استراحتگاه‌ها و زیارتگاه‌هاست. زیباترین پدیده‌‌ها را در اطراف چشمه‌ها و تالاب‌های این مسیر می‌‌توان مشاهده كرد.